دسته ها
سه شنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۲

نقش کلیدی اسباب بازی در رشد کودک؟

  • فرهاد هاشمی
  • ۶ آذر ۱۴۰۰
  • ۰

بازی با اسباب بازی ها یکی از فعالیت های اصلی کودکان است، کودکان از طریق بازی دنیای اطرافشان را می شناسند و آن را تجربه می کنند. کودکان در حین بازی می توانند به نتیجه رفتار خود پی ببرند و افکار و احساسات خود را بیان می کنند.

نقش کلیدی اسباب بازی در رشد کودک؟

کودکان در بازی فرصت پیدا می کنند از طریق تخیل یا خیال پردازی آرزوهایشان را به واقعیت نزدیک کنند و در عین حال بر نگرانی ها و اضطراب خود غلبه کنند.

کودکان در حین بازی می توانند به توانایی های جسمانی خود پی ببرند و در تقویت مهارت های خود تلاش کنند، از این رو ارزش بازی و تاثیر آن بر تمامی جنبه های رشد جسمانی، اجتماعی، اخلاقی، عاطفی و شناختی کودکان قابل توجه است.

در زمانه ای که زندگی می کنیم تجهیزات الکترونیکی از قبیل کنسول های بازی، موبایل، تبلت و… بیش از هر چیز دیگری در زندگی کودکان ما خودنمایی می کنند. شبکه های اجتماعی رنگارنگ، میلیون ها بازی کامپیوتری و کارتون های هیجان انگیز می تواند هر کودکی را روزها و ساعت ها سرگرم نگه دارند.

حال از این منظر به ماجرا نگاه کنید که با شیوع ویروس کرونا کودکان ناگهان خانه نشین شدند و چند ساعت وقتی هم که در مدارس، مهد کودک ها و دیگر فضای تفریحی و  گروهی از این وسایل فاصله داشتند هم دیگر وجود ندارد و وظیفه سرگرم کردن و بخش بزرگی از آموزش کاملاً بر دوش پدر و مادرها افتاده است، والدینی که خود باید از خانه و یا خارج از خانه به کار و فعالیت روزمره خود ادامه دهند.

چه نوعی از اسباب بازی برای کودک مناسب است؟

خلاقیت زیباترین خصوصیت انسان است پویایی و بقای هر فرهنگ و تمدنی به خلاقیت مردمان آن بستگی دارد و این واقعیت را تاریخ بارها به اثبات رسانده است.

در هنگام بازی نیروهای ذهنی و جسمی کودک رشد می یابند و بازی برای کودک محرک و انگیزه ای می شود در جهت کسب تجربه های اجتماعی، مسائل اقتصادی و فرهنگی و…

از سویی دیگر همانطور که می دانیم دوران کودکی از نقشی حساس و تعیین کننده ای برخوردار است توجه به این دوران تا آنجاست که دوران کودکی به ویژه سنین آغاز آن از سوی روانشاسان و صاحب نظران تعلیم و تربیت به عنوان مهم ترین مرحله تکامل شخصیت انسان شناخته شده است.

اسباب بازی می تواند در بازی کودک نقش حائزاهمیتی را ایفا کند و در نوع بازی و طرز بازی کردن کودکان تاثیر بگذارد. تعداد اسباب بازی یکی از عوامل موثر در بازی است. هنگامی که کودکان تعداد کم تری اسباب بازی را در اطراف خود دارند، بیش تر با یکدیگر بازی می کنند، اما شیطنت های آن ها افزایش می یابد. متعدد بودن اسباب بازی به صورت محرک عمل می کند و کودکان را به اکتشاف و بازی های ساختنی و تخیلی تشویق می کند.

نوع  اسباب بازی نیز بر بازی تاثیر می گذارد به عنوان مثال: بعضی اسباب بازی ها باعث می شود که کودک در هنگام بازی با آن ها صحبت کند. اسباب بازی هایی مانند عروسک، خانه، مزرعه، حیوانات، ماشین و… کودکان را به سمت بازی های تخیلی سوق می دهد. اسباب بازی هایی مانند سرسره، نردبان، دوچرخه، کودکان را به بازی هایی تشویق می کند که معمولاً باعث تمرین تمرین عضلات بزرگ می شود. اسباب بازی هایی که شکل کامل شده ای را ندارند و کودک می تواند به دلخواه خود آن ها را شکل دهد یا تغییرهایی در آن ایجاد کند و یا چیزی با آن بسازد بیشتر مورد علاقه ی کودکان قرار می گیرد و باعث خلاقیت آن ها می شود اسباب بازی ها می توانند حتی به صورت یک عامل خارجی که طبق آن کودک اعمال خود را نظم می دهد موثر واقع شوند. به عنوان مثال، هنگامی که کودک با طناب بازی می کند، خود را وادار به انجام حرکات خاصی می کند که با ویژگی های آن سازگار شود. این سازگاری پیش درآمد سازگاری های دیگری است که کودک به مرور زمان به آن دست خواهد یافت.

نقش کلیدی اسباب بازی در رشد کودک؟

عروسک یکی از اسباب بازی های مورد علاقه ی کودکان است بسیاری از پژوهشگران بر این باورند، عروسک های پارچه ای که شکل حیوانات را دارند به کودک آرامش می بخشند. این فرضیه اگر چه هنوز اثبات نشده است اما دیده می شود که کودکان در غیاب مادر به در دست گرفتن این نوع عروسک ها یا هر شی ء آشنایی گرایش دارند. عروسک بیشتر در بازی های تخیلی مورد استفاده کودک قرار می گیرد و جایگزین یک کودک، بزرگسال و یا حتی کودک بزرگتر می شود. بعضی از کودکان با عروسک بازی نمی کنند و بعضی از پسران دیده می شود که به بازی با عروسک می پردازند، کودکان در سنین چهار تا دوازده سالگی با عروسک بازی می کنند.

فعالیت های جسمانی کودک از همان بدو تولد یعنی دست و پا زدن، چنگ زدن و گرفتن هر چند با اهداف مختلفی صورت می گیرد ولی لذت بخش بودن این فعالیت های بازی گونه هدف برتر آن هاست این لذت در کودک رضایتی ایجاد می کند که انگیزه حرکت و یا فعالیت بعدی او می شود.

بازی های دوره کودکی مانند دویدن، سر خوردن، پریدن، بالا رفتن و نظیر آن ها هماهنگی حرکات بدن کودک را بیشتر می کند و موجب می شوند بافت ها و دستگاه های مختلف بدن بهتر فعالیت کنند.

علاقه و میزان توجه والدین و مربی های کودک نسبت به بازی های حرکتی و جسمانی می تواند در علاقه مندی کودک به ورزش و پیگیری آن ها در سنین بالاتر بسیار موثر باشد.

انتخاب اسباب بازی لازم است که با توجه به نکات زیر انجام گیرد: ایمنی اسباب بازی را نباید از نظر دور داشت. اسباب بازی هایی که به دلیل شکستنی بودن یا داشتن ناصافی هایی باعث مجروح شدن دست کودک شود. هم چنین اسباب بازی هایی که قطعاتی کوچک داشته باشد یا قسمت هایی از آن کنده شود و ممکن است کودک آن ها را به دهان بگذارد و ببلعد برای کودکان خطرناک است. هم چنین اسباب بازی باید با فرهنگ و ارزش جامعه هماهنگی داشته باشد. تناسب اسباب بازی با سن کودک نیز نکته ی دیگری است که باید در انتخاب اسباب بازی رعایت شود. کودک در هر مرحله از رشد به بازی های خاصی می پردازد و به وسایلی برای پرداختن به این بازی ها احتیاج دارد. با این وجود اسباب بازی هایی هستند که برای سنین مختلف می توانند مناسب باشند.

کودکان نیازها و احساسات خود را به هنگام بازی ها بروز می دهند، آن ها در جریان بازی است که هدف ها را جستجو می کنند، اطلاعات کسب می کنند و برای فعالیت های اجتماعی مهارت بدست می آورند، بازی کودکان فعالیتی است که آزادانه انتخاب می شود و اهداف آن در خودش نهفته است وکودکان از انجام آن رضایت خاطر و خوشحالی دارند. در بازی کودکان فعالانه به لحاظ جسمی و فکری درگیر هستند و با تخیل و تقلید مدت زیادی از وقت خود را صرف می کنند و مهارت های عاطفی و اجتماعی کسب می کنند.

کودکان از همان بدو تولد نسبت به محیط اطرافشان حساسیت نشان می دهند، بازی کردن برای کودک بیش از هر چیز یک تمرین اشتراکی است یعنی با فرد دیگری به صورت مشترک انجام می شود و کودک در طی این تمرین ها فرصت پیدا می کند احساسات اجتماعی خود را ارضا کند.

بازی به کودک فرصت می دهد که تنها به خودش فکر نکند و به اطرافیان نیز توجه کند و از حالت خود محوری خارج شود.

کودک در بازی کردن یاد می گیرد که چگونه برای رسیدن به هدف فکر کند و چگونه با موانع و مشکلات روبرو شود.

قوانین بازی های کودکان خردسال بسیار ساده است و به تدریج و با افزایش سن آن ها این قوانین بیشتر می شود و کودک می آموزد که از نظر تکنیکی چگونه بازی کند و از نظر اخلاقی چگونه قوانین را رعایت کند و به آن ها احترام بگذارد.

قوانین بازی مانند دیگر مهارت های که کودک باید در اجتماع بیاموزد واقعی است و عدم رعایت آن جریمه دارد.

بنابراین کودکان در بازی به خصوص بازی های گروهی با مفاهیمی مانند رعایت مقررات، رعایت حقوق دیگران، تمرکز و همدلی آشنا می شوند. علاوه بر این کودکان با همانند سازی با سایر کودکان و با ارتباط برقرار کردن با آن ها موثرترین گام را برای اجتماعی شدن بر می دارند.

بازی یکی از مهمترین عوامل در رشد اخلاقی کودک محسوب می شود. کودک در خانه و مدرسه یاد می گیرد که چه چیز خوب و چه چیز بد است ولی تثبیت معیارهای اخلاقی این دو محل یعنی در خانه و مدرسه هرگز به مانند زمان بازی نیست.

در کلیه بازی های کودکان می توان ردپای اخلاق و ارزش های اخلاقی را مشاهده کرد کودک در طی بازی با با بسیاری از مفاهیم از جمله خوب و بد، حق و ناحق و راست و دروغ آشنا می شود، این مفاهیم در زندگی واقعی معنای عمیق تری دارند اما در بازی ها در محدوده کوچک تر و ساده تر بارها و بارها می توانند حضور داشته باشند و در رفتار کودک تاثیر بگذارند.

بازی ها در واقع نوعی کلاس های آموزشی هستند که کودک را برای ورود به جامعه ی انسانی بزرگ تری تمرین می دهند و به او می آموزند که شرط بازی با دیگران رعایت مقرراتی است که برای بهتر بازی کردن تنظیم می شود.

نقش کلیدی اسباب بازی در رشد کودک؟

بازی غریزه ای برای رشد و آماده شدن برای بزرگسالی است فعالیتی طبیعی و عامل مناسب آموزشی و اجتماعی شدن کودک است و او را برای فعالیت های نو آماده کرده و سبب می شود تا از حواس مختلف خود به درستی استفاده کند.

کودکان در بسیاری از بازی ها برای این که به بازی خود معنا و لذت بیشتری ببخشند و موضوع بازی خود را باور پذیرتر جلوه دهند، ذهن و نیروی تجسم و تخیل خود را در آن دخالت می دهند. در چنین مواقعی است که ما می توانیم آشکارا شاهد چگونگی رشد ذهن آنان باشیم و لذت ببریم.

بازی علاوه بر کمک به رشد ذهن کودکان، آمادگی جسمی و روانی آنان را برای زندگی واقعی فراهم می کند و باعث افزایش تجربه، رشد فکری و افزایش توان آفرینش گری آن ها می شود. به آنان چگونگی ارتباط با دیگران و همزیستی را تمرین می دهد.

به هیچ عنوان بازی اتلاف وقت نیست بلکه عاملی برای سلامت و رشد جسمی و عاطفی کودک و وسیله ای برای یادگیری اصول و قواعد زندگی است. در میان انواع بازی ها، بازی های ابتکاری که آفریده خود کودکان هستند اهمیت ویژه ای دارند زیرا به شخصیت کودک شکل می دهند و وسیله خوبی برای تربیت او محسوب می شوند در بازی هست که کودک یاد می گیرد قانون را رعایت کند به اطرافیان خود احترام بگذارد و حس خلاقیت و نوآوری و همکاری با گروه در او پرورش می یابد.

یکی از راه هایی که می توان یادگیری کودک را تسریع کرد، تشویق کودک به انجام بازی های ابتکاری با استفاده از یک محیط جذاب است. می توانیم در منزل فضاهایی برای بازی های ابتکاری کودکانمان فراهم کنیم. مثلاً یک سینی پر از شن، یک میز رنگ آمیزی، یا جایی که کودک بتواند در آب دست و پا بزند.

بازی تجربه آفرین و خلاقیت آور است و تجربه های حاصل از آن پایدارترین نوع آموزش کودک هستند. بازی همه حواس کودک را به خود مشغول می کند و باعث پرورش او می شود. برخی از بازی ها حس عاطفی کودک را ارضا می کند و برخی از آن ها برای کودکان نقش درمانگر را دارند. کودکان براساس موقعیت یا تعدادشان در هر وضعیت سنی، فکری و جسمی به بازی های خاص گرایش پیدا می کنند.

جهت خرید اسباب بازی دخترانه و خرید اسباب بازی پسرانه به وب سایت فروشگاه اسباب بازی “بازی موز” به آدرس www.bazimoz.com مراجعه فرمایید.

ما در فروشگاه اسباب بازی “بازی موز” بر این باوریم که مهربانی ، صداقت، مشارکت و دلسوزی جنبه های مهم انجام یک تجارت است و امیدواریم با مشارکت شما جامعه ای روشن تر و مهربان تر بسازیم.

منبع : آرگا


مطالب مرتبط
مطالب داغ
همچنین ببینید
مشاهده دیدگاه های این مطلب
دیدگاه های مطلب
۰ دیدگاه برای این نوشته

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *