بازی یکی از ضروریت های زندگی کودکان محسوب می شود، اما در حال حاضر با وجود شرایط زندگی جدید، اغلب کودکانی که در شهرها زندگی می نمایند، خیلی کمتر در فضای باز و بیرون از خانه بازی می کنند. این شرایط سبب می شود تا کودک از مزایای بازی در فضای آزاد مانند سلامت فیزیکی، ذهنی و احساسات محروم شود.
بازی کودک در فضای باز و هوای آزاد
اغلب والدین در دوره کودکی خود بازی های مختلفی مانند دوچرخه سواری، بازی با توپ و بازی های گروهی در محیط باز را تجربه کرده اند و در حیاط خانه و یا کوچه و فضاهای خارجی وقت زیادی را گذرانده اند. ولی اغلب کودکان در دنیای امروز بیشتر وقت خود را در خانه و آپارتمان می گذرانند و بیشتر اوقات در حال تماشای تلویزیون، بازی با تبلت یا گوشی هستند.
درست است که در حال حاضر تعداد بازی های آزاد کودکان در فضای باز کاهش زیادی داشته است و سبک زندگی خانواده ها بسیار تغییر کرده است، ولی انجام بازی های بدون ساختار زیادی در خارج از خانه و فضای طبیعی برای سلامت کودکان واجب و ضروری می باشد.
ممکن است والدین گمان کنند که وقتی کودکان مشغول بازی رایانه ای یا تبلت و یا … هستند، در حال بازی می باشند ولی از بازی کردن اهداف عمیق تری انتظار داریم. بازی باید به درستی تعریف گردد، و باید بدانیم که چه ویژگی هایی دارد و چه زمانی می توان گفت که بازی صورت گرفته است. در بازی باید به دنبال تغییر رفتارها و پرورش دادن هوش کودکان باشید و در همین حین مفهوم ها هم را به کودک آموزش بدهید.
هر چه بازی های کودکان تنوع بیشتری داشته باشد، در نتیجه تغییرات رفتار، هوش و شناخت مشهودتر و مفیدتر می شود. والدین باید بدانند که هدف از بازی کردن فقط گذران وقت و پر نمودن اوقات فراقت کودکان نمی باشد. در ادامه مطلب همراه ما باشید تا با مزایای بازی در فضای باز و موارد دیگر در این بازه آشنا شوید.
مزایای بازی کردن کودکان در فضاهای آزاد
برخی از مزایای بازی کودک در محیط باز یا فواید بازی در بیرون شامل موارد زیر می شود:
-
کمک به حفظ تناسب اندام کودک:
با توجه به اطلاعات به دست آمده از مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، از سال ۱۹۸۰ تا سال ۲۰۱۰ چاقی کودکان دو برابر بیشتر شده است. یکی از روش های مقابله با چاقی کودکان این است که والدین شرایطی را فراهم نمایند تا کودک بتواند ساعات زیادی را در فضای باز بگذراند.
بازی نمودن در فضای آزاد باعث می شود تا این شرایط برای کودک فراهم شود که بتواند آزادانه بدود، بپرد و از در و دیوار بالا برود و جست و خیز داشته باشد و یا اینکه آب بازی یا شنا نماید و برقصد. این بازی ها همه تمرینات هوازی هستند که باعث می شوند تا رشد کودک بیشتر شود و قدرت جسمی او نیز افزایش یابد.
انجام فعالیت های بدنی باعث می شوند تا سیستم ایمنی بدن تقویت یافته و مقدار ویتامین D در بدن بیشتر شود، علاوه بر این باعث پیشگیری از پوکی استخوان، بروز بیماری های قلبی و دیابت خواهد شد. با توجه به توصیه متخصصین کودک برای داشتن سلامت جسمی بیشتر، در طول روز نیاز به یک ساعت فعالیت های فیزیکی متوسط تا شدید دارد.
-
کمک کننده به سلامت روان کودکان:
کودکان نیز مانند بزرگسالان می توانند مواردی مانند استرس، افسردگی و اضطراب را نیز تجربه نمایند و از آن رنج ببرند. مشکلات در ارتباط با سلامت روان اغلب در کودکانی دیده می شود که تکالیف درسی زیادی دارند و برنامه های خارج از مدرسه سنگینی را باید انجام دهند.
انجام فعالیت های بدنی در کودکان سبب می شود تا آن ها بتوانند استرس را از خود دور کرده و آن را کمتر کنند. متخصصان در این زمینه بر این عقیده هستند که تماس با طبیعت با مقدار استرس کودک در ارتباط است و باعث کاهش آن خواهد شد، علاوه بر این تاثیر مثبت زیادی در درمان اضطراب، اختلال بیش فعالی و نقص توجه خواهد داشت.
-
کمک کننده به رشد فکری در کودک:
تاثیرات عصب شناختی بازی های بدون ساختار در محیط آزاد بسیار بالاتر از کمک به سلامت روان کودک است. تشویق کردن کودک به بازی در فضای آزاد باعث تحریک رشد فکری و ذهنی کودک می شود. در حقیقت بازی کردن در فضای باز و یک محیط طبیعی به کودک کمک می نماید تا بتواند در کلاس درس تمرکز بیشتری داشته باشد و قدرت یادگیری او افزایش یابد.
بازی کردن در محیط آزاد باعث تقویت قدرت حل مسئله در کودکان می شود و همچنین باعث می شود تا عملکرد بهتری در مواجه با دیگران و مدرسه داشته باشند. بازی در فضای باز باعث افزایش قدرت تخیل در کودکان می شود و آن ها با تکیه بر آن می تواند در محیط های علمی و تحصیلی، مطالب آموزشی را با روش های متفاوت تری ببینند و این مسائل را با روشی نوین یاد بگیرند.
-
کمک به رشد اجتماعی در کودک:
زمانی که کودک در خارج از محیط خانه با افراد دیگر و همسالانش فعالیت و بازی می کند، باعث می شود تا مهارت های اجتماعی او رشد بیشتری داشته باشد. بازی کردن این فرصت را برای کودک فراهم می آورد تا بتواند در گروه ها قرار گرفته و داشته های خود را به اشتراک بگذارد، علاوه بر این چگونگی مذاکره با افراد دیگر، حل مناقشات و تعارض ها و در گروه بودن را یاد می گیرد. کودکی که می تواند در فضای باز آزادانه کاوش نماید، می تواند انواع مهارت های جدید را یاد بگیرد و بتواند بر چالش های خود غلبه نماید.
نکات مهم درباره بازی کودکان در فضاهای آزاد
بازی کودکان در در طبیعت و فضای باز مستلزم رعایت مسائلی توسط کودکان و همچنین والدین ان ها می باشد که در ادامه به این نکات می پردازیم.
-
کودکتان با والدین یا فرد مطمئن به پارک بروند
کودک خود را به پارک ببرید، در حال حاضر در تمام شهرها در هر صد قدمی یک پارک دیده می شود. توصیه مهم به والدین در مورد کودک این است که، کودک خود را با محیط باز و پارک ببرید. بردن کودکان به پارک باید در طول هفته حداقل یک مرتبه صورت گیرد.
اگر والدین وقت داشته باشند باید خودشان این کار را انجام دهند، اما بهتر است هر مرتبه یک فرد خاص اینکار را انجام دهد. پارک های مختلفی وجود دارند که بازی های مختلف و فضاهای خاصی در آن ها قرار داده شده است که اینکار باعث می شود تا شناخت کودک از محیط پیرامون خود بیشتر شود.
والدین باید سعی کنند تا هر مرتبه کودک را به سوی بازی جدیدی هدایت کنند و اجازه ندهند تا کودک در یک محیط بماند، فضاهای قبلی باید شکسته شوند. ایجاد تنوع در اسباب بازی و تغییر محل بازی و پارک و … نگاه کودک را به دنیای پیرامون تغییر می دهد. والدین وظیفه دارند که یک کودک خلاق تربیت نمایند. تربیت یک کودک خلاق زمانی امکان پذیر می شود که شیوه فرزند پروری کودک نیز خلاقانه شود.
-
به همبازی ها و نوع وسیله انتخابی کودک توجه گردد
پدر و مادرها نباید کودکشان را در پارک به حال خود رها نمایند. والدین باید مراقب اوضاع باشند و همبازی های کودک و نوع بازی او را مورد توجه قرار دهند. باید وسایلی که کودک می خواهد با آن بازی کند متناسب با سن او باشد و امن بودن آن مورد بررسی قرار گیرد.
باید کودک به انجام بازی های گروهی تشویق گردد. در حال حاضر اغلب کودکان تک فرزند بودن را تجربه می کنند که نداشتن هم بازی در یکی از معایب تک فرزندی می باشد. همچنین مشغله کاری والدین نیز باعث می شود تا نتوانند وقت کافی را برای بازی با کودک خود داشته باشند، از سوی دیگر نوع بازی که بزرگسالان انجام می دهند، همزبان و همجنس کودک نمی باشد. از این رو والدین باید همواره تلاش نمایند تا در مهمانی ها، پارک، شهر بازی و … کودکان را به سوی بازی های گروهی سوق دهند.
زمانیکه کودک در محیط بازی قرار گرفته می شود، با همسالان خود تعامل پیدا می نماید و ارتباطات شکل گرفته می شود. خانواده ها باید بازی های قدیمی مثل لی لی، زوو، قایم باشک و … را به کودک خود یاد بدهند و این بازی های گروهی را با هم انجام دهند.
-
در حین بازی خلاقیت کودک تقویت گردد
والدین باید در حین بازی کردن کودک، خلاقیت او را تقویت نمایند. برای اینکار باید در زمان بیرون رفتن، رفتن به پارک و یا خرید هر نوع اسباب بازی سلیقه و علاقه کودک در نظر گرفته شود.
در برخی موارد مادر یا پدر به وسیله ای علاقه دارد و همان را برای فرزند خود تهیه می کند، بدون اینکه سلیقه و علاقه فرزندش را در نظر داشته باشد. باید انتخاب را بر عهده خود کودک بگذارید، بعلاوه توجه داشته باشید که در یک بازی چطور می توانید برای فرزندتان چالش ایجاد کنید تا خلاقیت که مثل جرقه ذهنی است، در او بروز یابد. خلاقیت موضوعی است که در تمام انسان ها وجود دارد و باید جرقه های دهنی در کودکان کاربردی شود.
-
اطلاعات کودک را در رابطه با موجودات زنده طبیعت افزایش دهید
بازی کردن در محیط های آزاد و پارک ها باعث می شود تا حواس پنجگانه کودک تقویت گردد. کودک با موجودات زنده جدیدی آشنا خواهد شد و پرندگان و صداهای مختلف را شناسایی خواهد کرد. گردش در فضای آزاد و پارک یک آموزش جذاب و شاد برای افزایش اطلاعات کودک می باشد.
-
استقلال طلبی و رعایت حقوق دیگران در طول بازی را آموزش دهید
در زمان بازی کردن کودک در فضای آزاد، کودک وارد فضایی وسیع می شود، تعاملات اجتماعی در این فضا سبب می شود تا کودک نسبت به خود و دوستانش شناخت بیشتری بیابد. کودک یاد می گیرد تا نوبت ها را رعایت کند و ناشناس ها را تجربه نماید. همچنین باعث می شود حس کنجکاوی کودک تحریک شده و استقلال خود را حفظ کرده و رفتارهای فردی و اجتماعی را می آموزد.
در نهایت اگر بخواهیم یک مقایسه بین بازی کودک در فضای باز با محیط بسته داشته باشیم، مسلما باید گفت: فضاهای باز تاثیر بیشتری در شناخت روانی کودک دارد. این موضوع به این معنی نیست که بازی در محیط های بسته بدون تاثیر است. برخی بازی های فکری و ذهنی وجود دارند که مانند بازی در فضاهای باز باعث بهبود و تقویت خلاقیت کودکان خواهند شد.
منبع : آرگا