زمانی که رشد کودک خود را می بینیم و با معیار و انتخاب های تکاملی رشد آن یا نقطه بازگشت رشدش را پیش بینی می کنیم. بسیار طبیعی است که تعجب زده شوید و یا نگران او باشید که رشد مناسب دارد یا خیر؟ که باید گفت طبق جدول زمان خاص خودش پیش می رود. که بیشتر وقت کودکان نزدیک همان سنی که انتظار می رود به میزان تکامل رشدش مانند نشستن، غلت خوردن، راه رفتن، صحبت کردن برسند. اگر این چنین نبود که آن را زود جبران کند. اگر که تاخیر تکاملی کودک را فهمیدید باید زودتر به این مشکل اهمیت دهید. که با توجه به انواع مشکلات در صورت مشاهده به پزشک اطفال مراجعه نمایید تا دلیل این تاخیر رشد بررسی شود.
تاخیر تکاملی کودک چیست؟
هنگامی که پزشک از کلمه تاخیر تکاملی استفاده می کنند به این معناست که کودک در یک مدت زمانی گسترده ای نرمال بوده و به نقطه عطف رشد خود می رسد. که با تاخیر امکان دارد در زمینه های مهارت حرکتی، گرفتن و دستکاری و نشستن، مهارت های ارتباطی و فهم زبان و صحبت کردن، مهارت اجتماعی مانند برقراری تماس چشمی و با دیگران بازی کردن، مهارت خودیاری مثل لباس پوشیدن و توالت رفتن.
این را بدانید که اگر چه تکامل فرزندتان با یک روند ثابتی جلو می رود ولی بیشتر کودکان قبل این که راه بیفتند و چهار دست و پا کنند. حتی قبل گفتن اولین کلمه صداهایی را ایجاد می کنند که بسته به هر کودک سرعت و رشد شکل مختلفی دارند که امکان دارد متفاوت باشد. به عنوان مثال یک کودک ده ماهه امکان دارد در مهارت حرکتی جلو باشد اما وقتی بر روی صداسازی و غان و غون کردن ندارد. این در صورتی که یک کودک دیگر در همان سن کلماتی مثل ماما یا بابا را صدا بزند که در مهارت حرکتی چیره باشد. چیزی که باید به آن توجه داشت لازم است کودک در همه زمینه ها رشد و پیشرفت داشته باشد.
توجه به انواع مشکلات تاخیر در رشد
خیلی از پدر و مادرهایی که کودکشان نسبت به سنی که در آن هستند مثل رسیدن به مهارت حرکتی این سوال برایشان به وجود می آید که آیا این مهارت در سن او دیر بوده یا زود کاملا حساس می باشند. که در غیر از این موارد ما توان به مهارت های کوچک و ریز دیگر هم توجه کرد. شاید متوجه شوید که کودک شما در فهم زبان معنی جملات و کلمات را با بیان مشکل دارد که به توانایی تقلید کردن یا صداسازی مشکل دارد. برای دانستن و فهمیدن کسب مهارت های فیزیکی و شناختی با کودک می توان از جدول زمان بندی نرمال مثل راهنما کمک گرفت تا بیشتر آشنا شوید.
به عنوان مثال می توان فهمید در ۴ ماهگی می تواند اشیا را در دست بگیرد و در ۹ ماهگی اصل پایداری اشیا را می تواند بفهمد و تا یک سالگی به صورت غیرکلامی می تواند خواسته و نیازهایش را بفهماند. چنانچه فرزند شما زودرس به دنیا آمده باید برای رسیدن به مراحل مختلف تکاملی زمان بیشتری نسبت به هم سن هایش نیاز دارد.
چه عواملی در تاخیر تکاملی رشد کودکان تاثیر دارد؟
تاخیر در رشد کودکان گاهی امکان دارد به علت پزشکی باشد که مثل عوارض ژنتیکی یا سندروم و یا زایمان زودرس قرار بگیرد. تاخیر تکاملی کودک هم می تواند به خاطر یک سانحه جدی روی گرفته باشد که در گفتار و زبان امکان دارد مشکل در شنوایی و یا در حنجره و گلو و یا بینی و دهان به تاخیر بیندازد که ناشی از مشکل در سیستم اعصاب مرکزی می تواند باشد.
زمان مراجعه به پزشک
در بعضی مواقع این تاخیرها تا سن رفتن به مدرسه ناپدید می شوند که مشکلی دیگر شناسایی نمی شود. همینطور شما فرزندتان را بهتر می شناسید که وقتی متوجه مشکلات بالقوه اش شوید نباید به حس غریزی گوش داد. برای بهتر دانستن و حل آن باید برای اطمینان با پزشک در میان بگذارید.
شاید بد نباشد که قبل رفتن به مطب نکاتی را یادداشت کنید و آن ها را در میان بگذارید. زمانی که پزشک متخصص اطفال سلامت کودک را چک کرد و متوجه تاخیر در رشدش شد. یکسری غربالگری های تکاملی رسمی را به دقت بررسی می کند و مراقبت سلامت را برنامه ریزی شده ای به مادر جایگزین می دهد.
بررسی و نگرانی های تاخیر در رشد
همینطور پزشک درباره نگرانی هایتان سوالاتی از شما می پرسد که با کمک تست استاندارد غربالگری تکاملی مهارت خاص حرکتی و زبانی و توانایی و ارتباطی و شناختی بچه را بررسی می کند. اگر هر علائم نگران کننده ای ببیند آزمایش دقیق تری صورت می گیرد که با یک متخصص مشکلات تکاملی ارجاع داده می شود. در نهایت از کودک ارزیابی تکمیلی صورت می گیرد که ارزیابی دقیق تری از مهارت است اگر به نظر بیاید کودک تاخیر در رشد زبانی دارد پزشک او را برای ارزیابی به متخصص مشکلات گفتاری ارجاع می دهد.
همینطور مشکلاتی دیگر مثل شنوایی و بینایی که در رشد کودک اثر می گذارد. در هر زمینه می تواند مشکل ساز باشد که آن هم باید زیر نظر یک متخصص تحت چکاپ قرار بگیرد تا تست شنوایی و بینایی کاملی داشته باشد. اگر در همین فاصله مراقبت چکاپ های سلامت کودک استرس و نگران رشد فرزندتان بودید تا نوبت بعدی مراقبت منتظر نمانید و با پزشک تماس گرفته و خود را از نگرانی در بیاورید.
چنانچه مشکوک به روند تاخیر رشد فرزندتان هستید با مراجعه به پزشک متخصص اطفال می توانید او را بررسی نمایید. اگر کودک توسط پزشک ارزیابی شد و شما هنوز استرس داشتید بهتر است خودتان هم به دکتر مراجعه نمایید. با رفتن به متخصص مشکلات تکاملی و یا مشاوره گرفتن از پزشک مشکلات گفتاری با غربالگری هایی رایگان می توانند به شما کمک کنند.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره راه رفتن کودک و رشد تکلم کودک بر روی لینک ها ارائه شده کلیک کنید.
منبع : آرگا
