دسته ها
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳

توصیه های غذایی رژیم بیماران هپاتیت

  • حکیمه فهیمی
  • ۵ بهمن ۱۴۰۱
  • ۰

درمان اصلی تمام انواع هپاتیت، استراحت و پیروی از رژیم غذایی مناسب است تا از آسیب بیشتر کبدی جلوگیری شده و سلول های آسیب دیده فرصت تجدید حیات یابند. این مطلب به رژیم بیماران هپاتیت می پردازد.

بیماری هپاتیت سبب التهاب کبد افراد می شود. از این رو بیماران مبتلا به هپاتیت باید رژیم غذایی مناسبی را پیروی کنند تا از آسیب بیشتر به کبد جلوگیری شده و سلول های آسیب دیده فرصت بازسازی پیدا کنند. در این مطلب به رژیم بیماران هپاتیت می پردازیم.

رژیم بیماران هپاتیت و توصیه های تغذیه ای لازم

بیماری هپاتیت منجر به التهاب کبد می شود و به طور معمول به علت وجود عفونت ویروسی در بدن بروز می یابد. هپاتیت شامل هپاتیت اتو ایمیون یا خود ایمنی و هپاتیت ناشی از داروها، الکل و مواد سمی است. هپاتیت خود ایمنی حالتی است که بدن آنتی بادی هایی برای مقابله با بافت کبدی تولید و به سلول های بدن هجوم می برد.

کبد عضوی از بدن بوده که بر اعمال حیاتی بدن تاثیر گذاشته و اعمال زیر را در بدن انجام می دهد:

  • برای هضم غذا صفرا تولید می کند.
  • بدن را از مواد زاید و سموم پاکسازی می کند.
  • بیلی روبین، کلسترول، هورمون و دارو را دفع می نماید.
  • به تجزیه کربوهیدرات، پروتئین و چربی ها می پردازد.
  • به ذخیره گلیکوژن، املاح معدنی و ویتامین ها می پردازد.

هر غذا یا نوشیدنی که مصرف می شود باید از کبد عبور کند و کبد این مواد را به صورت انرژی و مواد ضروری برای بدن ذخیره سازی می کند. در حقیقت کبد مواد مغذی مورد نیاز بدن را در اختیارش قرار داده و در حفظ عملکرد طبیعی به بدن یاری می رساند. پیروی از رژیم غذایی مناسب می تواند مشکلات بسیاری را از کبد دور کند.

اگر رژیم غذایی نامناسبی داشته که حاوی میزان زیادی کالری باشد، فرد اضافه وزن یافته و این امر منجر به انباشت چربی در کبد شده و مشکل کبد چرب ایجاد می شود. کبد چرب در بلند مدت در افراد مبتلا به هپاتیت C به بیماری سیروز تبدیل می شود و از سویی اضافه وزن درمان این نوع هپاتیت را با مشکل مواجه می کند و اجازه درمان بیماری به طور کامل را نمی دهد.

  •  مبل و میز
  •  آرون گروپس

به این ترتیب می توان از فواید رژیم برای سیروز کبدی و رژیم غذایی برای کبد چرب بهره برد. علاوه بر این معمولا مواد غذایی که مصرف می کنیم حاوی مواد سمی و زاید هم می باشند که افزایش و تجمع آن ها در کبد منجر به نارسایی کبدی شده و حتی در موارد حاد مرگ را به دنبال دارد. به جز مواد سمی، الکل هم به کبد آسیب می زند و منجر به کبد چرب و نارسایی های کبدی می گردد. در ادامه به رژیم غذایی مناسب بیماران هپاتیت می پردازیم.

افراد مبتلا به هپاتیت چه رژیم غذایی را باید دنبال کنند؟

بیماری هپاتیت دارای انواع مختلفی است که شامل هپاتیت های A,B,C,D,E می باشد. هپاتیت A توسط آلوده شدن از طریق ویروس که بیشتر با مصرف غذا و نوشیدنی آلوده منتقل می شود، بروز می یابد. ویروس هپاتیت B توسط رابطه جنسی یا استفاده از وسایل شخصی منتقل می گردد.

هپاتیت C در اثر تماس مستقیم با بافت آلوده و روابط جنسی با فرد بیمار منتقل می شود. هپاتیت D توسط تماس مستقیم با خون آلوده بروز می کند. هپاتیت E به طور معمول به علت مصرف آب آلوده در مناطقی که آب تصفیه شده وجود ندارد امکان بروز می یابد.

دقت کنید که رژیم غذایی مناسب و سالم نه تنها می تواند وزن شما را نرمال نگه دارد بلکه می تواند از ابتلا به بیماری هایی مانند کبد چرب، سیروز و … پیشگیری کرده و به سیستم ایمنی هم کمک نموده تا عملکرد بهتری داشته باشد. فرد مبتلا به هپاتیت نخستین کاری که بایستی انجام دهد دنباله روی از رژیم غذایی سالم، کاهش وزن و عدم مصرف الکل است.

در موارد خاص در صورت ابتلا به هپاتیت سی باید موارد زیر رعایت شود:

۱. بیمار هپاتیتی که به مشکل سیروز مواجه است با گذشت زمان و پیشرفت بیماری، اشتهایش را از دست می دهد و به علت خستگی بسیار، تمایلی به خوردن غذا ندارد. اغلب این بیماران به علت تغذیه نامناسب و نادرست لاغر شده در نتیجه بدن مواد مورد نیاز برای مبارزه با بیماری را دریافت نمی کند و ضعیف تر می شود.

این افراد باید نمک را در رژیم غذایی خود محدود نمایند زیرا مصر نک سبب ورم در ناحیه شکم و پا می شود.

۲. افرادی که علاوه بر هپاتیت بیماری های دیگری هم دارند باید تغییراتی در رژیم غذایی شان ایجاد کنند. این بیماری ها شامل فشار خون، دیابت ملیتوس، کلسترول بالا، بیماری های قلبی، سلیاک و بیماری کلیوی هستند که محدودیت هایی در رژیم غذایی ایجاد می کنند.

توصیه های عمومی برنامه غذایی افراد هپاتیتی

در این بخش به برخی توصیه های عمومی برای رژیم غذایی بیماران هپاتیت اشاره می شود.

۱. وعده های غذایی منظم و متعادل داشته باشد.

بیمار باید سعی کند در روز سه وعده غذای اصلی را میل کرده و ضمنا برای افزایش سطح انرژی بدن و خستگی کمتر، حداقل ۳-۴ ساعت یک بار میان وعده انرژی زا و مقوی میل کند. این کار هم به بهبود وضعیت بدن و سیستم ایمنی کمک کرده و هم از بروز حالت تهوع جلوگیری می کند. وعده غذایی بیمار هپاتیتی باید شامل موارد زیر باشد:

  • نان
  • غلات سبوس دار
  • میوه، سبزی ها
  • محصولات لبنی کم چربی
  • گوشت
  • ماهی
  • سویا
  • لوبیا
  • مغزها
  • تخم مرغ

همانطور که اشاره شد معمولا بیماران هپاتیت بعد از خوردن چند لقمه اول غذا از حالت تهوع شاکی می شوند، از این رو تغییر در رژیم غذایی به صورت مصرف وعده های غذایی کم حجم ولی متعدد می باشد. همچنین به علت کم اشتهایی و حالت تهوع که در طی روز بدتر می شود بهتر است وعده صبحانه بزرگترین وعده غذایی روز این بیماران باشد.

۲. کالری کافی دریافت کند.

هر بیمار هپاتیتی بایستی در روز ۳۰-۳۵ کیلوکالری به ازای هر کیلوگرم وزن بدن خود دریافت نماید. ضمنا پروتئین برای حفظ تعادل ازت بدن و کربوهیدرات (۶۰ درصد از انرژی دریافتی) برای جلوگیری از تحلیل رفتن بافت عضلانی و کاتابولیسم پروتئین یا چربی تعدیل شده بر اساس تحمل بیمار در نظر گرفته شود.

۳. مواد غذایی کامل و غلات حاوی سبوس مصرف کند.

غلات حاوی میزان قابل توجهی ویتامین ب، املاح معدنی مانند فیبر، منیزیم و روی هستند که مواد مغذی مورد نیاز بدن را تامین می کنند. بهتر است هنگام خرید این مواد به دنبال تهیه برنج قهوه ای، آرد سبوس دار، بلغور، جو دوسر، گندم، گندم سیاه، ذرت سبوس دار و … باشید.

۴. پروتئین کافی دریافت کند.

برای مقاومت در برابر عفونت ها و ترمیم و التیام آسیب های وارد شده به سلول های کبدی، بدن به دریافت پروتئین نیاز دارد. پروتئین به بازسازی و حفظ توده بدنی و ماهیچه ها کمک نموده و ترمیم بافت های بدن را تسریع می بخشد.

۵. میوه و سبزیجات را در تمام وعده های غذایی داشته باشد.

میوه ها و سبزیجات غنی از فیبر، پتاسیم، ویتامین سی، فولیک اسید و بتاکاروتن می باشند. این مواد حاوی آنتی اکسیدان هستند که می توانند به مقابله با رادیکال های آزاد در بدن پرداخته و سیستم ایمنی بدن بهبود یابد. در ضمن کالری میوه و سبزی ها پایین بوده و کم چرب و کم نمک هستند. می توان میوه و سبزی ها را به صورت تازه یا یخ زده و کنسروی در انواع غذا و سالاد مورد استفاده و مصرف کرد.

۶. وزن خود را کاهش دهد.

یکی دیگر از موارد توصیه شده برای رژیم بیماران هپاتیت این است که این افراد بایستی وزن خود را نرمال نگه دارند. یعنی نه بیش از حد لاغر و نه بیش از حد چاق باشند. تناسب اندام برای بهبود بیماری هپاتیت نکته مهم و ضروری می باشد. اگر شاخص توده بدنی بیمار از ۲۰ پایین تر و از ۳۰ بالاتر باشد باید از کارشناس تغذیه مجرب کمک گرفته تا با رژیم غذایی مناسب، تناسب اندام و وزن ایده آل داشته باشد.

۷. در برنامه روزانه ورزش را قرار دهد.

ورزش نه تنها به کاهش وزن کمک کرده بلکه می تواند سبب افزایش اشتهای بیمار شود. ضمنا به بهبود سیستم ایمنی و روحیه نیز کمک می کند. سعی کنید در طی روز ۱۰-۱۵ دقیقه را به ورزش اختصاص دهید و شنا یا پیاده روی را تست کنید. پس از مدتی می توانید این تایم را افزایش دهید.

از دیگر توصیه ها برای رژیم بیمار هپاتیت عبارتند از:

  • بیمار باید مصرف مواد غذایی شور، شیرین و چرب را محدود نماید.
  • بیمار هپاتیت باید آب و مایعات کافی مصرف کند.
  • بیمار هپاتیت باید از مصرف الکل خودداری کند.
  • بیمار هپاتیت نباید بدون تجویز پزشک مکمل غذایی استفاده کند.

منبع : آرگا


مطالب مرتبط
مطالب داغ
همچنین ببینید
مشاهده دیدگاه های این مطلب
دیدگاه های مطلب
۰ دیدگاه برای این نوشته

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *