نهفته بودن دندان عقل یک مشکل رایج است و معمولا زمانی اتفاق میافتد که فضای کافی برای رشد سومین دندان آسیاب وجود نداشته باشد. تعداد زیادی از افراد به این مشکل دچار هستند و باید بدانید که عدم درمان این مشکل میتواند به عوارض مختلفی منجر شود. در بعضی از موارد دندان عقل نهفته، هیچگونه علائمی ندارد و فرد ترجیح میدهد که آن را نکشد. اما، نکشیدن دندان عقل نهفته میتواند عواقب و عوارض زیادی را به همراه داشته باشد مثلا میتواند به پوسیدگی دندان عقل، عفونت، آسیب به دندانهای دیگر و ایجاد کیست دندان شود.
عوارض و خطرات ناشی از نکشیدن دندان عقل نهفته
درد
ممکن است دندان عقل نهفته باعث ایجاد درد شود، به خصوص اگر به دندانهای مجاور فشار وارد کند. از آنجایی که معمولا دهان افراد فضای کافی برای دندان عقل ندارد، رشد دندان عقل ممکن است یک تجربه پردردسر همراه با درد باشد. در صورت عدم فضای کافی، ممکن است دندان عقل به غیرطبیعیترین روشها رشد کند، حتی ممکن است دقیقا موازی با استخوان فک رشد کند.
پوسیدگی
معمولا دندان عقل نهفته یا نیمه نهفته، نسبت به سایر دندانها بیشتر در معرض خطر پوسیدگی قرار دارد. علت آن هم این است که تمیز کردن دندان عقل بسیار دشوارتر است و غذا بین لثه و دندان عقل گیر میکند.
آسیب به دندانهای دیگر
ممکن است دندان عقل نهفته به دندانهای مجاور فشار وارد کند. دندان عقل هنگام رشد میخواهد برای خود جا باز کند، به همین دلیل به دندانهای دیگر فشار وارد میشود. این یک وضعیت اجباری است و میتوانند به دندانها آسیب وارد کند. ممکن است این حالت باعث جابجایی دندانها شود.
نکته دیگری که باید در نظر بگیرید این است که اگر در گذشته ارتودنسی انجام دادهاید، فشار ناشی از دندان عقل نهفته میتواند باعث از بین رفتن اثرات ارتودنسی شود. فشاری که دندان عقل به دندانهای مجاور وارد میکند، نه تنها باعث آسیب رسیدن به دندانها میشود، بلکه ممکن است باعث عدم همترازی دندانها شود.
مشکلات زیبایی
در صورت عدم درمان دندان عقل نهفته علاوه بر اینکه ممکن است دندانها را کج کند، میتواند در دراز مدت بر ساختار صورت هم تاثیر بگذارد. به طور کلی دندان عقل نهفته میتواند به سایر دندانها آسیب برساند و ساختارهای دهان و حتی استخوان فک را هم تحت تاثیر قرار دهد.
اگر به زیبایی لبخند و سلامت دندانهای خود اهمیت میدهید، باید قبل از اینکه دندان عقل برایتان دردسر ساز شود؛ آن را بکشید. در بسیاری از موارد دندان عقل نهفته در طی معاینات دندانپزشکی قابل تشخیص است و میتوان پی برد که تا چه حد میتواند دردسرساز باشد، اما بهتر است که علائم خود را نیز زیر نظر داشته باشید.
عفونت
ممکن است در اثر به دام افتادن ذرات غذا بین دندان عقل و لثه، عفونت ایجاد شود. زمانی که دندان عقل به صورت کامل رشد نمیکند، فضایی بین لثه و دندان ایجاد میشود که میتواند ذرات غذا را به دام بیاندازد. در این محل باکتریها شروع به رشد و تکثیر میکنند و ممکن است به عفونت منجر شوند. عفونت ممکن است به بافتهای اطراف گسترش یابد و باعث تورم، درد و قرمزی شود. در برخی شرایط، ممکن است عفونت به سایر اعضای بدن هم سرایت کند و مشکلات سلامتی جدی ایجاد کند. علاوه بر این فشار ایجاد شده توسط دندان عقل نهفته، میتواند باعث آسیب دیدن لثه شود که در این صورت احتمال ورود عفونت به خون و رسیدن آن به سایر اعضای بدن، بیشتر میشود.
مشکلات سینوسی
دندانهای عقل فک بالا، دقیقا زیر سینوسها قرار دارند؛ در این صورت اگر دندان عقل به شکل درستی رشد نکند، ممکن است به سینوسها فشار بیاورد و باعث گرفتگی بینی شود.
در هنگام رویش دندانهای عقل فک بالا، ممکن است فرد به سردردهای سینوسی دچار شود. اگر در هنگام رویش دندان عقل دچار درد شدید، از دندانپزشک بخواهید که روند رشد دندان عقل را بررسی کند. عدم انجام این کار میتواند منجر به انتشار عفونت در سراسر سینوسهای شود.
آسیبهای عمومی
ممکن است ندانید، اما سلامت دهان و دندان بر سلامت عمومی بدن اثر میگذارد. به طور مثال، تعداد زیادی از مشکلات قلبی، ناشی از عدم درمان مشکلات دندانی بوده است. بیماری و عفونت دهان و دندان، ممکن است به التهاب رگهای خونی در سراسر بدن منجر شود. این امر به افزایش فشار خون، افزایش احتمال سکته قلبی و سکته مغزی، منجر میشود.
کیستها
دندان عقل در کیسهای در داخل استخوان فک رشد میکند. اگر این کیسه پر از مایع شود، باعث آسیب رسیدن به استخوان فک، دندانها و حتی اعصاب میشود. ممکن است یک تومور در فک ایجاد شود، البته در بیشتر موارد این تومورها خوش خیم و غیرسرطانی هستند. در این صورت ممکن است نیاز باشد، بخشی از بافت استخوان برداشته شود.
تشخیص دندان درد نهفته
دندان عقل نهفته از طریق معاینه دندانپزشکی و تصویربرداری با اشعه ایکس قابل تشخیص است. در طول معاینه، دندانپزشک میتواند علائمی مانند تورم، قرمزی یا عفونت در محل دندان عقل را تشخیص دهد. همچنین دندانپزشک میتوانند پوسیدگی دندانها یا بیماری لثه را نیز در طی جلسه معاینه تشخیص دهد.
با تصویربرداری اشعه ایکس، میتوان اطلاعات دقیقتری از وضعیت و موقعیت دندان عقل بدست آورد. تصویربرداری اشعه ایکس پانورامیک معمولاً برای ارزیابی موقعیت دندان عقل استفاده میشود، زیرا نمای کاملی از دندانها و ساختار استخوان اطراف ارائه میدهد. با استفاده از اشعه ایکس، دندانپزشک یا جراح فک و دهان میتواند زاویه و موقعیت دندان عقل را تعیین کند و همچنین از این طریق میتوان نهفته بودن دندان عقل را نیز تشخیص داد. با توجه به معاینه و تصویربرداری با اشعه ایکس، دندانپزشک یا جراح فک، میتواند تشخیص دهد که آیا دندان عقل به کشیدن نیاز دارد یا خیر.
روشهای کشیدن دندان عقل نهفته
بسته به شرایط و وضعیت دندان عقل، روشهای مختلفی برای کشیدن آن وجود دارد. رایج ترین روشها عبارتند از:
جراحی
اگر دندان عقل از بالای خط لثه قابل مشاهده نباشد، یا اینکه تمام یا بخشی از آن در استخوان فک فرو رفته باشد، جراحی روش مناسبی است. کشیدن دندان عقل معمولا تحت بیحسی موضعی انجام میشود، اما در شرایط خاص یا در مواردی که فرد دچار اضطراب باشد، میتوان از آرامبخش یا حتی بیهوشی عمومی هم استفاده کرد.
در جراحی دندان عقل، یک برش در بافت لثه ایجاد شده تا دندان عقل و استخوان اطراف آن قابل مشاهده باشد. سپس دندان عقل از داخل لثه یا استخوان بیرون کشیده میشود؛ ممکن است نیاز باشد که دندان به چند قطعه تقسیم شود. زمانی دندان عقل به کلی از فک خارج شد، محل تمیز شده و بخیه زده میشود.
بعد از عمل دستورالعملهایی به بیمار داده میشود تا بعد از جراحی آنها را رعایت کند، مثل، مصرف داروهای مسکن، استفاده از کمپرس سرد برای کاهش تورم و التهاب و نیز خوردن غذاهای نرم. در بعضی موارد، ممکن است برای جلوگیری از عفونت، آنتی بیوتیک هم تجویز شود.
لیزر
کشیدن دندان عقل نهفته با استفاده از لیزر یک روش مدرن است که محبوبیت زیادی هم دارد. در این روش با استفاده از لیزر؛ دندان عقل نهفته برداشته میشود. در این روش با استفاده از لیزر بافتهای نرم اطراف دندان عقل برش داده میشوند تا دندان عقل نمایان شود.
در این روش معمولا از لیزر دایود استفاده میشود. این لیزر یک پرتوی نور متمرکز را به سمت بافت اطراف دندان ساطع میکند که با استفاده از آن میتوان بافتهای نرم اطراف دندان را برش داد. انرژی لیزر بافتها را برش میدهد و باعث جلوگیری از خونریزی در حین جراحی میگردد.
روش کشیدن دندان با لیزر، نسبت به روشهای قدیمی کم تهاجمیتر است و باعث کاهش، درد، تورم و خونریزی بعد از جراحی میشود. همچنین از آنجایی که حرارت لیزر، ناحیه را استریل میکند، احتمال عفونت کاهش مییابد.
کشیدن دندان
این روش برای دندانهای عقلی کاربرد دارد که نیمی از آنها از لثه بیرون است. در این روش دندانپزشک بعد از تزریق داروی بیحسی به لثه، با استفاده از ابزار خاصی دندان را لق میکند. زمانی که دندان عقل لق شد؛ میتوان آن را با فورسپس کشید. بعد از کشیدن دندان، روی ناحیه گاز استریل قرار داده میشود تا خونریزی کاهش یافته و لخته خون سریعتر ایجاد شود. در آخر هم به بیماری دستورالعملهایی داده میشود که با به کار بردن آنها میتوان از تورم و خونریزی جلوگیری کرد. بعد از کشیدن دندان به روش ساده، بعد از حدود یک هفته فرد بهبود مییابد.
کورونکتومی
کورونکتومی نوعی عمل جراحی است که شامل برداشتن تاج (قسمت بالایی) دندان عقل نهفته میشود، در این صورت ریشه دندان در لثه باقی میماند. این روش زمانی انجام میشود که دندان عقل نهفته بسیار نزدیک به یکی از عصبهای مهم فک باشد، زیرا در این صورت خارج کردن دندان ممکن است با ایجاد آسیب عصبی همراه باشد.
در طی روش کورونکتومی، دندانپزشک با مته مخصوص تاج دندان را برش داده و خارج میکند. سپس این ناحیه تمیز میشود و بافت لثه بخیه زده میشود. با گذشت زمان، ریشههای باقی مانده دندان به طور طبیعی به سمت بالا حرکت کرده و از عصب دور میشوند و خطر آسیب عصبی را کاهش مییابد.
انجام مراقبتهای بعد از کشیدن دندان عقل از اهمیت زیادی برخوردار است و برای کسب بهترین نتیجه حتما طبق دستور پزشک دستورالعملهای مربوطه را انجام دهید.
منبع : آرگا
متشکرم