دامغان شهری با جذابیت های فرهنگی و تاریخی بی شمار است. این شهر از قدمت بسیار بالایی برخوردار می باشد. پیشینه تاریخی این شهر موجب شده تا به یکی از شهرهای تاریخی و دیدنی ایران تبدیل شود. امروزه برج چهل دختر نمونه بارز و شگفت انگیزی از بناهای باستانی در این شهر است. بنایی که با قدمت کهن خود می تواند مورد توجه علاقه مندان زیادی باشد. با گذشت هزاران سال این بنا هنزور باقی مانده و دارای اهمیت است. این برج در مرکز شهر واقع شده و یکی از شاخص های مهم سده های تاریخی ایران محسوب می شود.
آشنایی با برج چهل دختر:
این بنا از جمله بناهای تاریخی است، که کمتر دچار خسارت و آسیب شده است. باستان شناسان بر این باورند، که این بنا متعلق به قرن ۴ یا ۵ می باشد. معماری این سازه از ویژگی های مهم و منحصر به فردی برخوردار است. شما با بهره مندی از تزئینات آجری این بنا می توانید با یکی از اصیل ترین بناهای ایرانی آشنا شوید. در واقع این بنا تلفیقی از سادگی و اصالت دارد. این بنا در حال حاضر یکی از مکان های دیدنی دامغان محسوب می شود.
پیشینه تاریخی برج:
برخی عقیده دارند، این برج متعلق به دوران پیش از اسلام است. این برج همانند برج سمنان از خشت خام بنا شده است. در واقع تحقیقات نشان می دهدف این بنا ابتدا از خشت های خام ساخته شده و در دوره قرن ۵ یا ۴ به دستور ابوشجاع مرمت کاری شده است. بخش هایی از این بنا نیز دچار تخریب شده اند، اما با این وجود سازه اصلی بنا همچنان برقرار و پابرجا است.
ابوشجاع از افرادی است، که این بنا را با حفظ معماری اولیه بازسازی نموده و شکل ظاهری اولیه آن از بین نرفته است. این برج مخروطی شکل می باشد، و دارای ۱۵ متر ارتفاع است. سازندگان این بنا قطر داخلی را ۵ متر و نیم تخمین زده اند. محیط خارجی این بنا نیز ۲۳ متر است، و طراحی و ساخت جذابی را به خود اختصاص می دهد. برخی می گویند این بنا همانند برج طغرل ری نیز می باشد. کتیبه ای که در بخش های بیرونی این بنا قرار داشته، به زبان کوفی بوده است.
آشنایی با معماری برج:
برج چهل دختر دامغان دارای ویژگی های معماری ارزشمندی است. این بنا به شکل دایره ای می باشد، و بدنه آن نیز استوانه ای طراحی شده است. در ساخت این بنا نیز از اصول ریاضی استفاده شده و از این رو صدمه کمتری به آن وارد شد. در ساخت این بنا آجرهای ظریفی به کار رفته این آجرها به شکل هنرمندانه ای در کنار یکدیگر قرار گرفته اند، و طراحی زیبایی به بنا بخشیده اند. جالب است بدانید این بنای تاریخی همانند برج طغرل است، و شما با بازدید از برج طغرل می توانید یکی دیگر از آثار تاریخی مهم را بشناسید.
مدخل ورودی این بنا ۲ و نیم متر و ارتفاع آن نیز ۲ متر می باشد. این مدخل دارای یک دهلیز کوچک است، که در بدنه این برج تعبیه شده است. طاق هلالی شکل در این درگاه بر روی ستون های کوچک قرار دارد، و شکلی باریک و استوانه ای دارد. ستونچه ها نیز یکی دیگر از بخش های این بنا هستند، که بر روی قاعده چهارگوش قرار گرفته اند. تغییر قطر بدنه از پایین به بالا نیز یکی از ویژگی های برجسته در معماری این بنا به شمار می آید.
طراحی درون برج:
درون این برج شکل دایره ای دارد. بدن این بنا از دورن نیز آجری و استوانه ای می باشد. در بخش داخلی بنا پوششی مانند قبه وجود دارد. در مرکز قبه این بنا سوراخی تعبیه شده که می توانید مشاهده کنید. کل بدنه این بنا نیز با استفاده از گچ پوشیده شده است. در قسمت کف این برج سنگ فرش هایی می بینید، که نمای زیبایی به بنا بخشیده است. قبری ساده که درون برج چهل دختر می بینید، در واقع تناسب ساختی با بنا ندارد، به همین دلیل تخمین زده شده که این قبر بعد از ساخت بنا ایجاد شده است.
معماری عریان ایرانی:
این بنا به نوعی نشان دهنده معماری عریان ایرانی است. در واقع باستان شناسان بر این باورند که ساخت این بنا با استفاده از دو عنصر اصلی آب و خاک صورت گرفته است، به همین منظور آن را نمونه بارزی از معماری عریان ایرانی می شناسند. این معماری به نوع خود می تواند شگفت انگیز باشد. در واقع این بنا یک برج است که با استفاده آجرهایی ساده به اوج کمال خود دست یافته است.
در واقع بسیاری معماران و به ویژه باستان شناسان معتقدند هنرمندی که می تواند با عنصر خاک و آب آجرهایی ساده و در نهایت برجی به این زیبایی بنا کند، هنرمندی واقعی و خوش ذوق است. تزئیناتی که با استفاده از آجرهای ظریف در این بنا به کار رفته بیش از هر چیز توجه بازدیدکنندکان را به خود جلب می کند. این تزئینات با توجه به نوع بنا انجام شده و از ویژگی های منحصر به فردی برخوردار می باشد.
در این بنا خط به خط می توانید با مهم ترین شاخصه های یک بنای تاریخی از نزدیک آشنا شوید. این اثر یک اثر تاریخی متعلق به عصر میانه می باشد. قداستی که در تزئین این بنا به کار رفته است از ویژگی های شگفت انگیزی برخوردار است. همانطور که اشاره شد، آرامگاه و قبری که درون این بنا قرار دارد، می تواند به قداست این بنا نیز بیافزاید. برج نقاره خانه نیز از جمله دیگر برج های تاریخی در ایران است، شما با دیدن این برج می توانید از جاذبه های زیبایی دیدن کنید.
بنای تاریخی و زیبای برج چهل دختر که در شهر زیبای دامغان واقع شده است، به دلیل قدمت تاریخی خود و نوع معماری اصیل ایرانی که در آن وجود دارد، برای بازدیدکنندگان جالب می باشد. این بنا متعلق به دوران پیش از اسلام می باشد. این بنا که از ویژگی های برجسته ای در معماری برخوردار است، می تواند به عنوان یکی از مهم ترین میراث ملی ایران به شمار آید. همانطور که اشاره شد، از ویژگی های مهم این بنا می توان به تزئیناتی که با استفاده از آجرهای ظریف صورت گرفته است، اشاره نمود.
منبع : آرگا