قلم یکی از مهم ترین اختراعات و رویداد های زندگی بشر بوده است، زیرا قلم سرچشمه تمدن های بشری و منشاء پیشرفت و تکامل علوم و ثبت وقایع و بیداری اندیشه ها و هدایت بشر می باشد. حضور و ابداع قلم آنقدر از اهمیت زیادی برخوردار است که دوران قبل از آن را دروان ماقبل تاریخ و دوران بعد از اختراع قلم را دوران تاریخی می نامند، با اختراع خط و قلم بشر نوعی دیگر از زندگی را آغاز و تجربه کرد، با استفاده از قلم انسان های دور از هم، با یکدیگر پیوند می خورند، به دلیل اهمیت زیاد آن تاریخچه قلم را مرور می کنیم.
آشنایی با تاریخچه قلم
اولین قلم ها را انسان های اولیه اختراع کردند، آن ها با ایده گرفتن از رد خون حیوانات به این نتیجه رسیدند که می توانند وقایع زیادی را بر روی دیوارها و سنگ ها ثبت کنند، قلم نوشتاری آن ها در آن زمان سنگ چخماق نوک تیز بود که از آن برای ترسیم اشکال روی دیوارها استفاده می کردند، همچنین آن ها در بعضی از مواقع انگشت خود را به خون حیوانات و یا شیره های رنگی گیاهان فرو برده و با آن اشکال مورد نظر خود را ترسیم می کردند.
اولین نوشته های خطی
یونانی ها در حدود ۴۰۰۰ سال پیش اولین نوشته های خطی را به وجود آوردند، آن ها از قلمی که به احتمال زیاد ترکیبی از فلز،استخوان و عاج است استفاده می کردند و با قلم های ابداعی خود بر روی لوح های موم اندود می نوشتند. بعد از آن قلم هایی از ساقه نباتات ساختند به طوری که آن را در جوهر فرو برده و بعد روی پاپیروس می نوشتند. و زمانی که حروف الفبا اختراع شد نوشتن نیز آسان تر به نظر می رسید، ارامنه اولین کسانی بودند که حروف الفبایی منظم را برای مکاتبات بین المللی اختراع و استفاده کردند.
نمی توان به طور دقیق گفت توسعه قلم ها و شکل های مختلف آن مربوط به کدام کشور است، تقریبا تمامی کشورها شیوه ای برای نوشتن پیدا می کردند، پس هر کدام از آن ها می توانند تاریخچه ای برای قلم رقم زده باشند، به طور مثال در چین به علت اینکه نوع نوشتاری آن ها تفاوت بسیاری با کشور های دیگر دارد برای نوشتن از قلم موهای مخصوصی که از پشم نرم شتر ساخته می شدند استفاده می کردند. جوهرهایی که چینی ها برای نوشتن استفاده می کردند رنگ بسیار تیره داشته و ضد آب بوده است.
حدود ۳۰۰ سال قبل از میلاد مسیح مصریان و یونانیان از نی گیاه کالاموس قلم درست می کردند. آن ها مرکب را درون نی ریخته و سپس با نوک تیز آن می نوشتند. بعد از پیدایش اولین کاغذها، افراد از پر و دم پرندگان برای مکاتبات خود و نوشتن استفاده می کردند، آن ها نوک تیز پر را شکافته و درون مرکب فرو می بردند و با آن می نوشتند. این قلم با آن که دوام زیادی نداشت اما هزاران سال مورد استفاده مردم بودند، بعد از مدتی انسان دریافت می تواند سرقلم فلزی بسازد و روی انتهای پرها بگذارد تا راحت تر عمل نگاشتن را انجام دهد.
اختراع اولین قلم ها به شکل امروزی
اولین قلمی که به شکل امروزی ساخته شد از جنس فولاد بود و در سال ۱۷۸۰ میلادی اختراع شد اما مورد استقبال مردم قرار نگرفت، در سال ۱۸۲۰ یعنی چهل سال بعد این قلم فولادی به تولید انبوه رسید و آن جا بود که مردم پذیرای آن شدند.
بعد قلم های فولادی خودنویس در سال ۱۸۸۰ میلادی با طلای ۲۴ عیار در آمریکا ساخته شد، خود نویس ها که تا قبل از قرن بیست تکامل یافته ترین قلم ها بودند نوکی صاف و سخت و محفظه ای حاوی جوهر دارند و نگاشتن با آن ها به راحتی و بدون خراش بر روی کاغذ می باشد.
در قرن بیستم اولین خودکار اختراع شد، خودکار به دلیل کاهش زمان نوشتن جز مهمترین اختراعات در حوزه نوشتار است. نوک ساچمه ای خودکار در مخزن حرکت کرده و به این وسیله جوهر را به کاغذ منتقل می کند. این ایده ساده و هوشمندانه از قرن بیست تا به الان محبوب ترین ابزار نوشتن می باشد.
در تاریخچه قلم می توان مداد مشکی را نیز جز مهم ترین ها دانست، مداد نیز یکی از پرکاربردترین قلم ها از گذشته تا به امروز است، اولین مداد مشکی با سرب ساخته شد و روی کاغذ اثری خاکستری برجای می گذاشت، بعد از آن مداد های مشکی از جنس گرافیت ساخته شدند که خالص و بدون چوب بودند، گرافیت یک ماده بسیار نرم و شکننده است به همین دلیل دور آن را نوار می پیچیدند.
در سال ۱۵۶۰ میلادی یک زن و شوهر ایتالیایی یک تکه گرافیت را میان دو تکه چوب قرار دادند و این اولین ایده برای ساخت مداد های امروزی بود. در سال ۱۷۶۰ خانواده مشهور Faber یک کارخانه مداد مشکی در آلمان تاسیس کردند و بعد از انقلاب صنعتی فرانسه، شیمیدان فرانسوی به نام کنته در سال ۱۷۹۵ مدادهایی از گرافیت پخته شده و خاک رس و روکش چوبی اختراع و ثبت کرد که مداد های امروزی نیز بر همین اساس ساخته می شوند.
تاریخچه قلم در ایران
در ایران تا سالیان زیادی از قلم و مرکب برای نگاشتن استفاده می شده است، اکنون نیز در مدارس برای خوشنویسی همان شیوه قلم نی تدریس می شود. علی اکبر تحریریان که بعد ها نام خود را به رفوگران تغییر داد اولین کارخانه ساخت خودکار را در سال ۱۳۴۱ هجری شمسی در ایران به نام خودکار بیک تاسیس کرد و همچنین کارخانه مداد سوسمار نشان را نیز به اوج محبوبیت خود رساند.
امروزه قلم ها به شکل و شمایل مختلف به تولید انبوه رسیده و شرکت های مختلف در همه جای دنیا آن ها را تولید می کنند. قلم ها دیگر تبدیل به یک کالای عادی در بین مردم شده اند و همه روزانه استفاده های بسیاری از آن ها می کنند.
در پایان این مطلب به منظور مطالعه تاریخچه بیمه و تاریخچه ساعت می توانید به سراغ این لینک ها بروید و اطلاعات جدیدی را کسب نمایید.
منبع : آرگا
