دسته ها
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳

شرایط لازم برای ایجاد فسیل ها و نحوه پیدا کردن فسیل ها

  • ساناز براتی
  • ۱۵ دی ۱۳۹۹
  • ۰

شرایط لازم برای ایجاد فسیل این است که قبل از اینکه بقایا و آثار موجودات زنده به دلیل شرایط مختلف نابود شوند، در زیر رسوبات دفن شوند و باقی بمانند.

فسیل در واقع اجساد، بقایا و آثاری از موجودات می باشد که بعد از مرگ در بین روسوبات دفن شده اند و همراه با رسوبات تحت تاثیر پدیده سنگ شدگی یا دیاژنر قرار گرفته اند. در معنای لغوی فسیل به چیزی گفته می شود که از حفاری حاصل می شود. برای ایجاد فسیل شرایط مختلفی لازم است که در این مطلب به بررسی بیشتر آن خواهیم پرداخت.

شرایط لازم برای ایجاد یک فسیل

همانطور که تا حدودی می دانید فسیل به انواع باقیمانده جانوری و گیاهی مانند جسم حیوان و استخوان های مربوط به او و همچنین تنه گیاهان قدیمی و ساختمان آنها، کرم های نرم، ستاره های دریایی و آثار و مواد جا مانده از آنها مثل فضولات، مدفوعات، تخم ها و اثر لانه، آشیانه ها، رد پاها گفته می شود که تمام این ها به طور مستقیم از موجود زنده ای که در گذشته وجود داشته شکل گرفته اند. به همین خاطر برای اینکه یک شی فسیل محسوب شود باید دارای بقایا یا آثار فعالیت زیستی موجودات گذشته بوده باشد. برای ایجاد فسیل شرایط مختلفی لازم است، در این مطلب می خواهیم به بررسی فسیل ها و انواع آن و همچنین شرایط لازم برای ایجاد انواع فسیل بپردازیم، همراه ما باشید.

شرایط لازم برای پیدایش و ایجاد فسیل

در حالت کلی فسیل ها را به دو گروه تقسیم بندی می کنند، که این دو گروه عبارتند از:

  • فسیل های اندامی: منظور از فسیل های اندامی بقایای حقیقی از موجودات زنده است که در حالت های بسیار مساعد شکل این فسیل ها با شکل موجود زنده اصلی اولیه کاملا مطابقت می کند و تغییر زیادی در آن دیده نمی شود.
  • فسیل های اثری: فسیل های اثری همانطور که از نامش مشخص است، شامل علائم غیر مستقیم از حیات می باشند که وسیله موجود زنده باقی مانده است. به عنوان مثال اثرات باقی مانده از جای پای دایناسورها، اثرات به وجود آمده از خزیدن تریلوبیت ها و دیگر شواهد فرآیندی حیات مثل فضولات و مدفوعات که به شکل فسیل درآمده اند تماما در دسته فسیل های اثری قرار می گیرند.

شرایط لازم به منظور پیداش سنگواره

شرایط لازم به منظور فسیل شدن

شرایط لازم برای ایجاد فسیل یا همان فسیل شدن این است که بقایا و آثار موجودات زنده به سرعت و قبل از اینکه تحت تاثیر عوامل محیطی مانند حمله موجودات جسد خوار، ساییدگی، به هم خوردگی توسط امواج، هوازدگی و … قرار گرفته و تخریب شوند، در زیر رسوبات دفن شده و باقی بمانند.

دارا بودن جثه کوچک، فراوان بودن در محیط زیست، رسوب گذاری شدید، داشتن اندام های سخت و مقاوم و اختصاصات تشریحی و شیمیایی از مهمترین و موثرترین عوامل در حفظ موجود و شکل گرفتن فسیل و سنگواره هستند. درست است که در اغلب موارد اندام های سخت موجودات به سنگواره تبدیل می گردند، ولی در برخی موارد اندام های نرم جاندار نیز حفظ می شوند که اهمیت بالایی در بررسی موجودات داشته، مانند تخم موجوداتی مثل حشرات، ماهیان غضروفی و دایناسورها.

  •  آرون گروپس
  •  مبل و میز

قرار گرفتن موجودات در بستر دریاها، یخچال های طبیعی، مدفوع شدن در داخل صمغ و یا کهربا و همینطور دفن شدن در آسفالت طبیعی و یا خشک شدن اجساد جانوران در محیط گرم و خشک شرایط لازم برای فسیل شدن را فراهم می کنند.

