مسئولیت پذیر بودن کلیدموفقیت کودکان چه در مدرسه و چه در دنیای بزرگسالی و یکی از اساسی ترین عوامل پیشرفت در حوزه حرفه ای و شخصی می باشد. متاسفانه مسئولیت پذیری را نمی توان یک دفعه ای آموخت و مدت زمان زیادی طول می کشد تا کودکان این خصوصیت سخت و در عین حال زیبا را بیاموزند. ما در این مطلب راه های تربیت کودک مسئولیت پذیر را به شما یاد می دهیم.
راهکارهای تربیت کودک مسئولیت پذیر
مثل همیشه این شما هستید که قادر هستید به فرزندان خود یاد بدهید که نسبت به وظایف و مسئولیت های خود آگاهی داشته باشند. کودکان به راهنمایی، حمایت و آموزش شما احتیاج دارند تا توانایی یادگیری مسئولیت پذیری را داشته باشند. بهتر است که بیان کنیم وظیفه شناس شدن کودکان مثل یک پازل می باشد که دارای قطعه های گوناگونی می باشد. این پازل به یک بستر و طرح قلبی احتیاج دارد که والدین آن ها را می سازند.
۱. کمک به مدیریت احساسات
دفعات زیاد مشاهده کرده اید که بعضی از اشخاص با اینکه سن بالایی دارند همچنان در مدیرتی احساسات خود با مشکل روبرو می شوند. ایراد کار چیست؟ عدم آموزش مناسب توسط والدین در دوران کودکی و نوجوانی!
شیوه سالم مدیریت احساسات را به کودکان خود انتقال دهید. یکی از فاکتور های اصلی مدیریت احساسات، آموزش صبر و تحمل می باشد. فرزند خود را از کودکی صبور بار بیاورید. او باید بتواند در شرایط سخت زندگی خود، کنترل رویکردهایش را در دست داشته باشد و از فواید صبور بودن استفاده کند.
یکی از راههای بیشتر شدن صبوری در کودکان این است که برآوردن نیازهای غیرفوری او را منوط به گذشت زمان کنید: به عنوان مثال برای یک کودک ۴ ساله که اسباب بازی خودش را می خواهد می توان گفت اول از یک تا ده بشمار و برای یک نوجوان یک دوره زمانی یک یا چند روزه تعریف کرد.
۲. آموزش هدف گذاری
نگذارید فرزند شما در بی هدفی عمر خود را بگذراند. با فرزند خود درباره اهداف بلند مدت و همچنین کوتاه مدت صحبت کنید. برای او زمان بگذارید و هم مانند یک حامی خردمند رفتار کنید. هر دفعه که او به یکی از مقاصد خود می رسد و این لذت را تجربه میکند، ترشح دوپامین در مغز منتج به بالا رفتن انگیزه برای حرکت به سوی مقصد بعدی می شود.
مراقب مقاصد نامطلوب باشید؛ این روزها فضای مجازی به یک غول بزرگ به خصوص در ذهن نوجوانان تبدیل شده است. امکان دارد کودک شما نیز به شهرت و معروف شدن در اینگونه رسانه های اجتماعی تمایل داشته باشد و آن را مثل هدفی مهم ببیند. مسئولیت والدین در این مرحله راهنمایی کودک خود در مسیری می باشد که او را به سوی انتخاب اهداف واقع گرایانه و چگونگی دستیابی به آنها هدایت کند.
۳. مشارکت در کارهای خانه
در صورتی که کودک شما اتاق خواب خود را مرتب نمی کند، نشانه ای به خصوص است که از نیاز او به دریافت آموزش های بیشتر خبر می دهد. پیشنهاد می شود از او درخواست کنید که در کارهای خانه به شما کمک کند کودکی که در خانه تنها دریافت کننده خدمات است اما هیچ خدمتی ارائه نمی کند، یاد می گیرد که در جامعه نیز همین گونه باشد ولی جامعه یک تفاوت مهم که با خانه دارد: زنان و مردان جامعه، پدر مادرهای فرازنده شما نیستند و خدمات یکسویه نخواهند داد و فرزند شما در آینده به طور حتم با مشکل برخورد خواهد کرد.
۴. توانایی های رویارویی با موقعیت های اضطراری
یکی دیگر از راهکارهای تربیت کودک مسئولیت پذیر توانایی آنها برای مقابله با شرایط اورژانسی و اضطراری می باشد. به عنوان مثال آنها باید اطلاع داشته باشند که با یک قابلمه آتش گرفته روی اجاق گاز و یا حتی لوله ای که دچار نشتی شده است، چه کاری انجام دهند. هرچند احتمال وقوع چنین حوادثی آن هم زمانی که هیچ فردی برای کمک حاضر نیست بسیار پایین می باشد. ولی والدین وظیفه دارند که آنها را به فرزندان خود یاد بدهند. نوجوانی که بدون استفاده از گوشی همراه خود نمیتواند کاری انجام دهد چگونه می تواند به فردی مسئولیت پذیر در جامعه تبدیل شود.
۵. مسئولیت سلامت فردی
یکی دیگر از راهکارهای تربیت کودک مسئولیت پذیر مسئولیت داشتن در مورد سلامت فردی می باشد. خیلی کودکان و نوجوانان در معرض ابتلا به اضافه وزن و به دنبال آن انواع گوناگون بیماریها مثل بیماری های قلبی عروقی هستند. دلیل نیز چیزی به جز عادت های غذایی ناسالم نیست.
همچنین کم تحرکی، اپیدمی عصر حاضر است که حتی بچهها را نیز فرا گرفته است. با کودک خود در مورد مواد غذایی مفید و مضر حرف بزنید و در مورد نحوه تغذیه او را راهنمایی کنید. حتی اگر ضروری باشد با این متخصص تغذیه مشورت کنید. او را به یک ورزش مورد علاقه مشغول کنید و از او درخواست کنید هر روز نرمش کند. اگر فرزند شما تلفن همراه دارد، برخی مواقع پست های دارای اطلاعات سلامت مناسب برای ارسال کنید و از او بخواهید عضو یک کانال مناسب در باره این موضوع شود. به او یاد دهید شخصی مسئولیت پذیر باشد که مسئولیت سلامتی خود را بر عهده می گیرد.
۶. مسئولیت مالی در قبال پول تو جیبی
با خودتان صادق باشید آیا هر موقعی که کودک شما تقاضای پول تو جیبی می کند به درخواست او پاسخ مثبت میدهید. مشکل مقدار پولی که به او می دهید نیست. هر زمان که بدون برنامه و در چارچوب تعیین شده این کار را انجام می دهید خصوصیات مهم مسئولیت پذیری را در کودک خود کمرنگ و کم اهمیت جلوه خواهید داد. این در حالی می باشد که یکی از مهمترین توانایی ها و مهارت های زندگی فردی توانایی مدیریت مالی می باشد. فرزندان از همان سنین کودکی بایستی آموزش های لازم در راستای نحوه پس انداز پول تو جیبی های خود را دریافت کنند. از کودکان و نوجوانان خود درخواست کنید که هر دفعه میزان معینی از پول توجیبی خود را کنار گذاشته و خرج نکند. همچنین صورتحساب و خرج های خود را یادداشت کرده و به شما گزارش کند. در صورت عدم همکاری او از پرداخت مجدد وجه نقد به او خودداری کنید.
۷. مسئولیت در قبال دوستان
یکی دیگر از راه های تربیت کودک مسئولیت پذیر میئولیت در قبال دوستان است. به کودک خود در مورد معیارهای دوست خوب و سنجش افراد توضیح دهید و به او بگویید که اگر از دوستانش کسی هست که در دوستی آنها آسیب می رساند، چطور او را کنار بگذارد. به او بگویید که مسئول شکل دادن یک گروه دوستان خوب است و نباید اجازه دهد شخص یا اشخاصی معدل این گروه را پایین بیاورند. خود شما هم دورادور حواستان به گروه دوستان کودک خود باشد.
۸.مسئولیت دفاع از حقوق خود
یکی از راه های تربیت کودک مسئولیت پذیر دفاع از حق خود می باشد. اولین قدم در آموزش حقوق به کودکتان این است که حقوق او را در خانه به رسمیت بشناسید و برخی مواقع به استناد حقوق او این شما باشید که کوتاه می آیید. در حرف زدن نیز او را با حقوق خود در جامعه آشنا نمایید. مانند اینکه حق اوست که در کلاس سوال بپرسد تا آن چیزی را که متوجه نشده به صورت کامل بفهمد، حق اوست که جمعه ها بیشتر بخوابد، حق اوست که از بدن خود در برابر دست درازی دیگران مراقبت کند، حق اوست که اگر کسی ظلم کرد به پدر و مادر، معلم، مدیر مدرسه و پلیس شکایت کند حق او می باشد که اگر راننده تاکسی کرایه بیشتری گرفت اعتراض کند و… .
۹. آشنا کردن با مسئولینی به نام شغل
در مورد شغل های گوناگون با کودک خود حرف بزنید بدون آنکه قضاوت ارزشی درباره آن هم داشته باشید. اغلب کودکان و حتی بسیاری از نوجوانان تنها چند شغل محدود مانند پزشکان، معلمان، پلیس، خلبان و غیره را می شناسند و دنیای ذهنی آنها محدود میماند. آشنایی با مشاغل گوناگون می تواند در کشف استعدادهای آنها بسیار تأثیرگذار باشد. افزون بر این به کار گماردن نوجوانان مشاغلی که محدود به دوران تعطیلات می شوند و اغلب جنبه آموزشی دارند، گزینه های بسیار مناسب هستند. این دسته از مشاغل کوتاه مدت و سبک نوجوان در سنین مدرسه را با مفهوم کار، دریافت حقوق متناسب با فعالیت کاری، مسئولیت پذیری و چگونگی رفتار با چالش های متفاوت محیط آشنا میکند.
هم اکنون که این مطلب پایان یافت برای آشنایی بیشتر با مطالبی در حوزه کودک و والدین بر لینک های مسئولیت پذیری در کودکان و مشارکت کودکان در کار خانه کلیک کنید.
منبع : آرگا
