دسته ها
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳

باغ اکبریه بیرجند با معماری زیبای دوران قاجار

  • محدثه خاکشور
  • ۱۰ آذر ۱۴۰۰
  • ۰

باغ اکبریه بیرجند یکی از باغ ها و جاذبه های توریستی بیرجند و خراسان جنوبی به شمار می رود که می توان آن را از ۲ نظر تاریخی به لحاظ قدمتی بودن، طبیعی به لحاظ دارای گل و گیاه و همچنین دارای طراحی زیبا بودن مورد بررسی و آشنایی قرار داد.

در صنعت توریسم و برای آشنایی با جاذبه های توریستی اغلب از باغ ها سخن به میان می آید، باغ ها از جاذبه های طبیعی و تاریخی به شمار می روند. این باغ از اثرهای گردشگری معروف ایران است که در تمامی نقاط دنیا شناخته می شود. در شرح قدمت آن می توان مختصر گفت که به دوران قاجاریان باز می گردد. این باغ مانند نگینی خیره کننده در بین سرزمین های خشک و کویری استان خراسان جنوبی می ماند. در این مطلب قصد داریم شما را با باغ اکبریه بیرجند آشنا سازیم.

آشنایی با باغ اکبریه بیرجند

باغ و عمارت اکبریه از نظر طراحی به دو صورت حکومتی و سکونتی می باشد که بناهای منوط به آن در یک زمین ۵/۳ هکتاری قرار گرفته و قلعه آن با زیربنایی ۲ هزار متر مربعی، در ۲ طبقه جداگانه متعلق به دوران زندیه تا ابتدای دوره پهلوی برنامه ریزی و ایجاد گردیده است. ایجاد این باغ به وسیله ی استاد الله داد جعفری به صورت ۲ طبقه و با استفاده از آمیزه ای از طراحی روسی و اسلامی ایجاد گردید. به محض قدم گذاشتن در این باغ بادی دلنواز و خنک از صورت شما از صورت شما استقبال می کند.

معرفی بوستان و عمارت اکبریه بیرجند

باغ و عمارت تاریخی اکبریه واقع در انتهای خیابان معلم، در آبادی اکبریه بیرجند در استان خراسان جنوبی قرار دارد که در بدو ورود روستای اکبریه جاخوش کرده و در حال حاضر پس از پیشروی حدود شهر، وارد شهر بیرجند گردیده است. قدمت این بنا به دوران قاجاریان باز می گردد و از جاذبه های تاریخی و طبیعی این منطقه به شمار می رود. در سال ۱۳۷۱ این باغ وقف آستان مبارک قدس گردید. همچنین در اجلاس ۳۵ ام یونسکو در سال ۲۰۱۱ میلادی به عنوان میراث جهانی یونسکو ثبت شده و در سال ۱۳۷۸ به شماره ۲۳۲۶ در فهرست آثار ملی ایران ثبت گردید.

باغ اکبریه همچون دیگر باغ های ایرانی طراحی و معماری زیبای ایرانی را دارا می باشد که بر اساس اقلیم کویری برنامه ریزی گردیده است. در واقع هدف اصلی سازنده این بنا، حفظ طبیعی بودن آن می باشد. این باغ و عمارت از بخش های مختلفی همچون بنای اصلی، کتابخانه، موزه ها، حصار، سردر ورودی، کاریز و باغ، محیط های خدمات رسانی، تزیینات مقرنس لانه زنبوری تشکیل شده است که بنای اصلی در قسمت مرکزی واقع شده و در مقایسه با سایر قسمت ها هماهنگی و متقارن بودن را شامل می شود. این بنا دارای ۲ طبقه می باشد که از مهمترین قسمت های آن می توان به اتاق مرکزی، سالن آیینه خانه، گنبد کلاه فرنگی اشاره داشت. قسمت غربی نیز به صورت ۲ طبقه و متشکل از دالان های مرتبط کننده و اتاق ها می باشد.

آشنایی با باغ اکبریه بیرجند

سردر اصلی

یکی از بخش های مهم باغ و یا عمارت اکبریه، سردر اصلی آن است که طبق مدارک مکشوفه در ضلع شمالی و در ادامه محور اصلی شمالی تا جنوبی واقع شده است. دورتادور باغ را دیواره های گلین پوشانده که محیط های اصلی طراحی در بنای اصلی، اصطبل و محیط های خدماتی خلاصه می گردد.

  •  مبل و میز
  •  آرون گروپس

بعد از گذشتن از ورودی اصلی بنا، می توانید بنای اصلی باغ با محیط های شکوهمند و گوناگون را می توانید ببینید. در ورای این بنا، قسمت دیگر باغ که از لحاظ مساحت نسبت به باغ اصلی کوچک تر می باشد، جاخوش کرده که با استفاده از دالان های ارتباطی میسر می باشد. در این قسمت هم باغ آرایی در امتداد مسیر اصلی باغ با استفاده از درخت های بلند و برافراشته و فواره انجام شده است. استخری به شکل نعلی محصور با درخت های توت و کاج در میانسرای این قسمت واقع شده و همچنین طاق های جناغی در دیوارهای ضلعی مکرر به شکلی شبیه یکدیگر، به طور کلی محیطی خاص از نظر کارایی و زیبایی به وجود آورده است.

در ابتدای وارد شدن به محیط داخلی هشتی موجود است که به شکل ظریفی توسط سقف گنبدی معین گردیده و در تزیینات زیر سقف از رسمی بندی بهره گرفته شده است. از این هشتی ها دالانی جدا می شود که از طریق آن می توان به اتاق های سر راه دسترسی یافت. دالان ها در قسمت انتهایی و از یک سمت به یکدیگر وصل می گردند که راهرویی مسقف (دارای سقف کم ارتفاع) را شکل می دهند. از بخش های مهم دیگر اتاق شاه نشین یا همان اتاق آیینه است که ورودی آن به راهرو شرقی باز می شود.

آشنایی با باغ اکبریه واقع در بیرجند

اتاق شاه نشین

شاه نشین از بخش های اصلی و شاخص این طبقه و متشکل از گچ بری های بسیار به شکل موتیف های گیاه پیچ و تاب دار و گل می باشد. اصلی ترین اجزای این بخش ۲ ستون گچی ساخته شده در سقف طاق نما و در وسط دیوار است که به کف اتاق شاه نشین مرتبط می شود. و اما ظاهر بیرونی به بیانی نمای این اثر متشکل از پیش دالانی سراسری و ۲ ستون بر روی آن می باشد. این ستون ها به شکل گرد و دایره ای و با بهره گیری از آجرهای پیش بر ایجاد گردیده اند.

بر اساس اثرهای باقی مانده، این طور به نظر می رسد که این باغ به عنوان مکانی جهت سکونت و پذیرایی از نماینده های خارجی و داخلی و نیز انجام امور حکومتی مورد استفاده قرار می گرفته و از همین رو به زبان محلی به «کلاته سر کار امیر» یعنی قلعه امیر شهر معروف شده بوده است. قسمتی از آن به موزه تبدیل گردیده که پیکره های مومی، موزه های تاریخ شناسی، موزه حیات وحش را شامل شده و وسایل قدیمی با قدمتی تقریبا ۵ هزار ساله همچون اسلحه ها، سکه ها و غیره را به نمایش می کشند. جانوران اهلی و غیر اهلی و نیز جانوران کمیاب و در حال انقراض در این موزه ها به نمایش گذاشته شده اند.

آشنایی با باغ و عمارت اکبریه بیرجند

راه های دستیابی

برای بازدید از باغ اکبریه بیرجند می توان زمان مناسب را ابتدای فصل بهار و ابتدای فصل پاییز دانست که به سه طریق می توان انجام داد:

-زاهدان، خیابان ارتش، خیابان معلم، میدان مادر

-کرمان، خیابان طالقانی، میدان ابوذر، خیابان ارتش، خیابان معلم، میدان مادر

-مشهد، بلوار صیاد شیرازی، خیابان پاسداران، میدان جانباز، میدان مادر

معرفی بوستان و عمارت اکبریه بیرجند

عمارت و باغ اکبریه از جمله جاذبه های تاریخی بیرجند به شمار می رود که در میدان موزه آن واقع شده است. این بنا با طراحی چشمگیرش به خوبی مورد توجه توریست های داخلی و خارجی گردیده است. عمارت و باغ اکبریه دارای مساحتی به ۴۵ هکتاری بنای اکبریه را محاصره کرده است. درخت های قد بر افراشته با قدمت زیاد در مجاورت استخر آب و جو چشم انداز زیبایی را به وجود آورده اند. ضمن آشنایی با باغ اکبریه بیرجند که در این مطلب صورت گرفت، می توانید برای آشنایی با دیدنی های بیرجند و همچنین دیدنی های خراسان جنوبی بر روی لینک ها کلیک نمایید.

منبع : آرگا


مطالب مرتبط
مطالب داغ
همچنین ببینید
مشاهده دیدگاه های این مطلب
دیدگاه های مطلب
۰ دیدگاه برای این نوشته

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *