مونوکسید کربن به دلیل سوختن گاز، پروپال، زغال چوب، چوب یا دیگر انواع سوخت از طریق پیشرانه های احتراقی، سیستم های گرمایشی و لوازم خانگی ایجاد می شود. در این مطلب درباره مسمومیت با مونوکسید کربن صحبت می کنیم.
علائم مسمومیت با مونوکسیدکربن
در وضعیتی که این منابع به صورت معمولی یک نگرانی به شمار نمی روند، ولی اگر خودرو در فضای بسته در حال کار باشد یا سیستم گرمایشی به نقص فنی دچار شود یا از آن به درستی استفاده نشود مقدار مونوکسید کربن می تواند به سطوح سمی و خطرناک افزایش پیدا کند که مسمومیت شخص یا اشخاصی که در آن نزدیک قرار دارند را به همراه دارد.
وقتی که بدن به مقدار زیاد مونوکسیدکربن تنفس می کند این گاز در خون جایگزین اکسیژن می شود بدون اکسیژن سلول ها در تمامی بدن از بین میروند و فعالیت اندام ها قطع می شود هر سال هزاران نفر در سراسر جهان جان خود را به دلیل تنفس گاز مونوکسیدکربن از دست میدهند و همین دلیل آشنایی با نشانه ها و علائم اولیه مسمومیت با مونوکسیدکربن و گرفتن کمک پزشکی از اهمیت بالایی برخوردار است.
کربن مونوکسید از راه تنفس به خون نفوذ می کند، با هموگلوبین که مسئولیت اکسیژن رسانی را بر عهده دارد مخلوط می شود. قابلیت ترکیب مونوکسید کربن با هموگلوبین ۲۵۰ برابر اکسیژن بیشتر است و به همین علت جایگزین اکسیژن می شود.
ضعف عضلانی و سرگیجه
جایگزینی مونوکسید کربن به جای اکسیژن در خون که مرگ سلول ها را به دنبال دارد، ضعف عضلانی می تواند ایجاد شود. این وضعیت امکان دارد انجام فعالیت های روزانه مثل پیاده روی را دچار مشکل کند. سرگیجه یکی دیگر از علائم هشدار دهنده اولیه مسمومیت با مونوکسید کربن می باشد در موارد حاد اگر مونوکسید کربن به مقدار کافی تنفس شده باشد امکان دارد منجر به از دست دادن هوشیاری مانند غش کردن شود.
سردرد مبهم
کسانی که مسمومیت با این گاز را تجربه کردهاند آن را به عنوان سر دردی مداوم که در قسمت جلوی سر احساس می شود و درد مبهم را به وجود می آورند توصیف می کنند. سردردها به راحتی نادیده گرفته می شوند به همین دلیل هنگام رویارویی با آنها در یک محیط ثابت مثل محل کارخانه یا خودرو بهتر می باشد این شرایط جدی گرفته شود. امکان دارد با تغییر مکانی که نشت این گاز در آن اتفاق افتاده است احساس سردرد نیز سریعاً نابود می شود.
تنگی نفس
با تجمع این گاز در خون علائمی امکان دارد به صورت قابل توجهی شدید شوند. تنگی نفس و تنفس سریع یکی از این نشانگر ها می باشد. اگر چند نفر با این نشانه ها روبرو شدند باید توجه ویژهای به آن داشته باشند. به همراه تنگی نفس، شخصی با مسمومیت این گاز امکان دارد احساس فشار یا درد در قسمت سینه را تجربه کند. این درد در قسمت سینه امکان دارد با تند تپشی، تعداد بیش از ۱۰۰ تپش قلب در دقیقه، همراه باشد.
حالت تهوع و استفراغ
علائم اولیه مسمومیت خفیف با این گاز بیشتر شبیه به نشانه های مربوط به آنفولانزا مثل استفراغ و خستگی، حالت تهوع به نظر می رسند و برخلاف آنفولانزا، مسمومیت با این گاز باعث دمای بالای بدن میشود اگر چند نفر در خانه این نشانهها را تجربه می کنند یا با علائم دیگر که در این مطلب آنها اشاره شده رو به رو هستند این میتواند به نگرانیها را بیشتر کند.
گیجی و خواب آلودگی
یکی از علائم مسمومیت با مونوکسید کربن گیجی و خواب آلودگی می باشد. مهارت فرد برای تفکر روشن امکان دارد تحت تاثیر تجمع این گاز در خون قرار بگیرد، که به اختلال در قضاوت سردرگمی مشکلات حافظه و در بعضی از موارد باعث توهم میشود. البته مسمومیت با این گاز امکان دارد باعث احساس خواب آلودگی در شخص شود بیشتر افراد این نشانهها را به عنوان عامل نگران کننده در نظر نمیگیرند که باعث به خواب رفتن و تداوم تنفس مونوکسیدکربن تا زمان حاد شدن مسمومیت یا مرگ منجر می شود.
معالجه
مسمومیت با این گاز بسیار خطرناک می باشد و بایستی نسبت به راه درمان آگاهی کافی داشت در شرایط خطرناک واکنش درستی در برابر آن صورت گیرد راه درمان مسمومیت با این گاز از راه اکسیژن درمانی تا مقدار زیادی از علائم مسمومیت را کم می کند.
اولین راه حلی این می باشد که فرد فوراً خود را به هوای تازه برساند پنجره ها را باز کند و یا به فضای باز برود سپس باید در صورت شدت داشتن نشانه ها به پزشک کند یا اورژانس را خبر کند. تهوع، گیجی، تنگی نفس و ضعف حالاتی هستند که نشان می دهند فرد به مراجعه به پزشک احتیاج دارد.
زمانی که شخصی را که دچار مسمومیت با این گاز شده است به بیمارستان منتقل می کنند اقدام اول قرار دادن ماسک اکسیژن بر روی صورت شخص می باشد اکسیژن خالص موجب میشود اکسیژن رسانی به اندام ها و سلول های بدن بهتر شود. برخی مواقع احتیاج است تنفس با دستگاه صورت گیرد.
در بسیاری از موارد تنفس اکسیژن خالص در اتاقکی با فشار بالاتر از جو زمین تجویز می شود فشار بالا موجب میشود اکسیژن بتواند جایگاه خود را در سلول ها بازیابی نماید. این راه معالجه مسمومیت با این گاز در موارد حاد مسمومیت تجویز میشود.
نحوه تشخیص
آیا تا به کنون به این فکر کرده اید که علائم و نشانه های نشت گاز مونوکسید کربن چیست؟ متاسفانه گاز سمی مونوکسید کربن بدون رنگ، بدون بو و بدون مزه می باشد و به راحتی نمی توان نشتی آن را تشخیص داد و به همین علت است که آن را قاتل خاموش نام گذاری کرده اند. چون اگر افراد در خواب در معرض تنفس آن قرار بگیرند امکان دارد بمیرند.
مسمومیت خفیف با این گاز، سرگیجه، سردرد و خواب آلودگی و نشانه های از این دست را به دنبال دارد و در صورت حاد شدن به ایجاد آسیب های مغزی و کما و مرگ منجر می شود. برای تایید تشخیص مسمومیت با این گاز پزشک قادر است آزمایش خون را تجویز کند.
منابع مسمومیت
گاز مونوکسید کربن یکی از محصولات سوختن ناقص مواد دارای کربن می باشد. اگر این گاز در فضای بسته آزاد شود می تواند به مسمومیت های جدی و حاد منجر شود. گاز خروجی از اگزوز وسایل نقلیه، نشتی لوله های دودکش و شعله های گاز در فضای بدون تهویه مناسب منابع خطرناکی هستند.
هم اکنون که این مطلب به اتمام رسید برای آشنایی بیشتر با مطالبی در زمینه بیماری ها بر لینک های درمان تنگی نفس و علت سرگیجه ناگهانی کلیک فرمایید
منبع : آرگا