پدیده انتشار یکی از مطالب بسیار مهم در کتاب های درسی می باشد که بهتر است با آن آشنایی کامل داشته باشید. در ادامه شما را با این موضوع به صورت کامل و جامع آشنا خواهیم کرد تا بتوانید اطلاعات خود را در این زمینه افزایش دهید.
پدیده انتشار و انواع آن
انتشار به معنی این است که مولکول ها به صورت نامنظم حرکت می کنند و از محیطی که غلیظ است به محیط رقیق تر می روند. در واقع این انتقال ها از سمت غشا و فضای بین آن صورت می گیرد. در نظر داشته باشید که تمامی یون ها در مایعات قرار دارند و دائما در حال حرکت هستند. زمانی که مولکول ها نزدیک به یک دیگر می شوند یک سری نیروهای خاص بین آن ها منجر به دفع شدنشان می شود برای همین است که آن ها با یک دیگر ترکیب نمی شوند. حرکت های مولکولی مداوم و متناوب می باشند. این حرکت ها به انتشار و یا دیفوزیون معروف است.
روش های انتقال مواد از غشا
برای این که مواد از غشا عبور کند دو روش وجود دارد. روش اول انتشار ساده و روش دوم انتشار تسهیل شده می باشد. در ادامه هر دوی این موارد را برای شما بررسی می کنیم.
انتشار تسهیل شده
این نوع انتشار برای یک سری از موادی می باشد که توانایی عبور از فضای غشا را ندارند و یک سری مواد دیگر به کمک آن ها می آید تا بتوانند به راحتی از غشا عبور کنند. موادی که به انتشار مواد کمک می کند پروتئین های حامل هستند. زمانی از این انتشار در بدن استفاده می شود که مواد بسیار بزرگ باشند و برای انتقال آن ها انرژی زیادی صرف نشود. به دلیل محدود بودن پروتئین های حامل سرعت انتشار تسهیل شده بسیار محدود می باشد و قابل مقایسه با نوع ساده آن نیست.
انتشار ساده
زمانی که مولکول ها حرکت می کنند و بدون واسطه از منافذ غشا عبور می کنند و به پروتئین های حامل نیازی ندارند انتشار ساده رخ می دهد. سرعت این نوع انتشارها بسیار بیش تر از نوع قبلی می باشد و سرعت آن بر اساس سرعت انرژی جنبشی و تعداد منفذ های غشا تعیین می گردد.
قانون پخش مولکولی
قانون های انتشار مولکولی برای اولین بار در سال ۱۸۴۸ میلادی توسط گراهام بیان شد. این دانشمند اسکاتلندی به صورت تجربی سرعت نفوذ گاز را با جذر وزن مولکولی به صورت معکوس به تناسب در آورد. این قانون بیان می کند که سرعت نفوذ گازها به وزن آن ها بستگی دارد و آن هایی که وزن بسیار کم تری دارند سریع تر نفوذ پیدا می کنند و برعکس این موضوع نیز صادق است. این پدیده بسیار مهم می باشد و دار صنعت از آن استفاده های بسیار زیادی می شود بنابراین دانستن ساز و کار آن می تواند به شما کمک کند تا اطلاعات خوبی در این مورد داشته باشید.
اگر از این مطلب رضایت داشتید و پاسخ سوال های خود را دریافت کردید می توانید در ادامه با کلیک بر روی لینک های داده مطالبی را در رابطه با دانستنی های علمی مانند پدیده گل فشان و پدیده ماه صورتی مشاهده کنید.
منبع : آرگا
