یکی از مسائل روانشناختی در رابطه با بچه ها که می توان به آن اشاره داشت احساس گناه می باشد که امکان دلایل مختلفی منجر به بروز این حالت شود بدین ترتیب نیاز است که والدین نسبت به این موضوعات و روان کودک خود کاملا آگاهی داشته باشند تا در مواقع نیاز بهترین برخورد و رفتار را داشته باشند. در همین راستا سعی داریم در این مطلب برای راهنمایی و آگاهی شما عزیزان به بررسی احساس گناه در کودکان بپردازیم.
دلایل احساس گناه در کودکان
به طور کلی می توان گفت از جمله عناصر جداناپذیر در پرورش وجدان احساس گناه بوده که این موضوع در مورد بچه ها خیلی پیچیده و حساس می باشد. احساس گناه در کودکان موجب شده حس اضطراب و پریشانی در کودک بروز پیدا کند و همچنین این وضعیت باعث ضعیف شدن حرمت نفس او گردد.
ایجاد حس گناه در کودک ابعاد و جنبه های مختلفی دارد به طوری که باید کاملا بادقت رفتار ها و طرز فکر کودک را زیر نظر گرفت تا به این مسئله پی برد. یادگیری تشخیص خوب از بد، نظارت و بررسی انگیزه های کودک و تطبیق دادن آن ها با قواعد و مقررات زندگی اجتماعی از انواع مسئولیت های هر والدینی در زندگی به حساب می آید.
تمامی انسان ها در طول زندگی خود تجربه رویارویی با والدینی را که برخی مواقع بخاطر موضوعات کوچک و بی ارزش وارد جروبحث لفظی با فرزندان خود شده اند را دارند. این گروه از والدین سعی دارند با سخت گیری و عدم انعطاف پذیری در مقابل فرزندان خود آن ها را در هر موضوعی که درگیر اشتباه شده اند مقصر جلوه بدهند و برخی اوقات از یاد می برند که دوره کودکی و خانواده بستر آزمون و خطا برای کودک می باشد و در مواردی که می توانند با مقداری حوصله و نادیده گرفتن در رابطه با فرزند خود با آن ها رفتار نمایند برخوردی پرخاشگرانه از خود نشان داده و فقط کودک و ذهن او را مقصر تلقی می کنند.
علل موثر در ایجاد حس گناه
- یکی از موضوعات تقصیر کار جلوه دادن کودکان در عدم موفقیت و سختی های والدین بوده که اغلب پدرها و مادرها این پیغام را به کودک منتقل کرده که در طول بزرگ کردن او رنج های بسیاری را محتمل شده اند.
- برخی اوقات مادران منت ادامه دادن زندگی زناشویی خود را بر سر فرزندانشان می گذارند در صورتی که کودکان در این میان قربانی اصلی ازدواج های ناموفق به حساب می آیند و بدین ترتیب کودک که خود را مقصر عذاب کشیدن مادرش می داند از وجود خود احساس بیزاری می کند.
- وقتی که پدر و مادر محبت کردن کودک به خود را در قبال انجام کاری در نظر می گیرند.
- مادری که از روند زایمان سختش، افسردگی پس از زایمان برای کودکش حرف می زند فقط این پیام را به کودک منتقل کرده که حضور او در زندگی والدینش بد بوده و حتی برخی اوقات آرزو دارند که کاش هیچوقت متولد نمی شدند.
- به هیچ عنوان در زمان تمیز کردن، دستشویی بردن، لباس به تن کردن و انجام اعمال شخصی کودک غر نزنید و بر سر او منت نگذارید چرا که این عمل موجب ایجاد حس گناه در او می شود.
- به هیچ عنوان در برابر کودکتان دیگران را مورد نصیحت و سرزنش قرار ندهید.
درمان این نوع احساس
عدم پرخاشگری در مقابل خطای کودک
عدم کش دادن موضوع
در اکثر اوقات کودکان به شکل ناخودآگاه اشتباهی از آن ها سر می زند و خیلی سریع از والدین معذرت خواهی می کنند. در این گونه موارد که کودک فورا پی به اشتباه خود می برد بهتر است پدر و مادر گذشت و بخشش کرده و از کودک خود درخواست کند که دیگر آن رفتار را تکرار نکند. سعی کنید هرگز خطاهای کودک خود را جار نزنید چرا که با این عمل به فرزند خود دو آسیب روحی وارد می کنید، اول این که درگیر حس گناه شده و از طرف دیگر دچار شرم زدگی در قبال اشتباهش می شود و همین امر موجب گوشه گیری او خواهد شد.
عدم افراط در قوانین تربیتی
بهتر است بدانید محیط خانه همچون پادگان نیست که فرزندان مثل سربازان موظف به رعایت قوانین وضع شده از سوی شما باشند. بلکه بایستی در خانه رفتار و ارتباطات دوستانه حاکم و برقرار باشد بدین ترتیب توصیه می شود قوانینی را در نظر بگیرید که حالت میانه داشته باشد. این موضوع از دو دیدگاه دارای اهمیت می باشد. از یک طرف فشار روانی از کودک حذف شده و از طرف دیگر با توجه به انعطاف پذیر بودن قوانین میانه می توانید بر اساس موقعیت و زمان آن ها را عوض کنید.
جبران رفتار اشتباه خود به منظور کم کردن حس گناه کودک
در زمان هایی که برخورد پرخاشگرانه و تندی با فرزند خود داشتید بعد از کنترل نمودن خشم و فهمیدن اشتباه خود با تهیه یک هدیه به سراغ فرزند خود بروید و به دلیل برخوردی که با او داشتید از او عذرخواهی نمایید. این عمل موجب می شود که در صورتی که دلخوری هم در ذهن کودک شکل گرفته سبب ایجاد حس گناه در او نشود.
کاهش انتظارات بیجا
هرگز این انتظار را نداشته باشید که فرزندتان دقیقا عین شما باشد. او مثل خودش بوده و هیچ گاه قرار نیست که کپی شما باشد. وقتی که این استدلال را قبول کردید مطمئنا میزان فشارهای وارده از طرف شما به کودک کم شده و در نهایت مشکلی همچون حس گناه در او رخ نخواهد داد.
در مطلب ارائه شده دلایل و راهکارهای درمان احساس گناه در کودکان را به طور کامل شرح دادیم که امیدواریم مورد توجه و پسندتان قرار گرفته باشد و نهایت بهره را از آن برده باشید. همچنین شما برای تشخیص علت سرخوردگی کودکان و گوشه گیری کودکان می توانید این مطالب را دنبال کنید.
منبع : آرگا
