حس مالکیت در کودکان و آنچه والدین باید بدانند

امروز ما به یکی از موضوعات چالش برانگیز در بخش کودک و والدین می پردازیم. آن هم حس مالکیت در کودکان است که این احساس از ۲.۵ سالگی شروع شده و تا ۳ یا ۴ سالگی به اوج خود می رسد. در خیلی از مواقع کودکان نسبت به وسایل خود و اسباب بازی هایشان احساس مالکیت زیادی دارند که حتی حاضر نیستند تحت هیچ شرایطی آن را با کودک دیگری تقسیم کنند. اغلب والدین شیوه درست برخورد کردن با کودک را در ارتباط با این مسئله نمی دانند و همین امر باعث شده که به جر و بحث بین خانواده و کودک صورت گیرد. آگاهی و شناخت خانواده در مورد احساس مالکیت در کودک در یک دوره سنی مشخص می تواند به رشد و سازگاری اجتماعی کودک کمک نماید.

نحوه برخورد درست با حس مالکیت در کودکان

هر دوره از رشد کودک از نظر شناختی و هیجانی و جسمانی و اجتماعی دارای ویژگی های منحصر به فردی است که حالات هر فرد مختص خود او می باشد. یکی از این ویژگی های مهم در رشد اجتماعی در آن ها حس مالکیت کودکان است. که در هر دوره ای از رشد یعنی بین سنین ۲.۵ تا ۵ سالگی این احساس در آن ها به وجود می آید و در ۳ سالگی به اوج خودش می رسد. بچه ها نسبت به وسایل و اسباب بازی های خود احساس تملک زیادی دارند و در برابر هر کاری که تهدیدی بر احساس تملک شان به وجود آید واکنش هایی مثل: لجبازی و مقاومت و گریه و کتک زدن کودک دیگر از خود نشان می دهند.

ارزش آگاهی برای حس مالکیت کودک

خانواده اغلب به خاطر نداشتن آگاهی لازم از این موضوع برخورد های درستی با فرزند خود انجام نمی دهند که همین موضوع موجب شده بر سازگاری و رشد اجتماعی کودک تاثیر بدی به جا بگذارد. از آن جایی که رشد اجتماعی کودک یکی از عوامل اصلی محسوب می شود پس با دانش والدین در این رابطه می تواند به مسئله بسیار کمک کند. در حقیقت کودکی که از حس مالکیت خود به جای رفتار ناهنجار استفاده می کند باید توجه داشت که این رفتار یکی از ویژگی های رفتاری لازم برای رشد اجتماعی کودک است. زمانی رشد اجتماعی کودک حاصل می شود که بتواند در قالب سازگاری متقابل با محیط و همسالان خودش به درک رفتاری با دیگران و تنظیم و کنترل رفتار و تعاملات خود بپردازد.

نحوه برخورد درست به این حس باید چگونه باشد؟

شیوه رفتار صحیح با حس مالکیت در کودکان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. که چون به این حس کودک احترام گذاشته نشده او ناراحت و آزرده خاطر می شود و نسبت به اطرافیان و والدینش احساس ناخوشایندی پیدا نمی کند. چون نگرش و فکرش نسبت به آن ها تغییر یافته است. برخورد با کودک باید به گونه ای باشد که هم احترام به این نیاز کودک و هم حس همدلی و دوستی و بخشندگی در او بیشتر رشد کند.

• حس مالکیت با کمک گفتگو با کودک

توضیح مسئله و گفتگو با کودک برای او می تواند بسیار مفید باشد. که اگر کودک احساس مالکیت به اسباب بازی هایش یا وسیله دیگری دارد از او بخواهید تا دلیل این کارش را به شما بگوید. با کمک گفتگو می توانید موجب شوید تا فرزند شما بتواند احساس خودش را بیان کند. همینطور می توانید متوجه شوید که چه چیزی سبب شده تا او این رفتار را از خودش نشان دهد.

• به صورت مشترک از وسایل استفاده کنند

شما می توانید کودک خود را با بازی های گروهی آماده و آشنا کنید، که در این بازی ها چند کودک برای یک هدف مشترک باهم بازی می کنند. شما همچنین می توانید با تقسیم یک کار برای انجام دادن و رسیدن به هدف مشترک به کودکان آموزش دهید. با کمک و انجام دادن این کار ها به مرور زمان می توانید حس بخشندگی و همکاری و رعایت نوبت را به او یاد دهید.

• احترام به حس مالکیت در کودکان

باید حواستان باشد به عنوان خانواده کودک همیشه به این احساس او احترام بگذارید. با این کار به حفظ اعتماد به نفس و ارزش فرزند خود بسیار کمک می کنید. گاهی کودک اسباب بازی گران قیمت دارد که دلش نمی خواهد آن را به دوستش دهد. با جویا شدن علت آن اصراری برای گرفتن وسایلش از کودک نداشته باشید. پس با کمال احترام از او بخواهید که به دوست یا خواهر برادرش وسیله اش را دهد. با کمک این کار به حس دوستی و سخاوتش آسیبی نخواهید زد.

• با کمک آموزش از طریق مشاهده

در خیلی از موارد بچه ها از طریق یادگیری مشاهده ای بسیاری از مسائل و موضوعات را یاد می گیرند. که اگر والدین به عنوان بزرگتر با بخشندگی و اشتراک گذاری وسایل او را انجام دهند با گذشت زمان کودک با مشاهده از رفتار والدین و بزرگتر ها رفتار آن ها را تقلید می کند. و نسبت به وسایلش به هم سن و سالان خود این رفتار را نشان و انجام خواهد داد.

• با کمک و راهنمایی از مشاور کودک

برای حس مالکیت در کودکان به عنوان یک راه حل مناسب از یک روانشناس کودک می توانید مشاوره بگیرید. اگر کار های بسیاری انجام داده اید و نتیجه نگرفتید این راه حل خوبی می تواند باشد که حس فرزند شما نسبت به وسایل و اسباب بازی هایش حس مالکیت چندانی نداشته باشد. طبق بررسی و ارزیابی جامع مشاور کودک و خانواده راه حل هایی را در اختیار او قرار می دهد که برای حل مسئله می تواند بسیار کمک کننده باشد.

• آموزش صحیح به کودک

اگر کودک شما به یک اسباب بازی که همبازی های دیگر هم آن را می خواهند احساس مالکیت زیادی دارد و تحت هیچ شرایطی آن را در اختیار کسی نمی گذارد. با فرزند خود صحبت نمایید و چند لحظه به او زمان دهید تا به حرف های شما فکر کند. در نهایت مفهوم تقسیم کردن وسایل و بازی مشترک و گروهی را برای توضیح دهید. در این سن چون بچه ها درک درستی از مفهوم بازی مشترک ندارند به عنوان والد باید این مسئله را به کودک به درستی آموزش دهند و با حرف بزنند. این نکته را فراموش نکنید که تشویق در بازی گروهی با رعایت نوبت در موقع استفاده از اسباب بازی ها نقش ویژه ای دارد.

آیا تنبیه کردن کودک برای شریک شدن وسایلش کار درستی است؟

یکی از بیشترین سوالی که در این رابطه می شود گفت همین است. به خاطر داشته باشید که تنبیه کردن تحت هیچ شرایطی اثر درست و مطلوبی برای کمتر شدن رفتار های غیر مطلوب کودک نیست. شاید نمبیه کردن در کوتاه مدت موثر واقع شود ولی در طولانی مدت همیشه اثر بدی خواهد گذاشت. بهترین کار برای برخورد صحیح با کودک احترام گذاشتن به اوست.

منبع : آرگا