اورجت نوعی بهم ریختگی و ناهنجاری دندان است که برخی افراد دچار آن می شوند. این ناهنجاری با جلو زدگی فک بالا و دندان های بالایی همراه بوده که با گذشت زمان و در صورت عدم درمان می تواند به عوارض جدی در بزرگسالی منجر شود. حتی این احتمال وجود دارد که جراحی فک نیاز باشد. البته جلو بودن دندان های بالایی می تواند نشان دهنده مشکلات دیگری نیز در دهان باشد. این وضعیت نشان دهنده عدم انطباق دندان های عقبی است که بر جویدن مواد غذایی تأثیر می گذارد. در نتیجه به نابرابری در رشد فک منجر می شود. اورجت یا جلو بودن دندان های فک بالا یک نوع نامرتبی، بهم ریختگی و مال اکلوژن دندان ها است که در صورت تشخیص به موقع به نحو مؤثری درمان می شود.
در ادامه مطلب همراه ما باشید تا به دلایل جلو بودن فک بالا و روش های درمان دندان های اورجت بپردازیم.
منظور از اورجت یا جلو زدگی دندان های فک بالا چیست؟
اورجت وضعیتی است که در اثر آن دندان های بالا به طرف جلو متمایل می شوند. این عارضه تنها بر روی ظاهر فرد تأثیر نمی گذارد. بلکه می تواند منجر به اختلالاتی در نوشیدن، جویدن و گاز زدن شود. این در حالی است که گاهی این عارضه باعث درد فک نیز می شود. در بسیاری موارد اورجت کاملا خفیف است؛ به طوری که تشخیص آن کار چندان ساده ای نمی باشد و یا این که می تواند بسیار شدید باشد. علاوه بر مشکلاتی که اورجت در ظاهر، نوشیدن و جویدن ایجاد می کند، می تواند از بسته شدن دهان نیز جلوگیری کند. در بسیاری موارد اورجت مشکلاتی را در تکلم فرد ایجاد می کند؛ به طوری که ممکن است فرد در زمان صحبت کردن داخل لپ خود را گاز بگیرد.
به طور کلی منظور از اورجت، میزان اختلاف دندان های فک بالا و فک پایین است. در حالت طبیعی دندان های فک بالا در حدود ۲ میلی متر از دندان های فک پایین جلوتر هستند. اگر این فاصله از ۲ میلی متر بیشتر شود، اورجت شدید وجود دارد. بنابراین یکی از دلایل اصلی این ناهنجاری به مشکلات فک باز می گردد. این بدان معناست که رشد بیش از حد فک بالا یا عدم رشد فک پایین این مشکل را به وجود آورده است. البته شایع ترین علت این عارضه به مشکلات مال اکلوژن کلاس ۲ باز می گردد. بهتر است بدانید اگر این مشکل به موقع تشخیص داده شود، نیازی به عمل جراحی نداشته و متخصص ارتودنسی قادر به درمان آن خواهد بود.
اصلی ترین علت اورجت و جلو بودن فک بالا چیست؟
در حال حاضر عوامل بسیاری وجود دارد که می تواند منجر به اورجت شود. با این حال شایع ترین دلیل آن کوتاه بودن فک پایین است که در مقایسه با فک بالا رشد کمتری یافته است. یکی از عادات دوران کودکی مکیدن انگشت است که معمولا تا زمان ایجاد دندان های دائمی کودک ادامه می یابد. این عامل در ایجاد اورجت و جلو آمدن دندان های بالا بسیار مؤثر است. از دیگر علل ایجاد اورجت می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- التهاب لثه (بیماری های لثه)
- از دست رفتن زودهنگام دندان شیری یا دائمی
- انحراف فک پس از وارد شدن یک ضربه
- بازسازی و ترمیم نادرست دندان (به طور مثال پر کردن)
- تومورهای دهان یا فک
- فشار بیش از حد بر روی دندان ها یا لثه ها
- برخی عوامل خارجی که باعث ایجاد اورجت می شوند، عبارتند از:
- استفاده طولانی مدت از شیشه شیر یا پستانک
- رشد دیر هنگان دندان های دائمی و دندان های عقل
- دندان های بیش از حد متراکم
- مکیدن انگشت شست
- فشار بیش از حد زبان
آشنایی با انواع اورجت
به طور معمول ناهنجاری اورجت یا جلو زدگی دندان های قدامی فک بالا انواع مختلفی داشته و با توجه به ناحیه درگیر شده به سه نوع تقسیم می شود:
اورجت دندانی
چنانچه فک از نظر محل قرارگیری در مکان و جایگاه درستی واقع شده باشد و جلو زدگی دندان ها به خاطر نامرتبی آن ها اتفاق افتاده باشد، فرد دچار اورجت دندانی شده است.
اورجت اسکلتی
اورجت اسکلتی یکی از انواع اورجت و اختلال جلو زدگی دندان های قدامی فک بالا می باشد. در این نوع اورجت، جلو زدگی دندان ها به خاطر ناهنجاری اسکلت پایینی و زیرین فک اتفاق افتاده و فک بالایی جلوتر از فک پایینی قرار می گیرد.
اورجت ترکیبی
از آن جایی که این نوع اورجت یا جلو زدگی دندان های جلویی فک بالا به خاطر بهم ریختگی دندان ها، اختلال و ناهنجاری فک اتفاق افتاده است، به آن اورجت ترکیبی می گویند.
علائم و نشانه های بروز اورجت چیست؟
معمولا اورجت یا جلو زدگی دندان های فک بالایی با علائم و نشانه هایی همراه است که هرکدام از آن ها می توانند به عنوان بخشی از این اختلال فکی در نظر گرفته شوند. برخی از مهم ترین علائم اورجت عبارتند از:
- جلو زدگی دندان های فک بالا و بیرون زدگی آن ها از ناحیه اصلی فک
- مشکلات بلع و جویدن غذا
- تنفس با دهان
- بی نظمی دندان ها
- برهم خوردگی ظاهر و صورت (عدم انطباق و زیبایی چهره)
روش تشخیص دندان های اورجت چگونه است؟
با توجه به این که این عارضه شباهت زیادی به اوربایت دارد، تشخیص آن نیازمند دقت بالایی می باشد. در حقیقت پس از مراجعه فرد به دندانپزشک یا متخصص فک و دندان، ارتودنتیست نسبت به بررسی وضعیت فک و دندان ها اقدام می نماید. هم چنین برای اطمینان بیشتر از شدت و میزان آسیب و عارضه، از کل فک و دندان های بیمار عکس برداری می کند. در نهایت با توجه به مشاهدات خود، عکس دندان ها و زاویه و شدت جلو زدگی دندان های جلویی فک بالا، نوع مشکل را نشخیص می دهد و براساس میزان و زاویه دندان ها، شرایط و سن بیمار، درمان متناسب با آن را انتخاب می کند.
نگاهی به راه های درمان دندان های اورجت
به طور معمول اختلال فکی اورجت یا جلو زدگی دندان های قدامی فک بالا با توجه به میزان اختلال ایجاد شده در فک و دندان ها، نوع اورجت، سن بیمار و عوارض ناشی از آن قابل درمان است. از طرفی درمان دندان های اورجت توسط روش های مختلف درمانی و زیبایی انجام می شود که مهم ترین آن ها عبارتند از:
ارتودنسی
همواره ارتودنسی و استفاده از سیم، بریس و کش های ارتودنسی یکی از روش هایی بوده که در صورت حاد نبودن عارضه در سنین کودکی که هنوز رشد استخوان های فک متوقف نشده است، صورت می گیرد. این روش می تواند به بهبود وضعیت بر هم ریختگی، جلو زدگی دندان ها و فک کمک کند. این روش با استفاده از سیم های مرئی و نامرئی و ابزارآلات دیگر به صورت ارتودنسی ثابت و ارتودنسی متحرک انجام می شود و از این طریق به عقب رفتن فک و قرارگیری دندان ها در جای درست خود کمک می کند. فشار وارد شده به دندان ها در طول ارتودنسی وضعیت دندان ها و فک را بهبود می بخشد و بعد از پایان دوره، دندان ها و فک فرد ظاهری طبیعی خواهند داشت.
کشیدن دندان
در بسیاری موارد ممکن است پزشک پیش از ارتودنسی نسبت به کشیدن دندان اقدام کند. در صورت کوچک بودن فک و عدم قرارگیری دندان درون فک، ابتدا دندانپزشک دندان بیرون زده از فک را کشیده و سپس مراحل ارتودنسی را انجام می دهد.
روکش
روکش دندان نوعی پروتز است که دندانپزشکان از آن برای پوشاندن تمامی سطح دندان بیمار استفاده می کنند. مواردی که به صورت سفارشی تهیه می شوند، می توانند دندان های اورجت را به صورت کاملا صاف نشان دهند. هم چنین عمر روکش های دندان در حدود ۵ تا ۱۵ سال است.
نگهدارنده
نگهدارنده ها شباهت زیادی به بریس ها دارند. با این تفاوت که برخلاف بریس ها بر روی دندان های فرد چسبانده نمی شوند. جنس این نگهدارنده ها از پلاستیک قالبی بوده که بر روی سقف دهان بیمار قرار می گیرند. زمانی که این قطعه پلاستیکی بر روی سقف دهان قرار می گیرد، سیم نازکی روی دندان ها واقع می شود که فشار ملایمی به دندان ها وارد می کند. معمولا نگهدارنده ها برای مشکلات جزئی و کوچک مورد استفاده قرار می گیرند. دندانپزشکان توصیه می کنند بیماران باید شب ها به مدت ۲ الی ۳ ماه از نگهدارنده استفاده کنند. یکی از مهم ترین مزایای نگهدارنده این است که بیمار می تواند هنگام غذا خوردن و مسواک زدن دندان ها، آن را خارج کند.
جراحی
جراحی فک یکی از روش های درمانی تهاجمی و دائمی است که معمولا در سنین بالاتر انجام می شود. اگر سن بیمار بالا باشد و شدت اختلال ایجاد شده زیاد باشد، از آن جایی که رشد استخوان های فک او به پایان رسیده است، برای درمان به جراحی نیاز دارد. زیرا ارتودنسی نمی تواند وضعیت فک بیمار را به حالت طبیعی درآورد. جراح فک در طول جراحی با استفاده از ابزارآلات و تجهیزات مخصوص اقدام به شکستن فک و جا اندازی آن در جای مناسب می کند. به این ترتیب وضعیت فک به حالت عادی و طبیعی تغییر کرده و به کمک پیچ و پلاک های مخصوص در جایگاه مناسب خود فیکس می شود.
اختلال اورجت یا جلو زدگی دندان های فک بالا چه عوارضی دارد؟
اورجت یا جلو زدگی دندان های فک بالا از مشکلاتی است که می تواند عوارض مختلفی در دهان ایجاد کند که بر روی سلامت دهان و زیبایی دندان ها تأثیر به سزایی داشته باشد. در ادامه به شایع ترین عوارض این اختلال اشاره می کنیم:
۱. افزایش حساسیت دندان و آسیب پذیری
جلو زدگی بیش از حد دندان های فک بالا و نامرتبی آن ها، باعث آسیب پذیرتر شدن دندان ها و حساسیت آن ها می شود. این قبیل دندان ها به خاطر بیرون زدگی و جلو قرار گرفتن در حوادث مختلف مانند تصادف، زمین خوردن با صورت و … بیشتر از سایر دندان ها دچار شکستگی و آسیب می شوند.
۲. اختلال در بلع غذا
یکی از مشکلات ناشی از اورجت یا همان جلو زدگی دندان های فک بالا، اختلال در بلع و جویدن غذا می باشد. در چنین وضعیتی فرد در زمان جویدن غذا و آدامس با مشکلاتی مواجه می شود. جالب است بدانید این مشکل بیشتر در دندان های آسیاب اتفاق می افتد که در نهایت به سایش دندان ها منجر می شود.
۳. اختلال ظاهری و کاهش اعتماد به نفس
از آن جایی که اورجت به جلو زدگی دندان ها منجر می شود، همین مسئله باعث نامرتبی و عدم ردیف بودن دندان ها می شود. در نتیجه فرد نمی تواند با اعتماد به نفس بخندد و نمی تواند در زمان خندیدن و صحبت کردن دهان خود را باز کند. زیرا از نشان دادن دندان های خود به دیگران خجالت زده می شود.
مراقبت های بعد از درمان دندان های اورجت باید به چه صورت باشد؟
رعایت نکات بهداشتی و مراقبت های لازم بعد از درمان دندان های اورجت بسیار اهمیت دارد و عدم رعایت این نکات می تواند به ایجاد مشکلاتی در دهان، فک و دندان ها منجر شود. بهتر است بعد از درمان اورجت با روش های مختلف، به منظور حفظ سلامت دهان و دندان، جلوگیری از آسیب هایی مانند پوسیدگی دندان، لب پر شدن دندان ها، شکستگی و از بین رفتن مینای دندان مراقبت های لازم انجام شود. برخی از مهم ترین نکات بهداشتی و مراقبتی عبارتند از:
- مسواک زدن اصولی و صحیح بعد از خوردن هر وعده غذایی
- قرقره آب نمک و دهانشویه آنتی باکتریال به منظور حفاظت از لثه و دندان ها
- عدم شکستن و یا باز کردن ابزارها و وسایل سفت با دندان
- استفاده از نخ دندان و کشیدن اصولی نخ بین دندان ها بعد از خوردن غذا
- اجتناب از دندان قروچه و عادات غلط دهانی
- کاهش و ترک مصرف دخانیات و مشروبات الکلی
- کاهش مصرف مواد خوراکی رنگی و شستن دهان بعد از نوشیدن و خوردن مواد خوراکی رنگی
- مراجعه به مطب دندانپزشکی و چکاپ کامل دندان ها یک الی دو بار در طول سال
منبع : آرگا
