داروی پتیدین و مکانیسم اثر این دارو

مپریدین یا پتیدین یک داروی مخدر از گروه شبه تریاک می باشد که به روش صنعتی تولید و درمان می شود تا درد های شدید را تسکین دهد. این دارو در قرن ۲۰ یکی از دارو های پر طرفدار مخدر پزشکی برای درد های مزمن و حاد بود که در مقایسه با مرفین عوارض و خطر کمتری داشت و احتمال اعتیاد به آن بسیار کم بود. این دارو در آمریکا با نام مپریدین شناخته می شود تاثیر مهار کننده ای بر انتقال دهنده نورآدرنالین و دوپامین را دارد. که با ظهور سندروم سروتونین نشان می دهد بر روی نورون های سروتونینی تاثیر می گذارد.

بررسی داروی پتیدین

نام تجاری آن پتیدین یا شکل آمپول پنجاه میلی گرمی در یک میلی لیتر و آمپول صد میلی گرم در دو میلی لیتر که یک شبه مخدر تریاکی می باشد. این یک داروی ضد درد بوده که کمک در بیهوشی می کند و مصرف در زمان بارداری با رده B و موقع زایمان با رده D استفاده می شود. این نوع مخدر با اثر و قدرت شبیه به مرفین با فعالیت عمده که در گیرنده مخدر صورت می گیرد مصرف آن برای رفع درد های متوسط تا شدید تجویز می شود.

موارد مصرف و مکانیسم پتیدین

پتیدین یک داروی برای کنترل درد های متوسط تا شدید می باشد که درد زایمان یا عمل جراحی را تسکین داده و به عنوان داروی بیهوشی برای بیشتر کردن اثر هوشبری مورد استفاده قرار می گیرد. با مهار کردن راه درد سبب تغییر به پاسخ درد می شود که با سرکوب کردن درد و تنفس و خواب آلودگی صورت می گیرد.

متابولیسم داروشناسی آن

این دارو در کبد متابولیزه می شود که نورمپریدین متابولیت فعال و سمی آن شناخته می شود. دفع این دارو از طریق کلیه ها صورت می گیرد و نیمه عمر آن تقریبا سه ساعت می باشد. پیوند پتیدین نسبت به پروتئین بسیار زیاد می باشد که زمان شروع اثر آن از راه عضلانی تا نیم ساعت از راه وریدی یک دقیقه بوده که با طول عمر حدود چهار ساعت است.

نکاتی که در مورد پتیدین باید بدانید

در زمان استفاده از این دارو باید یک سری نکات را رعایت کنید که این نکات عبارت است از :

۱. پیش از استفاده از این دارو پروشور دارویی داخل بسته را به دقت مطالعه کنید تا در مورد این مورد اطلاعات کافی به دست آورید.

۲. در صورتی که به این دارو یا دیگر داروهای مشابه آن حساسیت دارید به پزشک تان اطلاع دهید.

۳. از اشتراک گذاشتن این دارو به دیگران خوداری نمایید.

۴. به منظور دریافت نتیجه بهتر دارو را طبق دستور پزشک و به طور مرتب مصرف کنید.

۵. اگر از بیماری خاصی رنج می برید پیش از استفاده از این دارو به پزشک تان اطلاع دهید.

۶. پیش از انجام هر گونه عمل جراحی پزشک تان در جریان استفاده از این دارو قرار دهید.

۷. به منظور تداخل نداشتن این دارو با دیگر داروها قبل از استفاده از این دارو، لیستی از تمام داروهایی که استفاده می کنید را تهیه و در اختیار پزشک تان بگذارید.

۸. در صورتی که در دوران بارداری و یا شیردهی هستید پیش از استفاده به پزشک تان اطلاع دهید.

۹. این دارو امکان دارد اعتیاد آور باشد لذا، از این دارو فقط برای مدتی که برای شما تحویز شده است استفاده نمایید.

۱۰. از کم و زیاد کردن خودسرانه مقدار دارو خودداری نمایید.

منع مصرف و تداخل داروی پتیدین

استفاده از این دارو در موقع اسهالی که همراه با کولیت پسودو ممبران ناشی از مصرف سفالوسپورین و پنی سیلین می باشد منع است. همچنین در موقع اسهال که ناشی از مسمومیت و ضعف حاد تنفسی صورت گیرد نباید مصرف شود. تداخل پتیدین که یک مهار کننده مونوآمین اکسیداز خطرناک است با شکل شل کننده عضلات و ضدافسردگی و الکل و بنزودیازپین ها تداخل ایجاد می کند. همچنین یکسری مشخصات کلی از تداخلات به شرح زیر است؛

تشدید اثرات سروتونرژیک، آگونیست آستانه تشنج، تشدید اثرات کاهنده فشارخون، تشدید اثرات تضعیف کنندهCNS، اثرات شبه آنتی کولینرژیک، سوبسترای CYP2B6، سوبسترای CYP3A4، ایجاد تأخیر در تخلیه معدی، آگونیست اوپیوئیدی، افزایش فاصله QT، الوکسادولین، برومپریدول، داپوکستین، مهارکننده‌های مونوآمینواکسیداز تیپ B، اپیوئید ها مثل میکس آگونیست و آنتاگونیست، اورفنادرین، اوکسوممازین، پارالدهید، تالیدومید، آزلاستین، مهارکننده‌ های مونوآمینواکسیداز (ضدافسردگی‌ها) می باشد.

احتیاط و عوارض جانبی این دارو

موارد احتیاط مثل اختلال کار کلیه یا کبد، بیماری های ریوی مثل آسم و بیماری انسداد مزمن ریوی مثل کم شدن فعالیت تنفسی و رفلکس سرفه، بیمارانی که تحت عمل جراحی مجاری صفراوی قرار دارند، بیماران ناتوان و سال خورده که نسبت به دارو ها حساس تر هستند، بیماران اعتیاد به فیزیکی روانی و مصرف داروی پتیدین برای مبتلایان به گلوکوم باید با احتیاط مصرف شود. توجه داشته باشید در صورت بروز حساسیت مفرط و حملات تشنجی آریتمی قلبی مصرف باید دارو قطع شود.

عوارض جانبی آن ضعف تنفسی، اختلال در مرکز حسی، سرگیجه، خواب آلودگی، احساس سرخوشی، آشفتگی، بی خوابی، وابستگی روانی، تشنج های زیاد، سردرد، تنگ شدن مردمک چشم، منگی، هیجان، لرزش می باشد که با تزریق نادرست در مقابل یک تنه عصبی امکان دارد سبب فلج شدن اعصاب حسی و حرکتی شود که موقتی است. عوارض آن در تناسلی با احتباس و تاخیر در دفع ادرار همراه می باشد. همچنین اثر قلبی و عروقی که با تپش قلب و سنکوب و تاکیکاردی و آسیستول همراه است. عارضه در پوست به صورت درد و خارش و تحریک موضعی و بثورات پوستی، تعریق، برافروختگی و سفتی بعد تزریق همراه است. در دستگاه گوارش با علائمی همچون بی اشتهایی، تهوع، یبوست، استفراغ، اسپاسم صفراوی، خشکی دهان، انسداد فلجی روده و احتباس در دفع ادرار همراه است. زیاد شدن حساسیت با آزاد سازی هسیتامین و عوارضش در چشم با اختلال بینایی روبرو است. که تنفسی با تنگی نفس، ایست تنفسی، دپرسیون تنفسی همراه است.

هشدار ها و توصیه دارویی پتیدین

• مصرف به صورت مکرر این دارو موجب وابستگی و تحمل به اثرات دارویی می شود.
• پتیدین برای کنترل درد های شدید مداوم مناسب نمی باشد.
• این دارو در مواردی مثل بیماری تنفسی و التهاب روده و حمله حاد آسم باید با احتیاط مصرف شود.
• با مصرف مقدار زیاد این دارو سبب ایجاد تشنج خواهید شد.
• نباید بیش از حد مصرفی از آن استفاده کرد.
• اگر بعد چند هفته از مصرف دارو نتیجه ای دریافت نشد بدون مشورت پزشک نباید دارو مصرف کرد.
• در صورت فراموش کردن یک نوبی مصرف دارو به محض این که یادتان آمد مصرف شود مگر این که زمان نوبت آن به بعدی نزدیک باشد. در این صورت نباید دو دوز با هم خورده شود.
• هنگام بلند شدن از جا به صورت ناگهانی و منگی و خواب آلودگی احساس سرخوشی و کاذب رخ می دهد که با احتیاط مصرف شود.
• پس از استفاده طولانی مدت دارو قبل قطع کردن باید با پزشک مشورت کنید و به صورت قطع تدریجی صورت گیرد.

منبع : آرگا