بولاغ اوتی گیاهی است شناور که وابسته به آب می باشد، این گیاه تعداد زیادی شاخه های خزیده و ساقه و برگ های عمودی شکل و پر شکل دارد. قسمت قسمت بالایی گیاه ۳ تا ۷ بالچه داشته و قسمت پایینی گیاه دارای ۳ بخش به شکل بریدگی است. گیاه بولاغ اوتی دارای خواص مختلفی برای سلامت بدن می باشد که در این مطلب با آنها آشنا می شویم.
خواص گیاه بولاغ اوتی
گیاه بولاغ اوتی به تیره شب بو تعلق داشته و گیاهی است علفی و پایا که دارای ساقه های خوابیده و عموما ضخیم و گوشت داری است.ریشه های کوچک و سفید رنگ گیاه به شکل شبکه ای بیرون می آیند و باعث ارتباط گیاه با قسمت های مختلف زمین می شوند. گیاه دارای برگ های متناوب و گوشت دار به رنگ سبز تیره است و بدون هر نوع کرکی است. گیاه بولاغ اوتی در اصل بومی قاره آسیا و اروپا می باشد و در فصل بهار در کنار جوی آب رشد می کند. این گیاه دارای طعمی فلفلی و تا حدی تند می باشد و ساقه و برگ های نرم گیاه خوراکی هستند. گیاه کلم پیچ که همه با آن آشنایی دارند از خانواده این گیاه محسوب می شود که بسیار مقوی و خوشمزه بوده و برای بیماری های بسیاری از آن استفاده می شود، بعلاوه از آن در انواع غذاها بهره می برند و بسیار پرطرفدار است. بولاغ اوتی با توجه به نظر مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها با عنوان یک گیاه قدرتمند شناخته می شود.
سبزی بولاغ اوتی همانطور که گفته شد در فصل بهار رشد می کند و از آن بیشتر برای تهیه آش استفاده می شود، از دیگر نام های این گیاه می توان به آب تره، شاهی آبی، جرجیر بیابانی، ترتیزک آبی، علف چشمه و قره العین اشاره نمود. در طب سنتی این گیاه دارای طبعی گرم و تر می باشد، در قسمت انتهایی ساقه گیااه گل های سفید رنگی خوشه ای شکل ظاهر می گردند که بعد از آمیزش هر یک میوه ای به شکل خورجین و به طول ۲ تا ۲/۵ سانتیمتر می شوند. دانه ی گیاه قهوه ای رنگ مدور است و در دو ردیف داخل میوه قرار دارد. طول ساقه این گیاه با توجه به شرایط محل رشد و محیط متفاوت است. در مکان هایی که جریان آب کم عمق است ساقه گیاه کوتاه بوده و در جریان های عمیق تر که زلال نیز باشند بیشتر از ۲ متر می شود. همچنین نمونه ای از این گیاه در ارتفاعات زیاد رشد می کنند که بیشتر طمع تلخی داشته و طعم تندی ندارند. در ادامه با خواص مختلف گیاه بولاغ اوتی آشنا می شویم.
ترکیبات و ارزش غذایی بولاغ اوتی
با توجه به ترکیبات شیمیایی در این گیاه گلوکوزید و اسانس روغنی وجود دارد، همچنین در هر ۱۰۰ گرم بولاغ اوتی خشک شده ۰/۰۱۲ میلی گرم ارسنیک وجود دارد. گلوکوزید موجود در گیاه گوگرددار است. با توجه به بررسی های شیمیایی انجام شده در هر ۱۰۰ گرم برگ و ساقه تازه بولاغ اوتی مواد مغذی و ویتامین زیر در آن وجود دارند:
- چیزی حدود ۷۹ میلی گرم ویتامین C
- ۴۹۰۰ واخد بین المللی ویتامین A
- ۲۸۲ میلی گرم پتاسیم
- ۵۲ میلی گرم سدیم
- ۷/۱ میلی گرم آهن
- ۵۴ میلی گرم فسفر
- ۱۵۱ میلی گرم کلسیم
- ۲/۲ میلی گرم پروتئین
گیاه بولاغ اوتی از لحاظ مقدار ویتامین C و کلسیم قوی تر از تره تیزک بوده و در ردیف سبزیجات غنی از ویتامین C و کلسیم قرار می گیرد، با توجه به این که مقدار قابل توجهی آهن نیز در آن وجود دارد.
پیشگیری کننده از سرطان سینه
یکی از خواص گیاه بولاغ اوتی خاصیت پیشگیری کنندگی ان از سرطان سینه است. این گیاه دارای فیتونونرینت های فعالی می باشد که با خوردن این گیاه میزان این مواد در سیستم قلبی، عروقی بدن بلافاصله بیشتر می شود و باعث توقف پیشرفت سرطان سینه خواهد شد و یا از عود دوباره آن پیشگیری می کند. تحقیقات انجام شده در این مورد خاصیت ضد سرطانی بولاغ اوتی را تایید می نماید، اضافه کردن این گیاه به رژیم غذایی به منظور پیشگیری از سرطان سینه، ریه و سرطان معده بسیار مفید می باشد.
بولاغ اوتی سرشار از ویتامین C
همانطور که می دانیم ویتامین C یکی از مواد مغذی مهم برای بدن است که بدن برای عملکردی مطلوب به آن نیاز دارد، با مصرف ویتامین C خطر آسیب سلول های خونی کاهش می یابد و بافت مغزی ترمیم می یابد و همچنین بدن در برابر بیمارهای مختلف محافظت می شود، برای تقویت سیستم ایمنی بدن این ویتامین مهم است که می توانید با مصرف بولاغ اوتی تا حدودی آن را تامین کنید.
افزایش دهنده ایمنی بدن
همانطور که اشاره شد گیاه بولاغ اوتی دارای ویتامین C بالایی است که باعث می شود تا بدن در برابر بیماری های ناشی از باکتری، قارچ و ویروس ها مقاوم شود. مقدار بالایی از این ویتامین باعث آزاد شدن آنتی لکسیدان ها شده و به حذف رادیکال های آزاد و نشانه های التهاب در بدن کمک می نماید و در نهایت باعث بهبود سیستم ایمنی بدن خواهد شد.
بهبود دهنده فشار خون
وجود سطح بالایی از زآگزانتین و لوتئین در گیاه بولاغ اوتی برای کاهش فشار خون در افراد مبتلا به این مشکل موثر است. با توجه به مطالعات انجام شده در این مورد سطوح بالای زآگزانتین و لوتئین باعث کاهش ابتلا به آترواسکلروز یا همان سخت شدن شریان ها در قیاس با افرادی می شود که سطح کاروتینوئیدهای پایین تری دارند.
بهبود عملکرد غده تیروئید
مصرف بولاغ اوتی به شکل خام دارای خواص کاهش دهندگی هورمون تیروئید است. اگر تولید هورمون تیروئید کنترل نشود به احتمال زیاد فرد دچار هایپوتیروئیدسم یا گواتر خواهد شد، این مشکل دارای علائمی مانند افسردگی، یبوست و افزایش وزن می باشد.
پیشگیری از کمبود آهن و کم خونی
همانطور که اشاره شد گیاه بولاغ اوتی غنی از آهن می باشد که به منظور تامین هموگلوبین بدن ضروری است. هموگلوبین باعث افزایش گلبول های قرمز خون می شود و برای کسانی که به شکل ژنتیکی کمبود آهن دارند یا خون زیادی از دست داده اند بسیار مفید می باشد. در دوران بارداری و قاعدگی می توان از این گیاه مصرف کرد و کمبود آهن را جبران نمود.
پیشگیری از خماری
یکی دیگر از خواص بولاغ اوتی پیشگیری کننده از خماری می باشد. این گیاه آنزیم های پاک کننده را برای سم زدایی بدن تحریک می نماید و احساسات بد نشات گرفته از افزایش مصرف مواد مخدر یاا الکل را در فرد از بین خواهد برد.
کاهش وزن با بولاغ اوتی
گیاه بولاغ اوتی دارای کالری کمی است و چیزی حدود ۱۸ کالری در هر وعده از این گیاه وجود دارد. این گیاه برای افرادی که به دنبال کاهش وزن هستند بسیار مفید می باشد. همچنین گیاه بولاغ اوتی دارای فیبرهای غذایی و اسید آمینه می باشد و می تواند فرد را به مدت طولانی سیر نگه دارد و مانع از پرخوری می شود.
بولاغ اوتی و خاصیت تصفیه کنندگی
گیاه بولاغ اوتی دارای موارد تصفیه کننده می باشد که به منظور سم زدایی بدن مفید می باشند. گیاه بولاغ اوتی ادرار اور بوده و باعث می شود تا سموم به طور موثر از بدن حذف و خارج شوند.
بهبود سلامت استخوان ها
گیاه بولاغ اوتی دارای مقادی بالایی از ویتامین K می باشد که کمبود این ویتامین با شکستگی استخوان ها مرتبط است. مصرف مناسبی از ویتامین K باعث بهتر شدن سلامت استخوان ها می شود و با تغییر ماتریکس استخوان باعث افزایش جذب کلسیم و کاهش تخلیه ادراری کلسیم می گردد.
بهبود دیابت با گیاه بولاغ اوتی
گیاه بولاغ اوتی دارای آنتی اکسیدان مهمی به نام آلفا لیپوئیک اسید می باشد که باعث کاهش سطح گلوکز می شود و از تغییرات ناشی از استرس اکسیداتیو شده ممانعت می کند و باعث کاهش حساسیت به انسولین می شود.
تقویت بینایی با بولاغ اوتی
برخی مطالعات در اروپا نشان داده اند که وجود ویتامین C می تواند خطر ابتلا به آب مروارید را کاهش دهد، بولاغ اوتی گیاهی است سرشار از ویتامین C که می تواند در بهبود بینایی مفید واقع شود.
کاهش آسیب ناشی از استرس اکسیداتیو
ویتامین C و ویتامین E در بدن باعث کاهش استرس اکسیداتیو و آسیب های وارده آن به گلبول های قرمز خون می شود. بولاغ اوتی گیاهی است که می تواند این ویتامین ها را به بدن برساند و برای سلامت بدن مفید واقع شود.
کنترل عملکرد کیسه صفرا
گیاه بولاغ اوتی دارای اب فراوانی است از این رو مصرف گیاه باعث حذف سموم مضر که می توانند مانع از عملکرد درست کیسه صفرا شوند، کمک زیادی خواهد کرد.
داشتن موهایی سالم
یکی دیگر از خواص بولاغ اوتی کمک به داشتن موهایی سالم است. مواد معدنی مختلفی مثل روی، آهن و انواع ویتامین های مختلف برای داشتن موهایی سالم و زیبا مهم هستند و اغلب این ویتامین ها و مواد معدنی در بولاغ اوتی یافت می شود. وجود روی باعث پاک شدن باکتری ها از روی پوست سر می شود و مانند یک ضد شوره عمل می نماید.
درمان کننده سرفه
گیاه بولاغ اوتی دارای ترکیبات مهمی به نام گلیکوزیدهای سولفوره می باشد که به حد کافی برای درمان بیماری های مربوط به برونشیت های مزمن به خصوص سرفه قوی می باشند.
بولاغ اوتی برای تقویت دندان ها
از دیگر خواص بولاغ اوتی می توان به تقویت کننده گی دندان ها اشاره کرد. همانطور که گفته شد این گیاه دارای مقدار بالایی از کلسیم است، از این رو برای دندان ها بسیار مفید است. استفاده از بولاغ اوتی به تقویت دندان ها کمک می کند و باعث می شود تا خونریزی لثه ها نیز درمان شود.
بهبود دهنده سلامت مغز
یکی دیگر از خواص بولاغ اوتی بهبود دهنده سلامت مغز است. ویتامین C و مصرف آن می تواند به منظور جلوگیری از تغییرات شناختی در ارتباط با پیری و آلزایمر و همینطور ترمیم بافت های مغزی مفید باشد.
پیشگیری کننده از سرماخوردگی
انواع مواد غذایی سرشار از ویتامین C مثل بولاغ اوتی روشی موثر به منظور پیشگیری از سرماخوردگی می باشد. با توجه به تحقیقات انجام شده در این مورد غذاهای دارای ویتامین C می توانند خطر مبتلا شدن به سرماخوردگی را تا حدود ۶۶ درصد کمتر کنند.
مضرات مصرف بولاغ اوتی
گیاه بولاغ اوتی باید به شکل جداگانه و با احتیاط مصرف شود. همچنین مصرف این گیاه در برخی از افراد ایجاد تشنجات دردناک مثانه و در بعضی از افراد موجب عدم دفع ادرار می شود، بعلاوه در زنان باردار باعث تشنج در رحم و در نتیجه موجب سقط جنین خواهد شد.
روش مصرف:
برای مصرف این گیاه باید موارد زیر در نظر گرفته شود:
در صورتی که عصاره گیاه مصرف گردد باید به اندازه ۱۰۰ گرم در روز مصرف شود که می توان با شیر یا جوشانده های سرد شده آن را میل کرد.
برای دم کردن گیاه باید حدود ۳۰ تا ۵۰ گرم از گیاه را در آب جوش سربسته دم کنید تا اسانس آن خارج نشود، با این وجود نوع دم کرده گیاه به مراتب تاثیر کمتری از شکل سرد گیاه دارد. چون در اثر حرارت مقداری از مواد گیاه از بین می روند.
در مورد سرد مصرف کردن هم باید بگوییم که چون گیاه غوطه ور در آب است ممکن است آلودگی هایی داشته و باعث بروز ناراحتی ها و مشکلاتی در مصرف کننده شود. به همین دلیل باید سبزی را ضد عفونی کرد و از عدم آلوده بودن آن مطمئن شد.
منبع : آرگا