شرایط لازم برای ایجاد شدن فسیل

  • حفظ شدن در بستر دریاها:

اعضاء سخت جانواران وقتی که در بستر دریا قرار گرفته می شوند، آب دریا باعث می شود تا آنها از تخریب عوال جوی حفظ شوند و رسوبات دریایی به سرعت آنها را پوشش می دهد، از این رو محیط دریایی شرایط مناسبی را برای فسیل شدن آماده می کند.

  • حفظ شدن از راه دفن شدن در آسفالت:

وقتی نفت خام به سطح زمین راه میابد و در گودال هایی جمع می گردد و بعد در معرض نور خورشید قرار می گیرد، برخی قسمت های نفت خام به شکل آسفالت هاب طبیعی در گودال باقی خواهند ماند. به خاطر جریان باد روی گودال ها از گرد و خاک انباشته می گردد و یا در برخی ماورد آب این چاله ها را پر می کند، در این حال بعضی از جانواران در زمان عبور از روی این چاله ها یا نوشیدن آب در آسفات طبیعی شکل گرفته فرو می روند و دفن می شوند و به این صورت تمام بدن جانور به همراه گوشت و پوست به فسیل تبدیل می گردد.

شرایط لازم برای ایجاد سنگواره

  • حفظ شدن به روش دفن در صمغ یا کهربا:

همچنین جزئی ترین قسمت ها از اندام حشرات و جانوران که در صمغ درختان حبس شده و گرفتار می شوند، نیز محفوظ باقی خواهند ماند و با گذشت زمان هیچ تغییری در آنها دیده نمی شود، مثل فسیل حشرات داخل کهربا که در الیگسون اروپای شرقی به وفور دیده می شود.

شرایط لازم برای ایجاد فسیل ها

  • حفظ شدن به طریق خشک شدن جسد جانوران در مناطق گرم و خشک:

در برخی موارد به شکل اتفاقی جانواران ممکن است در زیر شن های روان و مواد رسی دفن شوند که در اینصورت به خاطر خشکی هوا، گوشت و پوست جانواران خشک می شود و به شکل فسیل حفظ می گردند، که به این حالت اصطلاح مومیایی شدن گفته می شود، مثل پوست خزندگان که در درون رسوبات حفظ شده اند.

شرایط لازم برای پیدایش فسیل

  • حفظ شدن به روش قرارگیری در یخچال های طبیعی:

در دورهای یخچالی و همینطور تحت تاثیر قرار گرفتن در شرایط آب و هوایی و سرد شدن محیط، برخی از موجودات که نمی توانند با شرایط محیطی تطابق پیدا کنند نابود می شوند و در زیر یخ ها دفن می شوند. مثل اجساد کامل ماموت ها در دوره پلیستوسن که به خاطر یخ بندان به شکل کامل با گوشت و پوست و محتویات درون معده هایشان باقی مانده بودند و در سال ۱۷۹۹ در یخ های سیبری یافت شدند.

کاربرد سنگواره ها در زمین شناسی

با تحقیق در مورد ارتباط بین فسیل ها می توان تغییرات آب و هوا و شرایط زمین شناختی را مطالعه نمود. ساختار جا مانده از جانداران مختلف و همینطور تغییراتی که در بستر فسیل ها دیده می گردند، راهنمایی مناسب برای مطالعه زمین، تغییرات آب و هوا و خشکی ها، جابه جایی لایه های زمین و ارتباط مناطق مختلف جغرافیایی در طی میلیون ها سال قبل می باشند. جالب است که بدانید فسیل های رخساره در مطالعات زمین شناسی اهمیت بالایی دارند.

شرایط لازم برای تشکیل فسیل

زمان مورد نیاز برای شکل گرفتن سنگواره

برای تبدیل شدن به فسیل و محیا شدن شرایط لازم برای ایجاد فسیل حداقل دهه ها سال زمان نیاز است. دهه ها طول می کشد تا کلیه ی اجزای بدن موجود تجزیه شده و بقایا و اثر آن ها به شکل کامل با مواد معدنی جایگزین گردند تا در نهایت یک قطعه سنگ فسیلی شکل گیرد.

اندازه فسیل ها

فسیل ها از لحاظ اندازه به ترتیب به سه گروه تقسیم بندی می گردند:

  • ماکروفسیل: ماکروفسیل همانطور که از نامش مشخص است، فسیل هایی هستند با اندازه بزرگ مثل دندان، استخوان یا بخشی از اسکلت موجود.
  • میکروفسیل: میکروفسیل ها با چشمان غیر مسلح و بودن میکروسکوپ دیده نمی شوند.
  • نانوفسیل: نانوفسیل ها مربوط به کوچکترین پلانکتون ها به اسم نانوپلانکتون می باشند که بیشتر در بقایای آهکی یافت می گردند.

شرایط لازم برای پیدایش سنگواره ها

چگونه فسیل ها یافت می شوند؟

روش ها و تکنیک های مختلفی وجود دارند که دیرین شناسان برای پیدا نمودن فسیل ها از آنها استفاده می نمایند. نمی توان اینگونه تصور نمود که در مکانی که فسیل یافت نمی شود حتما موجود زنده ای نیز در گذشته وجود نداشته است، چه بسا موجودات زنده زیادی در گذشته در مکان هایی زندگی می کرده اند که شرایط لازم برای ایجاد فسیل را نداشته است، به همین دلیل باید خیلی خوش شانس بود تا بتوان فسیل پیدا کرد. به منظور یافتن فسیل قبل از هر جستجویی باید به دنبال جمع آوری اطلاعات در مورد فسیلی باشیم که به دنبال آن هستیم. به عنوان مثال اگر به دنبال فسیل های گیاهی هستید باید اطلاعاتی در مورد این که این فسیل ها در زمان حیات خود در چه شرایط زیستی بوده اند و برای فسیل شدن چه مراحلی را طی کرده اند داشته باشید تا به شما کمک کند که تنها سنگ های بخصوصی را جستجو نمایید. اما آنچه که در حال حاضر مشخص است این است که احتمال بودن فسیل در سنگ های رسوبی به مراتب بیشتر از سنگ های دگرگونی و سنگ های آذری می باشد. به شکلی که از بین این سه گروه از سنگ ها، تقریبا حدود ۹۹ درصد فسیل ها در سنگ های رسوبی دیده می شود.

شرایط لازم به منظور پیدایش فسیل

فسیلی شدن

همانطور که مشخص شد موجودات زنده پس از مرگ در نتیجه فرایندی به فسیل تبدیل می گردند، این فرایند فسیلی شدن نامیده می شود و به شکل های مختلفی انجام می پذیرد و دارای انواع و اقسام بسیار زیادی است. تنوع در فرایند فسیلی شدن به دلیل ویژگی های منحصر به فرد موجودی است که فسیل می گردد. به همین دلیل فرایند فسیلی شدن از لحاظ وسعت حجم می تواند دارای سطوح مختلفی باشد، به عنوان مثال می تواند در حد یک سلول یا اندام موجود باشد و یا در سطحی وسیعتر و حجیم تر یعنی بدن کامل موجود باشد.

شرایط لازم برای به وجود آمدن فسیل

شرایط مناسب به منظور حفظ شدگی و باقی ماندن قسمت های سخت و شرایط لازم برای ایجاد فسیل به دو عامل مختلف وابسته است:

  • ترکیب ماده تشکیل دهنده

  • چگونه محفوظ ماندن و دیاژنز آن ها

باید بدانید علمی که به مطالعه شرایط دفن شدن موجودات زنده بعد از مرگ آنها می پردازد و همینطور استقرار آن ها را در لایه های رسوبی مورد بحث و بررسی قرار داده، تافونومی نامیده می شود. به عبارتی تاریخچه تغییراتی فسیل ها در حالات مختلف حفظ شدگی تحمل نموده اند را تافونو می نامند. تاریخچه تافونوی اغلب فسیل ها شامل سه مرحله می گردد که عبارتند ز:

  • قبل از دفن شدن
  • هنگام دفن شدن
  • بعد از دفن شدن

مرحله دفن شدن کوتاه ترین مرحله می باشد و بعد از دفن شدن، طولانی ترین مرحله است.

شرایط لازم برای تولید یک فسیل

بعضی از انواع اصلی کالبدهایی که موجودات بر اساس آن ساخته شده اند شامل موارد زیر می شوند:

  1. استخوان
  2. صدف
  3. پوسته
  4. کاراپاس
  5. اسکلت های اسپیکولی
  6. پروتئین های سخت

منبع : آرگا


مطالب مرتبط
مطالب داغ
همچنین ببینید
مشاهده دیدگاه های این مطلب
دیدگاه های مطلب
۰ دیدگاه برای این نوشته

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *