دسته ها
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳

درمان حرکت مایع گوش و توصیه هایی برای پیشگیری از آن

  • حکیمه فهیمی
  • ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۲
  • ۰

یکی از مواردی که بسیاری از بیماران برای تشخیص و درمان آن به پزشک مراجعه می کنند سرگیجه بوده و تصور دارند که مایع گوش آن ها حرکت کرده است. در این مطلب درباره علت و درمان حرکت مایع گوش صحبت می کنیم.

در گوش انسان کانال های نیم دایره ای قرار دارد که مایع میانی درون آن جریان داشته و وظیفه این مایع ایجاد تعادل است. گاهی اوقات مایع میانی گوش حرکت می کند و با عوارضی مانند سرگیجه همراه می شود. برای اطلاع از علت و درمان حرکت مایع گوش با ادامه مطلب همراه ما باشید.

علت و درمان حرکت مایع گوش

حرکت مایع گوش دلیلی است که بیشتر بیماران برای تشخیص و توانبخشی آن به پزشک مراجعه می کنند. بیشتر بیمارانی که سرگیجه پیدا می کنند و به دنبال درمان آن هستند تصور می کنند که مایع گوش آن ها جایجا شده است اما آیا این موضوع حقیقت دارد؟

در این مطلب قصد داریم به این سوال که آیا منشا سرگیجه، حرکت مایع گوش میانی است؟ پاسخ دهیم. قابل ذکر است ساختار گوش انسان از دستگاه کاملا پیچیده ای تشکیل شده که علیرغم وظیفه شنوایی می تواند موقعیت مکانی تان را به مغز اعلام کند. گوش انسان به کمک چشم ها و مخچه به برقراری تعادل برای مغز کمک می کند.

در گوش قسمت کانال نیم دایره ای شکلی قرار دارد که مایع میانی در آن جریان داشته و وظیفه این مایع ایجاد تعادل می باشد. برخی مواقع این مایع جابجا می شود و عوارضی را به همراه دارد.

مایع گوش میانی

همانطور که ذکر شد در درون کانال های نیم دایره ای شکل گوش مایعی در جریان است و جزئی از اندام داخلی گوش محسوب می شود. اسم این مایع آندولنف است که جریان آن در درون گوش هر فرد جزو سنسورهای دورانی وی محسوب می شود. مایع گوش میانی توسط حرکت زاویه ای سر هر انسان به جریان می افتد و حرکت آن از طریق سنگریزه های خیلی کوچک در انتهای گوش می باشد.

  •  مبل و میز
  •  آرون گروپس

وقتی که سنگریزه های درون گوش توسط جاذبه زمین جابجا می شوند مایع گوش میانی نیز به حرکت در آمده و سبب ارسال سیگنال هایی به مغز می گردد. به این ترتیب مغز متوجه شده که حرکت سر به کدام سمت بوده و از طریق این مایع موجب درک حرکت روانی می شود.

به طور کلی اگر این مایع در جای مناسبش درون گوش واقع نشده باشد و حرکت کند به آن حرکت مایع گوش میان گفته می شود. این جابجایی ممکن است سبب آزار فرد بیمار گردد از این رو بهتر است در صورت بروز سرگیجه به پزشک مراجعه تا درمان گوش و سرگیجه صورت گیرد.

چند نوع سرگیجه وجود دارد؟

به طور کلی سرگیجه به دو دسته محیطی و مرکزی دسته بندی می شود. در سرگیجه محیطی علت ناشی از اختلال عملکرد سیستم تعادلی گوش است و سرگیجه مرکزی به علت مشکل در سیستم مغزی به وجود می آید. بر اساس آمار، بیشتر از ۹۰ درصد سرگیجه ها از نوع محیطی است و به سیستم تعادلی گوش مربوط است. البته آمار بهبود این نوع سرگیجه نیز بالا است.

دلیل جابجایی مایع گوش

دلیل جایجایی مایع گوش و به هم خوردن تعادل بدن ناشی از عملکرد نامناسب سنگریزه یا کریستال های موجود در مایع موجود در اتریکول و ساکول و حرکت آن ها به درون مجاری نیم دایره ای گوش است. در صورتی که کریستل های داخل این مایع از جای مخصوص خود تکان بخورند عملکردشان را از دست داده و موجب شده پیغام اشتباه به مغز ارسال شود.

به طور مثال اگر فرد سرش را به طرف چپ خم نماید و این کریستال در جایش نباشد ممکن است پیغامی به مغز ارسال که سر به طرف راست خم شده است. در این حالت با آنکه فرد در حقیقت به سمت چپ خم شده اما بر اساس پیغام ارسالی اعصاب متصل به کریستال ها سر را به طرف راست خم شده و این تضاد در پیام ارسالی موجب بروز اختلال در پردازش مغز و سرگیجه می گردد.

