هر فرهنگی ویژگی های منحصر به فرد خود را دارد، بعضی از افراد تحمل تفاوت های قومیتی و نژادی را ندارند و بسیاری از رفتارها را نمی توانند درک کنند و با اشخاصی که متفاوت هستند نمی توانند کنار بیایند، اما تعدادی از افراد که مهارت های لازم برای برقراری ارتباط و درک هر گونه فرهنگی را فراگرفته اند مشکلی برای پذیرش همه اقوام و ملیت ها ندارند، برای داشتن چنین مهارت ها و توانایی هایی نیازمند داشتن هوش فرهنگی خواهید بود.
تعریف هوش فرهنگی
بعد ریاضی، هیجانی، مصنوعی و فرهنگی جنبه های مختلفی از شخصیت هر فرد را تشکیل می دهند، در میان این ها بعد ریاضی سال های بسیاری است که مورد بررسی قرار گرفته است، اما بعد های مصنوعی، هیجانی و فرهنگی به دلیل اینکه ابعاد جدیدی تری از هوش را شامل می شوند در سال های اخیر بیشتر مورد بررسی محققان قرار گرفته اند، همچنین در میان این بعد های تازه شناخته شده بعد فرهنگی آن بسیار جدیدتر می باشد به همین علت بسیار قابل توجه محققان است.
یعنی توانایی برقراری ارتباط و کار موثر در موقعیت های متنوع فرهنگی، در واقع توانایی و قابلیت یک شخص برای عملکرد مناسب در محیط های چند فرهنگی را هوش فرهنگی می گویند.
افرادی که در این زمینه هوش بالایی دارند لازم نیست در شناخت هر نوع ملیت متخصص باشند بلکه آن ها مهارت هایی دارند که به وسیله آن مهارت ها و توانایی ها می توانند با اعتماد به نفس وارد محیط های جدید شوند و همچنین می توانند بر اساس مشاهدات خود قضاوتی آگاهانه داشته باشند. افرادی که دارای این ویژگی هستند رفتار های مبهم را به خوبی درک می کنند و می دانند که فرهنگ ها پیچیده و متفاوت هستند. آن ها این موضوع را درک کرده اند که عواملی مانند موقعیت شغلی و شخصیت فرد در کنار فرهنگ خاص او نقش بسزایی بر رفتار آن فرد خواهد داشت.
این جنبه از هوش دارای سه مولفه مهم می باشد:
- عنصر شناختی: داشتن دانش و درک در رابطه با فرهنگ های مختلف
- عنصر فیزیکی و رفتاری: نشان دادن درک و شناخت خود نسبت به فرهنگ ها از طریق حرکات و زبان بدن
- عنصر روانی و انگیزشی: اعتماد به نفس کافی برای حضور در موقعیت های فرهنگی جدید و نترسیدن از اشتباه
ارتباط بعد فرهنگی و بعد هیجانی در افراد
این دو بعد هوش با یکدیگر مرتبط هستند اما بعد فرهنگی فراتر از بعد هیجانی یا عاطفی است، زیرا افرادی که هوش هیجانی بالایی دارند خواسته ها و نیازهای افراد دیگر را درک می کنند اما اگر شخصی بخواهد عوامل فرهنگی موجود را درک کند و خود را بر اساس آن تطبیق دهد به مهارتهای بیشتری نیاز خواهد داشت که به وسیله بعد فرهنگی هوش آن توانایی ها را خواهد آموخت.
مزیت ها
- این امکان را خواهید داشت تا با افرادی که با خودتان متفاوت هستند به خوبی کار کنید.
- می توانید از آن به عنوان عنصر اصلی شیوه مدیریت خود استفاده کنید.
- برای کسب و کار شما مزایای فراوانی از جمله رقابت بین کارکنانتان خواهد داشت.
- به شما می آموزد چگونه فرهنگ های مختلف را درک کرده و آن ها را با خود همراه کنید.
روش های مهارت آموزی و تقویت این هوش
درست است که این هوش را نیز می توان مانند همه جنبه های شخصیتی تقویت کرد و پرورش داد اما باید بدانید برای تقویت آن شما در اولین قدم نیاز به یک مشاور و یا روان شناس خبره دارید، او به شما کمک می کند تا نقاط قوت و ضعف خود را در این رابطه بشناسید و بتوانید گام های موفقیت در یادگیری این مهارت را به راحتی بردارید.
برای تقویت این جنبه از شخصیت ابتدا باید فرد نقاط قوت و نقاط ضعف خود را در این زمینه بشناسد، سپس شخص باید متناسب با نقاط ضعفی که دارد برنامه های آموزشی لازم را دریافت نماید. بعد از آموزش نوبت به اجرایی شدن آن ها می رسد تا به طور عملی بتواند آموزش ها را انجام دهد، در مرحله بعدی نقاط ضعفی که باقی مانده بود را شناسایی کرده و بر اساس آن ها شخص به تکمیل فراگیری مهارت هایش می پردازد و در مرحله آخر نیز فرد باید با قرار گیری در موقعیت های فرهنگی متفاوت آنچه را که آموخته است به مرحله اجرا بگذارد.
علت توجه به این بعد از هوش چیست؟
به چند علت بسیار مهم در این سال ها بررسی های فراوانی توسط روانشناسان بر روی بعد فرهنگی هوش انجام شده است :
۱- این هوش در میان جدیدترین انواع هوش نیز از عمر کمتری برخوردار است و نسبت به همه جنبه های هوش جدید تر می باشد، بنابراین موضوعی بکر برای پژوهشگران محسوب می شود تا بتوانند تحقیقات گسترده ای روی آن انجام دهند.
۲- با افزایش و گسترش تعاملات بین المللی و فعالیت های تجاری در همه دنیا، نیاز به این است که مدیران بتوانند مهارت های لازم را برای برخورد با اتفاقات پیش رو کسب کنند.
۳- این هوش نه تنها برای تعاملات بین المللی بلکه برای خرده فرهنگ های نژادی و قومیتی در داخل یک کشور نیز بسیار مفید است، از این رو مدیرانی که در شرکت های کوچک نیز فعالیت دارند می توانند برای روابط درون سازمانی خود و کار کنانشان از آن بهره بگیرند.
با توجه به اکتسابی بودن بخش بسیار زیادی از مهارت ها و توانایی های این هوش، بهتر است که سازمان ها در برنامه های آموزشی خود به تقویت و پرورش آن در بین مدیران و کارکنان بپردازند.
منبع : آرگا
