در حال حاضر با پیشرفت جوامع بشری شاهد رشد و بالندگی ارتباطات تصویری می باشیم. فرایند شکل گیری هنر گرافیک راه چندین ساله را با سرعت هرچه تمام تر طی کرده است. طراحی حروف برای خط ها و زبان های رایج، گرافیک مطبوعاتی، گرافیک محیطی، نیاز به آرم ها، نشان ها و علائم بصری، طراحی شهری و دنیای پر پیچ و خم تبلیغات همگی از فعالیت های طراحان گرافیک به شمار می رود. در این میان هنر عکاسی در کنار گرافیک مسیری مستقل و گاهی تلفیقی را پیموده است. در این راستا دو رشته عکاسی و گرافیگ با یکدیگر تلفیق شده و امروزه تحت عنوان «فتوگرافیک» شناخته می شود. این در حالی است که این دو رشته در سطوح بالاتر مسیری جدا از یکدیگر را طی می کنند. در ادامه این مطلب همراه ما باشید تا شما را با رشته فتوگرافیک و بازار کار این رشته آشنا کنیم.
رشته فتوگرافیک چیست؟
فتوگرافیک یکی از رشته های جدید فنی و حرفه ای و زیر مجموعه گروه هنر است که از سال تحصیلی ۹۵-۹۶ شناخته شده است. این رشته حاصل ادغام عکاسی و گرافیک است و مشتمل بر هنر عکاسی و کار بر روی آن به شکل دیجیتالی می باشد. در واقع فتوگرافیک آمیزه ای از هنر و صنعت است که به عنوان یکی از ۱۲ رشته گروه هنر شاخه فنی و حرفه ای است که در حال حاضر در اغلب هنرستان های سراسر کشور تدریس می شود.
جالب است بدانید فتوگرافیست ها از جمله عکاسان توانمندی هستند که در زمینه طراحی نیز مهارت دارند. در واقع مهم ترین بخش رشته فتوگرافیک کلمه فتو می باشد. عکاسی و تمامی مهارت های آن بخش مهمی از این رشته هستند. زیرا تمامی کارهای مربوط به گرافیک نمود بهتری در یک عکس پیدا می کند. به همین خاطر دوریبن عکاسی مهم ترین وسیله برای یک فتوگرافیست محسوب می شود.
از چه زمانی نیاز به فتوگرافیک احساس شد؟
رابطه تصویری میان انسان ها از قدمتی طولانی و ریشه ای دیرینه برخوردار است. این ارتباط را به خوبی می توان در اشیا به جا مانده از دوران نخستین زندگی بشر و آثار باستانی مشاهده کرد. در رابطه با این سؤال که از چه زمانی نیاز به رشته فتوگرافیک احساس شد؟ می توان گفت با پیشرفت تکنولوژی و گسترش وسایل ارتباط جمعی انسان نیاز بیشتری به تصویر پیدا کرد. به گونه ای که امروزه تصویر به بخشی جدایی ناپذیر از زندگی انسان تبدیل شده است. نیاز به نشان ها، آرم ها، علائم بصری، تبلیغات و … همگی بر نیاز انسان به تصویر تأکید دارند. به همین خاطر ما نیازمند متخصصی در این زمینه یعنی فتوگرافیست ها می باشیم.
چه تفاوتی میان رشته فتوگرافیک و گرافیک وجود دارد؟
رشته گرافیک و رشته فتوگرافیک در چند نکته اصلی با یکدیگر تفاوت دارند. این نکات عبارتند از:
نوع فعالیت
در گرافیک تمامی فعالیت ها به شکل دستی انجام می شود. در حالی که رشته فتوگرافیک بیشترین استفاده را از کامپیوتر دارد.
تمرکز
رشته گرافیک بیشترین تمرکز را بر طراحی دارد. اما تمرکز رشته فتوگرافیک بر روی عکس و عکاسی است.
مباحث و موضوعات پایه ای
گرافیک یکی از رشته های مفهومی و پایه است که در آن به صفحه آرایی، طراحی، تئوری هنر و عکاسی پرداخته می شود. اما فتوگرافیک از ماهیتی اجرایی برخوردار است که در آن به مفاهیم تئوری هنر توجه نمی شود. به خاطر همین مفاهیم تئوری فارغ التحصیلان رشته گرافیک از دید بازتری برخوردار هستند و به راحتی می توانند در رشته های نزدیک به گرافیک مثل عکاسی ورود پیدا کنند. اما فتوگرافیک بخشی از یک رشته بوده که جنبه مهارتی آن بیشتر است. به همین خاطر به تحصیلات آکادمیک نیاز چندانی نداشته و نیازمند پیشینه و مکتب خاصی نیست.
دانشگاه
رشته گرافیک در زمینه دانشگاه از تنوع بسیار بالایی برخوردار است. در حالی که رشته فتوگرافیک به دلیل جدید و نوپا بودن به شکل محدود تنها در چند دانشگاه ارائه می گردد. همین مسئله از بزرگ ترین معایب این رشته محسوب می شود.
بازار کار
فارغ التحصیلان رشته گرافیک می توانند در طراحی صفحات وب یا لوگو مشغول به کار شوند. در حالی که در فتوگرافیک علاوه بر این رشته ها، امکان کار در مشاغل مربوط به عکاسی مانند عکاسی مجالس و روتوش کار عکاسی وجود دارد. این بدان معناست که فتوگرافیک از دامنه شغلی وسیع تری برخوردار است.
مهارت های لازم برای تحصیل در فتوگرافیک
فردی که به دنبال تحصیل در فتوگرافیک بوده و قصد دارد این رشته را به صورت حرفه ای ادامه دهد؛ می بایست مهارت ها و توانایی هایی داشته باشد که نیازمند یک شخصیت فتوگرافیست است. این توانایی ها عبارتند از:
- بدون تردید گام نهادن در هر رشته ای نیازمند علاقه است. به بیان دیگر علاقه بخشی زیادی از انگیزه مسیر را امکان پذیر می کند. به همین خاطر بسیار مهم است که به کارهای فنی و هنری علاقمند باشید.
- داشتن فن بیان یکی دیگر از توانایی های لازم در این رشته است. به طوری که لازم است فرد قابلیت دریافت، درک مفاهیم و انتقال آن ها به شکل کتبی و شفاهی را داشته باشد.
- پیشرفت در رشته فتوگرافیک نیازمند دستانی قدرتمند و سالم است که قادر به انجام کارهای ظریف عکاسی و گرافیکی باشد.
- از آن جایی که همواره هنر و علم ریاضی در هم آمیخته شده اند؛ به همین خاطر فرد موفق در فتوگرافیک باید دارای هوش ریاضی بوده و از توانایی درک کردن برخوردار باشد.
- شخصیت یک فتوگرافیست باید کنجکاو، جسور و هنری بوده و به طراحی ایده های نو علاقمند باشد.
- با توجه به این که فتوگرافیک تلفیقی از عکاسی و گرافیک است، بنابراین تمام رنگ ها را در خود جای داده است. به همین خاطر داشتن بینایی یکی از مهم ترین اصول این رشته به شمار می رود.
مسیر تحصیلی فتوگرافیک چگونه است؟
علاقمندان به رشته فتوگرافیک می توانند هنگام انتخاب رشته در سال دهم نسبت به انتخاب این رشته اقدام نمایند و سه سال در این رشته تحصیل کنند. در نهایت متقاضیان می توانند برای تحصیل فتوگرافیک در دانشگاه از یکی از راه های زیر اقدام کنند:
- هنرآموزان فتوگرافیک می توانند در آزمون رشته گرافیک در کنکور کاردانی دانشگاه های فنی و حرفه ای شرکت نمایند.
- نسبت به شرکت در کنکور سراسری اقدام کرده و از میان رشته های برگزیده، رشته عکاسی را برای تحصیل انتخاب کنند.
- می توانند در دانشگاه های علمی کاربردی تحصیل کنند.
شایان ذکر است هنرآموزان فتوگرافیک تنها می توانند در دانشگاه های محدودی مانند دانشگاه علمی کاربردی، غیر انتفاعی و برخی دانشگاه های دولتی تحصیل کنند. با این حال با انتخاب رشته عکاسی یا گرافیک، امکان پذیرش در دانشگاه های دولتی خوب از طریق کنکور وجود دارد.
ابزار لازم برای تحصیل در فتوگرافیک
تحصیل در رشته فتوگرافیک نیازمند ابزارهایی است که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد:
- دوربین عکاسی دیجیتال با توجه به نیاز رشته و نظر دبیر مربوطه
- لنز دوربین عکاسی طبق نظر دبیر مربوطه
- کامپیوتر یا لپ تاپ مناسب کارهای گرافیکی
- پایه دوربین فیلم برداری و عکاسی
مواد درسی رشته فتوگرافیک
دروس آموزشی فتوگرافیک در سه پایه تحصیلی درس های تخصصی و عمومی این رشته را شامل می شود. دروس عمومی این رشته شامل دینی، ریاضی، شیمی، الزامات محیط کار، زبان و … می باشد.
در دروس تخصصی مهارت های ضروری و اولیه آموزش داده می شود که برای شروع کار الزامی است. دروس تخصصی این رشته شامل دروس عکاسی پرسنلی، تصویرسازی آموزشی، ویرایش حروف و تصویر، تایپوگرافیک، طراحی زبان بصری و دانش فنی پایه است. در پایه یازدهم دروس نظارت بر چاپ، عکاسی آتلیه و مراسم تصویرگری کتاب کودک آموزش داده می شود. تمرکز پایه دوازدهم بر دروس گرافیک نشر، عکاسی طبیعت و گزارشی، عکاسی مطبوعاتی و دانش فنی تخصصی می باشد.
نگاهی به آینده شغلی فتوگرافیک
از آن جایی که بسیاری از فعالیت های امروزی مطابق با تکنولوژی های روز دنیا انجام می شود، این فناوری ها نیاز شدیدی به فتوگرافیک دارند. زیرا با پیشرفت نرم افزارهای اجرایی در زمینه عکاسی و گرافیک، کاربرد این رشته بسیار وسیع شده و خود را در ردیف بسیاری از مشاغل بزرگ صنعت، خدمات و … جای داده است. البته این رشته جایگاه ویژه ای در میان بخش فعالیت اقتصادی یا اقتصاد هنر داشته است. به طور کلی از مهم ترین زمینه های کاری یک فارغ التحصیل رشته فتوگرافیک می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عکاسی مطبوعاتی
- عکاسی خبر
- عکاسی برای مجلات
- طراح صفحه کتاب
- صفحه آرایی کتاب
- طراح جلد کتاب
- طراحی صفحات وب
بازار کار رشته فتوگرافیک چگونه است؟
آن دسته از فارغ التحصیلان فتوگرافیک می توانند با طراحی برای موضوعات مختلف و اطلاعات و به عبارتی پوسترسازی و آرم سازی وارد بازار کار شوند. این افراد می توانند از طریق آموزش هنر، تصویر سازی و طراحی برای عنوان اجتماعی، داستان، ادبی، سیاسی و فعالیت هایی همچون صفحه آرایی کتاب، روزنامه و مجله از حرفه خود کسب درآمد کنند. از طرفی این رشته جایگاه ویژه ای در زمینه طراحی تبلیغات (بروشور و کاتالوگ) در مراکز اداری و فرهنگی مانند مطبوعات، صدا و سیما، وزارت فرهنگ و ارشاد، مراکز هنری و آتلیه های عکاسی خصوصی دارد. شایان ذکر است در حال حاضر اطلاعات دقیقی در مورد درآمد این رشته در دست نیست.
امیدواریم مطالب این مقاله برای شما عزیزان مفید بوده باشد. در پایان پیشنهاد می کنیم مقالات معرفی رشته چاپ، معرفی رشته نمایش، رشته تصویر سازی و رشته ادبیات نمایشی را نیز مطالعه فرمایید.
منبع : آرگا