به بیان ساده مغز گیج می شود و برای برقراری تعادل بدن پیام های اشتباه را به اندام ها می فرستد و این موضوع سبب سرگیجه و عدم تعادل بدن می شود. اسم این نوع سرگیجه در به اصطلاح عامه به آن تکان خوردن مایع گوش اطلاق می شود BPPV است. که مخفف سرگیجه وضعیتی خوش خیم بوده و در این نوع سرگیجه کریستال های گوش میانی از جای خود حرکت کرده و سبب شده پیغام موقعیتی اشتباه به مغز فرستاده شود.

در این شرایط فرد حس می کند که خود یا محیط اطرافش در حال چرخیدن بوده در حالی که هیچ یک حرکتی ندارند. دلایل زیر می توانند در بروز سرگیجه وضعیتی خوش خیم نقش داشته باشند:

  • ضربه به سر
  • کمبود ویتامین دی
  • مصرف داروهای اتوتوکسیک
  • افزایش سن
  • عفونت های باکتریایی و ویروسی
  • کمبود کلسیم بدن
  • زمینه ژنتیکی

علائم جابجایی مایع گوش

علائم جابجایی مایع گوش خیلی واضح است از جمله این که:

  • فرد حس می کند خود یا محیط اطرافش در حال چرخیدن است. در اکثر موارد این چرخش کمتر از یک دقیقه طول کشیده و حمله های سرگیجه ای معمولا ثانیه ای هستند.
  • فرد با تکان یا چرخش سرش سرگیجه شدیدتری را تجربه می کند.
  • فرد دچار حالت تهوع و استفراغ می شود. در اکثر موارد استفراغ ایجاد نمی شود و فقط حالت تهوع هست.
  • فرد دچار حرکات غیر ارادی چشمی یا نیستاگموس می شود.

درمان جابجایی مایع گوش

درمان جابجایی مایع گوش بر خلاف علائم و مشکلات بسیاری که برای فرد ایجاد می کند در اکثر موارد ساده است. در بیشتر موارد سیستم تعادلی گوش بعد از چند روز تا هفته کاملا ترمیم یافته و کریستال ها به جای خود بر می گردند. جهت تسریع در روند بهبود بیماری باید موارد زیر رعایت شود:

  • سر را به طور ناگهانی تکان ندهید.
  • نمک و فلفل مصرف نکنید.
  • موقع برخاستن از زمین عجله نکنید و به آرامی بلند شوید.
  • استرس خود را بکاهید.
  • رانندگی نکنید.
  • موقع خواب سعی کنید سر در حالت ۴۵ درجه قرار بگیرد. برای این کار زیر سر یک بالش قرار دهید و به شکل طاق باز خوابیده همچنین مراقب باشید سر تکان نخورد.

اگر سرگیجه وضعیتی شما بهبود پیدا نکرد باید به پزشک گوش و حلق و بینی مراجعه کنید. پزشک معمولا رادیولوژی را تجویز تا با انجام تست های تشخیصی شنوایی و تعادل نوع و محل مشکل مشخص شود. شایان ذکر است در طب سنتی برای درمان تکان خوردن مایع گوش توصیه های مختلفی شده است.

اما تا حالا هیچ داروی موثری جهت سرگیجه های مزمن در طب سنتی ثابت نشده است. فقط به این دلیل که در اکثر موارد تکان مایع گوش میانی خودبخود بهبود پیدا می کند و به داروی خاصی نیاز نیست فرد تصور می کند که طب سنتی را نیز امتحان کند. در مواردی که با مصرف دارو در طول یک ماه سرگیجه رفع نشد از حرکات اصلاحی و مانورهای ورزشی جهت جا انداختن مایع گوش میانی استفاده می شود.

در راستای درمان جابجایی مایع گوشی میانی برخی دستورالعمل های خانگی نیز وجود دارد که در ادامه به آن ها اشاره می شود:

  • از مصرف الکل خودداری شود.
  • سه روز استراحت مطلق توصیه می شود.
  • برخاستن از زمین به آرامی صورت گیرد.
  • اضطراب به حداقل برسد.

روش سریع درمان سرگیجه با توجه به شرایط بیماران متفاوت است. در حال حاضر سریع ترین راه درمانی استفاده از مانورهای اصلاحی می باشد که توسط رادیولوژیست ها شنوایی شناس ها صورت می گیرد. استفاده از دارو نیز تا حدودی علائم را پنهان می کند. ضمنا به کارگیری دستورالعمل های خانگی هم روند بهبود سرگیجه ناشی از جایجایی مایع درون گوش را تسریع می بخشد.

در صورت تمایل برای آشنایی با درمان عفونت گوش میانی و درمان خانگی پارگی گوش روی لینک ها کلیک کنید.

منبع : آرگا


مطالب مرتبط
مطالب داغ
همچنین ببینید
مشاهده دیدگاه های این مطلب
دیدگاه های مطلب
۰ دیدگاه برای این نوشته

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *