نوزاد نارس یا زودرس پیش از هفته ۳۸ بارداری متولد شده است. کودک نارس امکان دارد در آغاز چربی بدن کمی برای حفظ حرارت بدن داشته باشد. احتمال مشکل تنفسی، زردی پوست و چشم، قند خون پایین و کافی نبودن سلول های قرمز خون برای حمله اکسیژن به بافت های بدن نوزاد وجود دارد. ما در ادامه این مطلب نکات لازم را برای نگهداری از نوزاد نارس برای شما بیان می کنیم.
توضیحات لازم برای نگهداری از نوزاد نارس
مراقبت کانگورویی مادر(KMC) بیشتر به عنوان یک درمان برای نوزادان نارس یا زود رس استفاده می‌شود. در جامعه های جهان سوم این شیوه برای مراقبت و نگهداری از نوزاد نارس و کم وزن هنگام تولد به صرفه است. به علت حفظ گرمای بدن نوزاد بر روی سینه مادر ریه ها بهتر عمل می کند. در تماس پوست با پوست نیز نوزاد با شنیدن ضربان قلب و صدای آشنای مادر احساس امنیت می کند و ضربان قلب، فشار خون و تنفس سریع تر ثابت می شود. از سوی قرار گرفتن نوزاد در روی سینه مادر در تولید شیر بیشتر کمک می کند. این شیر دارای مواد مغذی مورد احتیاج برای رشد مغزی نوزاد است.
سالانه حدود ۴ میلیون نوزاد در هفته ی اول زندگی می میرند، در حالی که مراقبت آغوشی مادر می تواند با ۲۵ درصد به زنده ماندن نوزادان کمک زیادی کند. مراقبت کانگورویی مادر تنها در بقای نوزاد نارس نقش ندارد، بلکه کیفیت بقای آن را با بهبود رشد مغزی، ایجاد پیوند و دلبستگی عاطفی به بهترین شکل تضمین می کند
زمان انجام تماس پوست با پوست
- تماس پوستی برای اثبات وضعیت نوزادان نارس از اهمیت بالایی برخوردار است.
- تماس پوستی بایستی برای هر نوزادی در زمان تولد انجام شود.
- در دستگاه قرار داشتن نوزاد مانعی برای تماس پوستی به وجود نمی آورد.
- امکان تماس پوستی در زمان راه رفتن یا استراحت وجود دارد.
در بعضی از کشورها از این شیوه فقط به عنوان یک روش حمایتی و پشتیبانی در کنار نگهداری از نوزاد درون دستگاه به جهت تولید شیر در مادر و ایجاد پیوند عاطفی میان آنها برای مدت زمان محدودی ۱۰ الی ۶۰ دقیقه در روز استفاده می شود.
بعضی از افراد بر این باور هستند که نوزاد باید ابتدا درون دستگاه به شرایط پایدار برسد و بعد از تماس پوستی انجام شود، اما در واقع تماس پوستی است که در ثبات وضعیت نوزاد نقش مهمی دارد. تماس پوستی وقتی میزان استرس را به حداقل می رساند که به صورت ۲۴ ساعته بدون هیچ وقت در تماس با مادر یا پدر انجام شود، ولی همه بیمارستان ها فضای کافی برای این کار را در اختیار ندارند.
تماس پوست با پوست در زمان تولد
نوزادان کم وزن بعد از تولد باید بلافاصله خشک شود، سپس بر روی شکم یا قفسه سینه مادر با پوشش یک پارچه یا پتو قرار داده شود. معاینات و ارزیابی اولیه نوزاد باید بدون جدا کردن نوزاد بر روی بدن مادر صورت گیرد تصمیم به جدایی نوزاد از مادر برای انجام اقدامات مورد احتیاج با توجه به وضعیت نوزاد گرفته می‌شود. تماس پوستی برای نوزاد نارس نیز به همان اندازه یا حتی بیشتر از نوزاد رسیده مورد احتیاج است. استفاده آغوز مادر برای نوزاد نارس بسیار حیاتی می باشد، پس باید به صورت قاشق یا فنجانی هم که شده به نوزاد داده شود.
مواظبت از نوزاد نارس در بیمارستان
بسیاری از نوزادان نارس طی ۹۰ دقیقه تماس پوستی به شرایط پایدار می‌رسند. قسمت مراقبت‌های ویژه نوزادان در بیمارستان ها به جهت تامین نیازهای ویژه نوزادان نارس طراحی شده است، اگرچه نقش پدر و مادر نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. قرار گیری نوزاد درون دستگاه، اتصال مانیتور، ماسک و انواع تجهیزات امکان دارد شما را نگران کنند. همزمان با تماس پوستی اکسیژن‌رسانی با ماسک به تغذیه با لوله امکان پذیر است. کسب اطلاع از وضعیت نوزاد می تواند در آرامش شما بسیار موثر باشد، از طرفی در صورت مشاهده هرگونه تغییر در وضعیت نوزاد خود، آن را با تیم پزشکی فرزندتان مطرح کنید.
تغذیه نوزاد نارس در بیمارستان
شیر مادر دارای پروتئین است که به مبارزه با عفونت و رشد نوزاد کمک زیادی می‌کند. نیاز تغذیه ای در نوزاد نارس بیشتر از نوزاد رسیده و هر یک الی دو ساعت است. اگرچه نوزاد نارس به تنهایی نمی تواند از پستان مادر تغذیه کند، ولی می توان از شیر دوشیده شده مادر برای تغذیه استفاده کرد.
گذراندن وقت با نوزاد در بیمارستان
صحبت کردن با نوزاد و لمس آن می تواند در تقویت احساس دوست داشتن و نزدیکی به نوزاد موثر باشد. با کمک پرسنل بیمارستان می توانید با وجود سیم و تجهیزات متصل به نوزاد، آن را در آغوش بگیرید. حتی می توانید عکس یادگاری و خانوادگی بگیرید.
شش هفته اول نوزادان کم وزن
بسیاری از نوزادان نارس و نوزادان کم وزن در زمان تولد به مراقبت‌های پزشکی ویژه، تا شش ماهگی احتیاج دارند. در حال حاضر بیشتر واحدهای مراقبت ویژه نوزادان می گذارند تا مادران KMC را با یک الی دو ساعت در روز آغاز کنند. حتی یک ساعت در روز نیز می‌تواند اثرات مثبتی نوزاد بگذارد و ده دقیقه آن می‌تواند باعث شود شیر مادر بیشتر تولید شود. پس از وزن گیری و پایدار شدن نوزاد امکان مراقبت آغوشی شبانه روزی وجود دارد.
پس از شش هفته نوزادان کم وزن
تا هنگامی که کودک به وزن یک کیلو و هشتصد گرم نرسد، تولید و حفظ گرمای بدن به شکل فیزیولوژیکی انجام نمی شود تا دو کیلو و دویست گرمی احتمال از دست دادن گرمای بدن وجود دارد با افزایش وزن از این حدود دیگر نوزاد کامل شده است. در وزن های بالاتر و چهار کیلو می توان شیوه آغوشی را به صورت سنتی و بستن روی پشت انجام داد.
مراقبت های مخصوص نوزاد نارس در منزل
پس دنیا آمدن نوزاد نارس، ضروری است نگهداری از نوزاد نارس در منزل که از بسیاری جهات می تواند با نگهداری از یک نوزاد رسیده متفاوت باشد را بدانید. بسیاری از خانواده ها از مرخص شدن زودتر نوزاد نارس خود از بیمارستان خوشحال می شوند و ترجیح می دهند ادامه ی مراقبت از او را در خانه انجام دهند. با ورود نوزاد به خانه بار مسئولیت نگهداری ویژه از او دیگر به وظایف اعضای خانواده اضافه می شود و به برنامه ریزی مطلوب احتیاج است. با توجه به حال عمومی نوزاد تازه متولد شده خود، بایستی از مراقبت های لازم و توصیه های ایمنی نگه داری آگاهی کسب کنید که عموما مراقبین حاضر در بیمارستان پیش از ترخیص نوزاد، آموزش های لازم را به والدین می دهند. این نکات نگهداری از نوزاد نارس در بارداری شامل موارد زیر می شود:
خواب آرام نوزاد
برای کمک به خواب آرام نوزاد احتیاج است تا مثل یک بزرگسال شرایط لازم برای خواب آسوده را برای نوزاد خود فراهم کنید. محیط آرام با نور کم قادر است با بهبود خواب نوزاد شرایط لازم و ضروری برای رشد مطلوب به نوزاد نارس را ایجاد کند. در ماه های اولیه در طی شب امکان دارد نوزاد به علت کوچکتر بودن و گرسنگی زود به زود، در قیاس با نوزادان رسیده بیشتر از خواب بیدار شود. مدت ها زمان می برد تا والدین و سایر اعضای خانواده شب را یکنواخت و بی‌دغدغه به صبح برسانند.
درجه حرارت مناسب
عکس درجه حرارت بدن نوزاد نارس در محدوده نرمال دارای اهمیت بالایی می‌باشد. بهترین راه برای نگه داشتن دمای بدن نوزاد در حد مناسب و مطلوب، پوشاندن بدن نوزاد با لباس و پتو به صورت لایه لایه می باشد تا با توجه به تغییر دمای محیط بتوان لایه ها را کم یا زیاد کرد. دمای مناسب بدن نوزاد در حمام و پس از آن نیز از اساسی است. نه تنها سرما بلکه گرمای زیاد نیز برای سلامت نوزاد ضرر دارد.
منبع : آرگا
