استان خراسان در گذشته یکی از استان های ایران به مرکزیت شهر مشهد بود که تا سال ۱۳۸۳ در واقع وسیع ترین استان کشور ایران بود، که بعد از آن به ۳ استان خراسان رضوی، خراسان جنوبی، خراسان شمالی تقسیم گردید، مرکز خراسان شمالی بجنورد است که دارای شهرها و روستاهای بسیاری به عنوان توابع خود می باشد.
جاجرم یکی از شهرستان های استان خراسان شمالی که در ۱۳۳ کیلومتری بجنورد واقع شده است، این شهرستان از سمت جنوب به استان سمنان، از جنوب شرق به استان خراسان رضوی، از شمال به شهرستان مانه و سملقان، از شرق به اسفراین، از شمال شرق به بجنورد و از غرب به شهرستان گرمه منتهی می شود. این منطقه دارای مردمانی خونگرم و مهربان می باشد که با رویی گشاده از شما در بازدید از شهر خود استقبال می نمایند. برای آشنایی بیشتر با دیدنی های جاجرم و تاریخچه ی آن همراه ما باشید.
تاریخچه ی جاجرم
تاریخچه ی تاسیس این شهر دارای قدمتی ۴ تا ۵ هزار ساله می باشد که شروع ایجاد آن به دورانی که در تمدن های تپه حصار دامغان، تپه یحیی، تپه سیلک کاشان بوده باز می گردد.
جاجرم که دارای تاریخچه ای ارزشمند و قدمت دار می باشد، به خاطر وجود کتاروانسراهایی که در سر راه این شهر قرار داشته و همچنین چشم اندازهای طبیعی و فرهنگی، امروزه مورد توجه گردشگران قرار گرفته است.
شهرستان جاجرم دارای محیط های تاریخی وسیعی از جمله تپه حیدران، تپه پهلوان، محوطه چَلو و همچنین وجود سنگ نگاره های قبل از تاریخ «جُریت» می باشد که این مکان را به یکی از کهن ترین استقرارگاههای انسانی در استان خراسان شمالی تبدیل نموده است.
این شهرستان در زمان ساسانی و اشکانی دارای شکوفایی و رونق فراوانی بوده است که به دلیل جایگاهش بر سر راه ابریشم و البته معادلات تجاری و سیاسی آن روزگار وام می گیرد. که در واقع از جمله شهرهای استان خراسان بوده که موجب تلالو و شکوفایی تمدن این استان بوده است.
دلیل اهمیت جاجرم از نظر باستان شناسان
با توجه دور بودن شهرستان جاجرم از راههای اصلی و به دنبال آن ناشناخته بودن این شهر برای اکثریت مردم، اما باستان شناسان و همچنین افراد علاقه مند به فرهنگ این شهر ارزشمند از لحاظ تاریخ را نه تنها می شناسند بلکه آن را مورد توجه و مطالعه قرار می دهند.
دیدنی های شهرستان جاجرم
روستای دشت
یکی از مکان های دیدنی شهرستان جاجرم که دارای آب و هوایی خوب و مناسب و همچنین دارای ییلاق روستای دشت می باشد که در فاصله ۸۵ کیلومتری جاجرم واقع شده است. روستای دشت به دلیل وجود چشم اندازهای تاریخی، فرهنگی و طبیعی و داشتن صنایع دستی بسیاری از جمله قالیبافی، شالبافی که تاکنون در بین اهالی این روستا ماندگار بوده، یکی از روستاهای نمونه جاجرم برای جذب توریست محسوب می شود.
روستای دشت دارای آثار تاریخی زیبا و متفاوتی از جمله قزلر قلعه، سردابه های جذاب، کوههای بلند، چشمه های پرآب، درخت های جنگلی و مکانهایی مانند چشمه جنگلی ییلاق، سرچشمه سردار و چشمه گلزار می باشد که دارای جذابیت زیادی می باشد. سوغات محلی روستای دشت تخمه آفتابگردان می باشد که به فراوانی در این مکان کاشته می گردد.
روستای طبر
روستای طبر از توابع بخش جلگه شوقان در شهرستان جاجرم می باشد، روستای نامبرده در دهستان طبر و در فاصله ۵۰ کیلومتری جنوب غربی شهر بجنورد واقع شده است که دارای آثار تاریخی قدمت دار بسیاری می باشد. اکثریت مردم به دامداری و کشاورزی مشغول می باشند که مهمترین محصولات آنها در زمینه کشاورزی شامل انگور، گندم و جو می باشد.
حمام قدیمی
یکی از دیدنی های جاجرم که ارزش تاریخی هم دارد، حمام قدیمی جاجرم می باشد که در ساختار کهنه ی شهری، و در شمال مسجد جامع جاجرم قرار گرفته است. حمام مذکور به شکل نیمه زیرزمینی ایجاد شده و از قسمت های گوناگونی مانند سربینه یا رختکن، خزینه، آب انبار، گرمخانه، بخش های خارجی مانند منبع آب گرم و گلخن ساخته شده است.
مسجد جامع
مسجد جامع واقع در شهرستان جاجرم می باشد که تاریخ تاسیس آن به سده ۴ هجری قمری باز می گردد. این مسجد در خیابان ۱۵ خرداد جنوبی و در ۲۰۰ متری جنوب شرقی تپه قلعه قرار گرفته است.
مسجد جامع جاجرم از نوع مسجدهای شبستانی طرح آن طبق ساده ترین سبک مساجد چهار ایوانی می باشد که در ۳/۱۱/۱۳۵۶ به عنوان یکی از اثرهای ملی ایران ثبت گردیده است.
رباط قلی
رباط قلی یکی از شکوهمندترین کاروانسراهایی می باشد که در سنخواست جاجرم واقع در استان خراسان شمالی قرار دارد. این کاروانسرا که در حال حاضر یک بنای تاریخی به شمار می رود در ۳ کیلومتری شرق روستای گازان و در ۳ کیلومتری جنوب روستای قلی جای گرفته است.
رباط قلی به شکل مستطیل بوده که دارای ۴ برج در چهار گوشه این بنا و ۱ برج هم در میان ضلع های شمالی، غربی، و جنوبی می باشد، شما از طریق ورودی در میانه ضلع شرقی به وسیله ی محیطی به شکل چهار طاقی به ۴ سمت دسترسی پیدا می کنید.
طبق آثار و مدارک کتیبه گچبری شده ای که بر روی تابلوی ورودی به خط ثلث نوشته شده است و همچنین نوع معماری و شکل کلی این کاروانسرا، و مصالح بکار رفته و …. این بنای تاریخی از آثار ممتاز و برگزیده زمان تیموری به شمار می رود.
کوهستان بهار
یکی از ارتفاعات خراسان شمالی که به علت سرسبز بودن زیاد به کوهستان بهار معروف شده است، در واقع یکی از دیدنی های جاجرم محسوب می گردد که به دلیل فراوان بودن بارش های برف در فصل زمستان و باران در فصل بهار، پاییز و گاهی تابستان چشمه های آب جوان و پرآب و دامنه های سرسبز می باشد.
نارین قلعه
نارین قلعه دارای چهار برج و ارزش تاریخی و قدمت فراوان می باشد که یه عنوان نماد تاریخ قدیمی شهرستان جاجرم محسوب می گردد که در درون این شهر جای گرفته است، طبق گفته های مطرح شده ارتفاع این قلعه ۲۱ – ۲۴ متر می باشد.
در این مطلب شما را با یکی از زیباترین و ارزشمندترین شهرستان های استان خراسان شمالی از لحاظ تاریخی و فرهنگی و همچنین طبیعت آشنا می سازیم. شاید به بجنورد مرکز خراسان شمالی سفر نموده باشید، برای آشنایی بیشتر با مکان های دیدنی استان خراسان شمالی کلیک کنید.
منبع : آرگا
