دسته ها
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳

با انواع کود فسفر بالا آشنا شوید

  • حکیمه فهیمی
  • ۲۳ دی ۱۴۰۱
  • ۰

به دلیل نیاز مبرم گیاهان به عنصر مفید فسفر، امروزه کشاورزان و باغداران برای داشتن محصولی خوب از کود های فسفر بالا استفاده می کنند. در این مطلب با انواع کود فسفر بالا آشنا می شوید.

کود فسفر بالا یکی از مرغوب ترین و مناسب تری انواع کود می باشد که افزایش رشد و تکامل گیاهان را به دنبال دارد. در صورت کمبود فسفر خاک بازدهی گیاهان به شدت کاهش می یابد. از این رو لازم است که با کود فسفر بالا این کمبود جبران شود. در این مطلب با انواع کود فسفر بالا آشنا می شوید.

آشنایی با انواع کود فسفر بالا

نیاز گیاه به کود فسفر بالا همان اندازه مهم و اساسی است که نیاز انسان به غذا. از این رو برای کشف اهمیت جایگاه واقعی عنصر فسفر در زندگی گیاه باید بدانید کود فسفر بالا چیست، چه خواصی برای گیاهان دارد. همچنین انواع این کود چه درصدی فسفر را با خود همراه دارند.

اگر به کشاورزی یا باغداری مشغول هستید مطالعه این مطلب به شما کمک می کند تا با اهمیت کود فسفر بالا و انواع آن آشنا شده و با استفاده از این نوع کود رشد و تکامل گیاهان را بهبود بخشید.

کود فسفر بالا

کود فسفر بالا به این معنی است که درصد بالایی از مواد تشکیل دهنده آن را عنصر فسفر تشکیل داده است. پیشتر با انواع کود از جمله کود کلسیم، کود پتاس و سولفات منیزیم آشنا شدید اکنون می خواهیم شما را با کود فسفر بالا آشنا نماییم تا از مزیت و اهمیت این کود بیشتر بدانید.

عنصر فسفر نقش حیاتی در زندگی انسان ها دارد و نبود آن یعنی محدودیت تولید غذا. اگر نیازهای گیاه را به طور خلاصه ذکر کنیم ، اهمیت عنصر فسفر از نیتروژن و پتاسیم کمتر نبوده بلکه گاهی بیشتر هم می باشد. این عنصر در رشد و نمو گیاهان و تولید محصول نقش اساسی داشته و حرف اول را می زند. از این رو نباید کمبود فسفر در خاک را نادیده گرفت.

  •  آرون گروپس
  •  مبل و میز

چنانچه خاکی کمبود فسفر پیدا کند، بازدهی گیاه شدیدا کاهش یافته و در این حالت تولید محصول و مواد غذایی هم شدیدا کاهش می یابد. در کشاورزی مدرن، با در نظر گرفتن نقش این عنصر باارزش در تولید محصولات زراعی و باغی، سعی شده تا با تولید کود فسفر بالا و دیگر کودهای فسفاته مهمترین نیاز گیاه رفع شود.

به این ترتیب اگر با نشانه های کمبود فسفر در خاک مزرعه یا باغ خود روبرو شدید می توانید با افزودن یکی از انواع کود فسفر بالا این کمبود را رفع کنید.

تشخیص کمبود فسفر در گیاهان

برای تشخیص کمبود فسفر در گیاه و این که گیاه به فسفر نیاز دارد ساده ترین راه دقت به گیاهان است. اگر گیاهان کوتاه قد بوده، گل کمی دارند یا بدون گل هستند، سیستم ریشه ای ضعیفی دارند یا ظاهری بنفش و سبز روشن پیدا کرده اند نشان دهنده این است که مزرعه یا باغ شما با کمبود فسفر مواجه شده است.

به طور کلی نشانه های کمبود فسفر در گیاه عبارتند از:

  • تغییر رنگ برگ ها به سمت آبی تیره و رنگ ساقه به سمت بنفش
  • کوچک ماندن ریشه، عدم پاجوش و ضعیف شدن گیاه
  • متوقف شدن رشد و کوچک ماندن میوه و برگ های گیاه
  • کاهش ظهور شکوفه و جوانه برگی
  • ترش شدن شیره گیاه

به این ترتیب برای رفع کمبود فسفر گیاه باید عنصر فسفر را در خاک جایگزین کرد. کودهای شیمایی مختلفی هستند که می توانند به جایگزینی فسفر و ایجاد تعادل مواد مغذی خاک کمک نمایند. اکثرا کودهای فسفر بالا مورد استفاده واقع می شود. همچنین برخی با کود آلی (گرد استخوان یا سنگ فسفات) کمبود فسفر خاک را اصلاح می کنند.

همچنین می توان با اضافه کردن کمپوست به خاک به گیاهان کمک کرد تا بتوانند فسفر خاک را بهتر جذب نمایند. صرف نظر از هر چیزی دقت کنید که فسفر بیش از حد استفاده نشود زیرا این فسفر اضافی وارد آب شده و به یک آلودگی عمده تبدیل می شود.

قابلیت های کود فسفر بالا

انواع کود فسفر بالا قابلیت هایی فراوانی دارند که آن را به کود کاملی برای رفع نیاز گیاه به فسفر تبدیل کرده است از جمله:

  • تحریک کنندگی گیاه برای گلدهی و افزایش ریشه های جانبی
  • افزایش راندمان جذب ریشه برای تامین مواد غذایی گیاه
  • افزایش مقاومت ریشه در مقابل آفات و بیماری های قارچی
  • فراهم کردن نیز گیاه به عناصر پرمصرف بخصوص فسفر در دوره استفاده از کود فسفر
  • جذب بالا و دسترسی راحت گیاه به کود
  • جذب به دو صورت محلول پاشی و آبیاری
  • افزایش سطح انرژی گیاهان
  • عدم شورسازی خاک به علت تولید کمترین میزان پسمان
  • کاهش نیاز آبی به علت قدرت جذب و حلالیت بالا
  • ارتقای کمی و کیفی محصول در نتیجه افزایش تقاضا برای خرید محصول

  • افزایش استحکام گیاه و گسترش زیاد ریشه نشاء
  • تسریع تولید دانه و تشکیل بذر
  • افزایش ظرفیت تثبیت نیتروژن در بقولات
  • جلوگیری از بروز بیماری های مختلف
  • پسماند ناچیزی دارد
  • کاملا محلول در آب بوده و در همه سیستم های آبیاری قابل استفاده است
  • بهبود گلدهی و افزایش جوانه زنی
  • قابلیت استفاده به صورت محلول پاشی

به این ترتیب بعد از آزمایش خاک و مشاهده کمبود فسفر در خاک منطقه مورد کشت باید هر چه زودتر نسبت به استفاده از کود فسفره استفاده تا کمبود آن رشد محصول را در سال های آینده با مشکل روبرو نکند.

چه زمانی کود فسفر بالا استفاده شود؟

شیوه کوددهی در زمان مناسب ارتباط مستقیمی با افزایش رشد و بازدهی محصول دارد. اگر کود فسفر بالا یا دیگر کودهای مورد نیاز گیاه در زمان مناسب و به میزان کافی مورد استفاده واقع شود ، بهترین نتیجه حاصل می شود. البته با توجه به متنوع بودن کودها و نحوه مصرف کودهای شیمیایی بایستی فاکتورهای مختلفی در نظر گرفته شود.

به طور مثال زمان مصرف کود بر اساس بافت خاک، رشد محصول، فصل و … می تواند متغیر باشد. آنچه در مورد کود فسفر بالا باید بدانید این است که عنصر فسفر تاثیر زیادی روی رشد ریشه، جوانه زنی، تولید دانه ، میوه و رشد تکاملی گیاه دارد. به این ترتیب بهترین زمان مصرف این کود پیش از کاشت گیاه است.

گیاه در طی مراحل مختلف رشد، از فسفر خاک استفاده کرده و با توجه به این که کود فسفره به صورت محلول هم وجود دارد بهتر است این کود در نزدیکی ریشه استفاده شود. البته فرسایش خاک و روان آب ها میزان زیادی از این کود محلول را از دسترس خارج می سازد به این ترتیب بهتر است کود دهی پیش از بارندگی و آبیاری زمین صورت بگیرد.

اکثر کارشناسان بهترین زمان مصرف کود فسفر بالا را مراحل اولیه رشد می دانند. البته گاهی ممکن است در مراحل انتهایی رشد نیز برای تکامل رشد و میوه دهی درخت ها به استفاده از کود فسفره نیاز شود. همچنین می توان گفت از آنجا که کود فسفر بالا از فرمول خاصی پیروی می کند به این ترتیب مناسب ترین زمان استفاده از آن اوایل بهار و موقع گلدهی گیاه است.

این کود نه تنها تولید میوه را بیشتر نموده بلکه از ریزش آن ها هم جلوگیری می کند و با مصرف منظم و سالانه کود فسفر بالا از سال آوری درختان باغ می توان پیشگیری کرد. کود فسفر بالا برای میوه های مغز دار مانند فندق، بادام، گردو، صیفی جات ریشه دار مثل هویج و سایر گیاهان باید به اندازه کافی تامین شود تا مغز میوه ها کاملا پر و باکیفیت شده و ریشه صیفی جاتی مثل هویج قوی و توسعه یافته تر گردد.

ضمنا کود فسفر بالا به صورت پودری و حلالیت صد در صد در آب موجود است که می توان به صورت محلول پاشی یا آبیاری استفاده کرد. همزمان با آغاز رشد رویشی گیاه و قبل از شکوفه دهی و تشکیل میوه در طول فصل و بعد از برداشت به عنوان چالکود پاییزه و زمستانه مورد استفاده واقع شود.

چه کودهایی دارای فسفر بالا هستند؟

برخی مواقع خاک تحت کشت محصولات زراعی و باغی آنچنان با فقر فسفر مواجه می شوند که تنها با مصرف یکی از انواع کود های فسفر بالا کمبود آن ها رفع می شود. تشدید علائم کمبود فسفر  در روند رشد و سلامت گیاه تاثیر منفی می گذارد که برای بررسی میزان مواد معدنی خاک خوشبختانه با آزمایش خاک می توان به همه جزئیات آن پی برد.

در صورتی که در آزمایش خاک مشخص شود خاک زراعی یا باغی فقدان شدید فسفر دارد یکی از گزینه ها برای جبران این کمبود استفاده از کودهای فسفر بالا می باشد که می توان بر اساس میزان کمبود عنصر فسفر و سایر عناصر بهترین گزینه را انتخاب کرد.

عنصر شیمیایی فسفر با نماد p شناخته می شود از این رو در لیست کودهایی که به شما معرفی می شود باید دقت کنید تا عنصر فسفر در میان ترکیبات وجود داشته باشد. به طور مثال کود NPK حاوی ترکیبات نیتروژن، فسفر و پتاسیم است. این کود یکی از بهترین گزینه برای تامین فسفر خاک محسوب می شود.

به طور کلی کودهای فسفر بالا تنوع زیادی دارند که هر یک علاوه بر تامین فسفر، حاوی عناصر دیگری هم می باشند که در صورت افزایش بیش از حد آن در خاک ممکن است خسارت به بار آورد. به این ترتیب قبل از استفاده بهتر است آزمایش خاک صورت گرفته و با متخصصین این حوزه مشورت داشته باشید. در ادامه به انواع کود فسفر بالا اشاره می شود.

۱. کود NPK 10 52 10

یکی از مرغوب ترین و مناسب ترین انواع کود فسفر بالا محسوب می شود که افزایش رشد و تکامل گیاهان را موجب می شود. این کود بر اساس فرمول ۱۰ ۵۲ ۱۰ به تولید می رسد به این معنی که درصد فسفر آن بالا و برابر عدد ۵۲ است. همچنین این کود ترکیبی در انواع دیگری از جمله ۱۰ ۴۰ ۱۰ و ۸ ۴۸ ۱۲ نیز موجود می باشد.

کود مذکور بیشترین درصد فسفر را داشته و سبب افزایش تعداد جوانه ها، بهبود جوانه زنی و افزایش بازدهی محصول می شود.

۲. سنگ فسفات

این کود حاوی ۱۵ درصد فسفر بوده که باید به صورت چالکود در مزارع یا باغات استفاده شود. در این کود میزان کانی فسفاته قابل توجه و فراوان بوده از این رو جزو کودهای فسفر بالا قرار گرفته است.

۳. کود دی آمونیوم فسفات

در کود دی آمونیوم فسفات ۲۰.۲ درصد فسفر وجود دارد که در همه بخش های کشاورزی و ترکیب با بیشتر کودها و حتی عناصر کمیاب قابل استفاده است. این کود به علت نیتروژن زیاد(۱۸ درصد) نیز به عنوان کود نیتروژن بالا هم مورد استفاده واقع می شود. به طور کلی کود دی آمونیوم فسفات پر مصرف ترین کود فسفاته دنیا می باشد که حاوی میزان زیادی مواد مغذی است.

خصوصیات فیزیکی عالی کود دی آمونیوم فسفات آن را به گزینه ای محبوب و پر مصرف در کشاورزی و باغداری تبدیل کرده است.

۴. کود مونو آمونیوم فسفات

کود مذکور حاوی ۱۰ درصد نیتروژن، ۲۱.۹ درصد فسفر و دیگر عناصر به ویژه کلسیم می باشد که گرانوله ای است. این کود نیز در همه بخش های کشاورزی و ترکیب با بیشتر کودها قابل استفاده بوده و از ویژگی این کود فسفر بالا می توان به میزان کم فلزات سنگین در آن اشاره کرد. همچنین حاوی نیتروژن به صورت آمونیومی است که به این شکل به راحتی مورد آبشویی قرار نمی گیرد. این کود نسبت به دی آمونیوم فسفات در خاک آهکی به علت واکنش اسیدی بالاتر توصیه یم شود.

۵. کود سوپر فسفات ساده

این کود حاوی ۸.۸ درصد فسفر می باشد که به صورت گرانوله است. می توان کود مذکور را در همه بخش های زراعی مورد استفاده قرار داد. این کود با سایر کودها به جز کودهای اوره و دی آمونیوم فسفات قابل ترکیب بوده و بدون داشتن رطوبت به راحتی برای مدت طولانی قابلیت ذخیره دارد. ضمنا وجود دو عنصر گوگرد و کلسیم در آن به حفظ ساختار خاک کمک می کند.

۶. کود آمونیوم پلی فسفات

این کود شامل ۱۰ درصد نیتروژن و ۱۵ درصد فسفر است. فسفر این کود به راحتی در آب حل می شود و در محصولات کشاورزی با توجه به فسفات بالا مورد استفاده قرار می گیرد.

۷. کود سوپر فسفات تریپل

کود سوپر فسفات تریپل  یا کود سیاه حاوی ۲۰ درصد فسفر بوده که قابل ترکیب با سایر عناصر می باشد. راندمان این کود در شکل استفاده نواری در فاصله  ۵ سانتی متری بذر نسبت به پخش سطحی بیشتر است. برای تامین فسفر خاک هایی که فقر شدید فسفر دارند این کود به علت فسفر بالا، بیشتر مورد استفاده واقع می شود.

۸. کود فسفات طلایی

کود بیو فسفات طلایی یک کود ارگانیک فسفر دار می باشد که در شرایط مناسب با سوپر فسفات تریپل هم برابری می کند و به خوبی می تواند نیاز فسفری گیاه را تامین کند. با مصرف این کود هم فسفر فراهم شده و هم به علت کاهش موضعی پی اچ نیاز غذایی محصولات به آهن و روی تامین می شود.

منبع : آرگا


مطالب مرتبط
مطالب داغ
همچنین ببینید
مشاهده دیدگاه های این مطلب
دیدگاه های مطلب
۰ دیدگاه برای این نوشته

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *