توجه داشته باشید که قرص کلونیدین از دسته داروهایی است که برای درمان بیماری های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد و با توجه به این موضوع که کلونیدین دارای اثرات و عوارض جانبی متعددی خواهد بود توصیه می شود که کسب اطلاعات لازم پیش از مصرف را فراموش نکنید.
آشنایی با قرص کلونیدین
در واقع کلونیدین یک امی دازولین می باشد که برای اولین مرتبه در اوایل دهه شصت ساخته شده و در جریان استفاده به عنوان یک رفع کننده موضعی احتقان بینی، تسکین و برادی کاردی و پایین آورندگی فشار خون ظاهر شده است. همچنین از این دارو در درمان اوتیسم ، سندرم های درد و پیش فعالی کودکان نیز استفاده می شود. امروزه داروی کلونیدین در عرصه روانپزشکی نیز رواج یافته و مهم ترین کاربرد روانپزشکی آن استفاده از دارو در درمان سندرم ترک مواد افنونی است. بهتر است بدانید که در واقع کلونیدین متعلق به دسته ای از داروها می باشد که آگونیست های دارای عملکرد مرکزی نامیده می شوند و به صورت دقیق مشخص نیست که چگونه قرص های کلونیدین با انتشار طولانی مدت برای کاهش علائم کار می کنند.
نکته جالب این است که کلونیدین در بخشی از مغز کار می کند که به تنظیم رفتار، توجه و نحوه بیان احساسات کمک خواهد کرد. همچنین این دارو در درجه اول یک آگونیست گیرنده ائرنال آلفا است که باعث اثرات فشار خون مرکزی و ضد آریتموژنیک می شود. عمدتا تحریک شدن گیرنده های آدرنال آلفا در لوکوس سرولئوس ممکن است مسئول اثرات خواب آورد کلونیدی باشد زیرا این منطقه از مغز به تنظیم بیداری کمک شایانی خواهد کرد.
موارد مصرف کلونیدین:
بهتر است بدانید که این دارو معمولا در عرصه های مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد که در ادامه سعی داریم به بیان برخی از موارد مصرفی آن بپردازیم:
- کنترل فشار خون
- کنترل پیش فعالی
- کنترل درد های شدید در بیماران سرطانی
- تاثیر در درد های نوروپاتی
- پیشگیری از بروز حملات میگرنی
- کاهش میل به مصرف اپیوئیدها در مرحله ترک
- درمان درد های قاعدگی دردناک
- رفع گرگرفتگی ایجاد شده از یائسگی
موارد منع مصرف:
به طور کلی در صورتی که به کلونیدین آلرژی دارید باید مصرف آن را متوقف نمایید اما می توانید پس از قطع با پزشکتان نیز مشورت نمایید. در ادامه به بیان برخی از موارد منع مصرف قرص کلونیدین پرداخته ایم:
- نارسایی شدید عروق کرونر
- دیابت انفارکس میوکارد
- بیماری مغزی و عروقی
- نارسایی مزمن کلیه
- سابقه افسردگی
- مصرف همزمان یا سایر داروهایی که فشار خون را کاهش می دهند
- نارسایی شدید کبد
- داشتن مشکلات قلبی مانند نارسایی قلبی، ضربان قلب پایین و فشار خون پایین
- مشکلات گردش خون
نحوه مصرف قرص کلونیدین:
توصیه می شود که کلونیدین را تنها با تجویز پزشک مصرف نمایید و پیش از مصرف تمامی مواردی که روی آن نوشته شده را با دقت مطالعه کنید. معمولا به دلیل افزایش عوارض یا کاهش مصرف نباید دوز بیشتر یا کمتری استفاده نمایید اما ممکن است دکتر شما این دوزها را در طول درمان تغیبر دهد پس هر مرتبه که پزشک تجویز را تمدید نمود دستورش را به خوبی بررسی نمایید. به طور کلی چنانچه علت مصرف فشار خون بالا است حتی زمانی که به فشارخون متناسب دست یافتید نباید از مصرف دارو دست بکشید زیرا عمدتا فشار خون علائمی ندارد و ممکن است نیاز باشد تا آخر عمر مصرف آن را ادامه دهید. معمولا توصیه می شود که کلونیدین را در صبح یا پیش از خواب مصرف نمایید و اگر در دوره های متفاوتی آن را مصرف می کنید به گونه ای تنظیم نمایید که بیشترین زمان مصرف آن در تایم صبح یا پیش از خواب باشد. همچنین می توانید این دارو را با غذا یا بدون غذا هم مصرف کنید و نباید قرص را پیش از قورت دادن بجوید. چنانچه قصد انجام عمل جراحی دارید باید پزشکتان را در جریان بگذارید زیرا شاید لازم است مدت زمانی مصرف دارو را ترک نمایید. همچنین خوردن دو نوع متفاوت از این قرص یا قطع یکباره آن بدون مشورت پزشک باعث علائم ناخوشانید در فرد می شود و چنانچه دچار بیماری شدید بایستی سریعا پزشک را در جریان بگذارید زیرا بیماری طولانی مدت می تواند جذب کلونیدین را کاهش دهد و این موضوع در میان کودکان که قرص کلونیدین مصرف می کنند بسیار مهم خواهد بود.
عوارض جانبی دارو:
به صراحت می توان گفت که عارضه این دارو تحریک یا خارش در محل نصب کلونیدی است و با وجود اینکه استفاده از این دارو به وسیله FDA تایید نشده است اما تحقیقات گسترده موثر بودن دارو را در سندرم ترک مواد افیونی نشان می دهد. دقت داشته باشید که مصرف همزمان کلونیدین و متادون می تواند باعث ایجاد عوارضی شود که در ادامه به بیان برخی از آن ها پرداخته ایم:
- سرگیجه
- سردرد
- غش کردن
- حالت تهوع و استفراغ
- یبوست
- خواب آلودگی
- افزایش ضربان قلب
- افسردگی
بهتر است بدانید که کلونیدین دارویی مشابه لوفکسیدین است که معمولا با افت فشار خون کمتری همراه است و در مواردی برای سم زدایی مواد مخدر و درمان بیماری های اعصاب مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین این دارو برای رفع عوارض ناشی از قطع مصرف متادون، تریاک، الکل و بنزودیازپین ها نیز توصیه می شود. البته که نباید آن را به صورت خودسرانه مصرف کنید و تنها با تجویز پزشک متخصص اقدام به مصرف دارو نمایید.
تداخل های دارویی:
همانطور که می دانید تداخل دارویی مسئله بسیار مهمی است که در مصرف هر دارو و مکملی باید مد نظر گرفته شود. در ادامه به بیان برخی از داروهایی که با کلونیدین تداخل دارند پرداخته ایم:
- داروهای ضدافسردگی سه حلقه ای
- قرص های ضد تشنج
- داروهای حاوی نیترات و داروهای کنترل فشارخون
- قرص های شل کننده عضلات
- قرص های خواب
علائم ناشی از قطع مصرف کلونیدین:
برخی از بیماران پس از قطع مصرف کلونیدین با عوارض شدیدی روبه رو می شوند که احتمال بروز علائم و شدت آن به زمان شروع مصرف کلونیدین و مدت زمان و همچنین میزان مصرف دارو بستگی خواهد داشت. از آنجایی که کلونیدین عمدتا برای درمان فشار خون بالا تجویز می شود طبعا انتظار می رود که فشار خون بیمار پس از قطع مصرف کلونیدین به سرعت افزایش پیدا کند و همچنین در ادامه به بیان برخی از علائم قطع مصرف این دارو نیز پرداخته ایم:
- حالت عصبی یا آشفته داشتن
- اضطراب یا افسردگی
- رعشه
- بی خوابی
- سردرد
- دوران سر
- حالت تهوع و استفراغ
- سرگیجه
توصیه های دارویی قرص کلونیدین:
این دارو معمولا در موارد مختلفی مانند سندرم رینود یا سایز بیماری های انسدادی عروق محیطی، سابقه افسردگی و پورفیزی بایستی با احتیاط فراوان مصرف شود.
به منظور جلوگیری از بروز بحران زیادی فشار خون مصرف دارو را به تدریج قطع نمایید
اندازه گیری فشار خون در فواصل منطم در طول درمان با این دارو ضروری خواهد بود.
در صورت وجود عیب کار کلی، کاهش مقدار مصرف دارو ممکن است ضروری باشد.
اگر برای جراحی نیاز به قطع درمان باشد توصیه می شود که آخرین مقدار حداکثر ۴ الی ۶ ساعت پس از جراحی از داروهای تزریقی پایین اورنده فشار خون استفاده شود.
توصیه می شود که مصرف دارو را حتی در صورت بهبودی هم ادامه دهید.
مراجعه به پزشک پیش از قطع مصرف دارو ضروری است زیرا ممکن است کاهش تدریجی مقدار مصرف برای جلوگیری از بروز زیادی واجهشی فشار خون لازم باشد.
این دارو معمولا افزایش فشار خون را درمان نمی کند بلکه آن را کنترل خواهد کرد که به همین خاطر ممکن است مصرف آن تا آخر عمر ضروری باشد.
توصیه می شود که از مصرف سایر داروها به ویژه داروهای مقلد سمپانیک که نیاز به نسخه ندارند خودداری نمایید.
به منظور اطمینان از کنترل فشار خون در طول شب و کاهش حالت خواب آلودگی در روز آخرین مقدار مصرف روزانه دارو هنگام خواب بایستی مصرف شود.
در صورت فراموش کردن یک نوبت مصرف دارو باید به محض یادآوری مصرف نمایید اما اگر بیش از ۲ نوبت مصرف دارو را فراموش کرده اید به دلی احتمال بروز واکنش شدید حتما با پزشک خود تماس بگیرید.
توجه داشته باشید که به دلیل احتمال بروز خواب آلودگی باید از رانندگی و کار کردن با وسایلی که نیاز به هوشیاری دارند خودداری نمایید.
منبع : آرگا
