کنترل و جلوگیری از آفتاب سوختگی گیاهان

معمولا پرتو های خورشید باعث آفتاب سوختگی و پژمردگی گل و برگ گیاهان مختلف خواهد شد که یکی از نشانه های اصلی آن را می توان به وجود آمدن لکه های تیره یا سفید بر روی گیاه دانست. اگر در گیاهتان با این مشکل مواجه شدید بایستی سریعا برای رفع و احیای گیاه اقدام نمایید.

علت آفتاب سوختگی گیاهان

همانطور که می دانید وقتی یک گیاه برای مدت زمان طولانی در معرض نور زیاد و مستقیم خورشید قرار می گیرد بخش های نرم تر آن در اثر تابش شدید آفتاب دچار آسیب می شوند. در واقع این تابش باعث می شود لکه های قهوه ای خشک بر روی برگ، ساقه و تنه جوان گیاهان و میوه هایی که پوسیدگی یا بیماری را دریافت می کنند، ظاهر می شود.

به طور کلی نور زیاد خورشید اغلب در گیاهان جوان مانند سیب، انواع توت ها انگور، گوجه فرنگی، کاکاتوس ها، صیفی جات و گیاهانی زینتی وقتی بیشترین مشکلات را ایجاد خواهد کرد که هرس گیاهان در زمان مناسب صورت نگیرد و یا زمانی که گیاه جوان است تمام طول روز نور تند، مستقیم و زیاد دریافت نماید.

معمولا نور خورشید در طول فصول پاییز یا زمستان به درختان جوان آسیب می زند زمانی که هوا به سرعت تغییر می کند. روز های گرم با خورشید قوی سلول ها را تشویق به فعالیت می کند تا در تنه گیاهان جوان رشد فعال را آغاز کنند اما شب های سرد مجددا آن ها را خاموش و غیر فعال می کند.

روش های جلوگیری از آفتاب سوختگی

بهتر است بدانید که تاکنون برای عارضه آفتاب سوختگی هیچ درمانی موجود نشده و تنها راهکار جلوگیری از بروز آن است به گونه ای که پس از رسیدن آسیب به گیاه هیچ راهی برای بهبودی آن وجود نخواهد داشت. در ادامه برخی از مهم ترین و کاربردی ترین راه های جلوگیری از آفتاب سوختگی گیاهان را شرح داده ایم.

معمولا توصیه می شود که گیاهان خود را در فضایی قرار دهید که بعد از ظهر به اندازه کافی سایه دریافت کند. همچنین مقدار مناسب از آب و کود را در فصل رشد فعال در اختیار گیاهان قرار دهید و در فصول پاییز و زمستان اجازه دهید گیاهان دوره رکود خود را تجربه کنند.

هرس شاخه های اضافی و آسیب دیده را در زمان مناسب انجام دهید و سپس هرس تمام شاخه ها و برگ ها را از اطراف گیاه جمع آوری نمایید. بهتر است برای گیاهان جوان در ظهر سایه سستی ایجاد کنید تا تنه گیاه، برگ و میوه ها دچار آفتاب سوختگی نشود. همچنین جلوگیری از دریافت نور زیاد خورشید در گیاهان جوان کاری است که شما بایستی حتما در فصل پاییز انجام دهید.

همچنین برای گیاهان جوان در حجم کم نیز می توانید تنه گیاه و شاخه ها را با نوار های بسته بندی رنگی پوشش دهید. بایستی پایان نوار را با وسیله ای که به تنه گیاه آسیب نرساند مهار کنید و نوار های پیچیده دور گیاه را تا اواسط فصل بهار بر روی گیاهتان نگه دارید.

بهتر است بدانید که برخی از باغبانان و تولید کنندگان میوه رنگ کردن تنه درختان جوان را با رنگ های سفید غیر جاذب پیشنهاد می دهند. با وجود اینکه این روش کار می کند اما برای چندین سال رنگ روی بدنه باقی خواهند ماند و شما با درختی دارای تنه سفید مواجه خواهید بود که طرحی ناخوشایند در محیط اطراف ایجاد کرده است.

توصیه می شود که گیاهان به ویژه کاکتوس ها را به یک باره جلوی نور آفتاب قرار دهید زیرا این گیاه باید به تدریج و کم کم به آفتاب عادت کنند و معمولا بهترین زمان برای انتقال آن ها به محیط پرنور اوایل بهار خواهد بود که آفتاب چندان شدید نیست.

راهکارهای کنترل آفتاب سوختگی در گیاه

بهتر است بدانید برای اینکه در روند آفتاب سوختگی گیاهان، آفتاب آسیب بیشتری به گیاه وارد نکند راهکار های مختلفی موجود است که در ادامه مراحل آن را به صورت کامل شرح داده ایم.

• گیاه را به محیط سایه انتقال دهید:

برای اینکه آفتاب تاثیرات منفی بیشتری بر روی گیاهتان نداشته باشد بایستی آن را به جایی که سایه دارد انتقال دهید. البته از آنجایی که گیاه به نور نیاز دارد نباید این کار را به یک باره انجام دهید.

• اقدام به آبیاری نمایید:

در مرحله دوم بایستی گیاهتان را آبیاری کنید. به خاطر داشته باشید گیاهی که برگ هایش را به خاطر آفتاب سوختگی از دست داده مانند گذشته نیاز زیادی به آب ندارد. پس کم کم آبیاری را انجام دهید تا آب آرام به درون خاک نفوذ پیدا کند. سپس با انگشتانتان به خاک دست بزنید و ببینید که مرطوب شده یا خیر.

در غیر اینصورت ممکن است ریشه های گیاه آسیب ببینند. بعدها وقتی که برگ های جدید رشد می کنند می توانید به تدریج مقدار آب آن را اضافه نمایید و همچنین وقتی گیاه به حالت عادی برگشت می توانید به همان اندازه و دفعاتی که قبلا عادت داشته به آن آب بدهید. در واقع هر چقدر خاک گیاه سفت تر و خشک تر باشد نیاز آن به آب بیشتر خواهد شد.

• قسمت های سوخته گیاه را حذف کنید:

پس از اینکه گیاهان را به اندازه کافی آبیاری کردید بایستی قسمت های آفتاب سوخته از جمله گل ها و برگ های از بین رفته گیاهتان را جدا کنید که در غیر اینصورت گیاهتان بخشی از انرژی و مواد مغذی را که باید صرف قسمت های سالم خود کند برای ترمیم و احیای بخش های سوخته هدر می دهد. به همین خاطر قابلیت جان گرفتن نخواهد داشت.

معمولا توصیه می شود ساقه گیاه را تا جایی که بافت سبز دارد قطع نمایید. البته اگر نمی توانید به راحتی تشخیص دهید می توانید به عنوان قانون کلی هر بار ۳۳ درصد از طول آن را برش دهید تا جایی که بافت سبز را پیدا کنید.

• گیاهتان را تغذیه نمایید:

توصیه می شود که پس از جدا کردن قسمت های سوخته گیاه اقدام به تغذیه آن کنید. معمولا انجام این کار برای محافظت خاک و ریشه ها از نور خورشید و همچنین حفظ رطوبت گیاه بسیار موثر خواهد بود. به گیاهی که برگ ندارد کمتر کود بدهید مثلا نصف مقدار کودی را که پیش از آفتاب سوختگی پای آن می ریختید حالا بریزید.

همچنین می توانید همان مقدار کود را بدهید اما بازه زمانی را تغییر دهید یعنی اگر قبلا هر هفته به آن کود می دادید حال هر سه هفته یک بار این کار را انجام دهید.

راهکارهای پیشگیری از آفتاب سوختگی گیاه

همانطور که می دانید هیچ روشی به منظور درمان آفتاب سوختگی گیاهان وجود ندارد و فقط با انجام یک سری راهکار های موثر می توانید از بروز این مشکل جلوگیری نمایید که برخی از این راهکارهای موثر عبارت است از :

۱. به منظور جلوگیری از آفتاب سوختگی گیاهان باید گیاهان خود را در جایی قرار دهید که بعد از ظهر به انداره کافی سایه باشد و در فصل رشد گیاه آب و کود را در اختیار گیاه قرار دهید.

۲. در زمان مناسب اقدام به هرس شاخه های اضافی و صدمه دیده نمایید و پس از هرس تمام شاخه ها و برگ ها را از اطراف جمع نمایید و در ظهر سایه کمی برای گیاهان جوان ایجاد نمایید تا تنه گیاه، برگ ها و میوه ها آفتاب سوخته نشوند و در فصل پاییزی دقت داشته باشید که از دریافت نور زیاد در گیاهان جوان جلوگیری نمایید.

۳. در گیاهان جوان با تعداد کم شما می توانید تنه گیاه و همچنین شاخه های آن را با نوارهای بسته بندی رنگی بپوشانید و پایان نوار را با کمک وسیله ای  که به تنه درخت آسیب نزند مهار نمایید و تا اواسط فصل بهار نوار های پیچیده اطراف گیاه را بر روی گیاه نگهداری نمایید.

۴ برخی از باغبانان تنه درختان جوان را با رنگ های سفید غیر جذب رنگ می کنند که انجام این روش در محصوطه سازی طراحی نازیبا به وجود می آورد.

۵. گیاهانی مانند کاکاتوس را نباید به طور یکباره مقابل نور آفتاب قرار دهید و باید کم کم اینکار را انجام دهید تا به نور خورشید عادت نماید و اینکار می توانید از اوایل بهار که نور آفتاب شدید نیست انجام دهید.

منبع : آرگا