در بیمارانی که پیوند عضو داشته اند مصرف برخی داروها باعث می شود تا عضو پیوندی کارکرد عادی خود را داشته باشد و پس زده نشود. سیکلوسپورین یکی از انواع این داروها می باشد که در لیست داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن قرار دارد.
آشنایی با داروی سیکلوسپورین
داروی سیکلوسپورین به منظور پیشگیری از پس زدن پیوند برای بیمارانی که پیوند عضو مثل پیوند کلیه، پیوند قلب یا کبد داشته اند، تجویز می شود. استفاده از این دارو به همراه برخی از انواع دیگر داروها به بیمار کمک می کند تا عضو پیوندی او دارای کارکردی طبیعی باشد. سیستم ایمنی در بدن برای مبارزه با عفونت ها کمک کننده است و بعلاوه با عضو پیوندی مبارزه می کند زیرا آن را مهاجم می داند، سیکلوسپورین ایمنی بدن را کاهش داده و از پس زدن عضو پیوندی پیشگیری می نماید، همچنین از این دارو در درمان مشکلاتی مثل پسوریازیس پیشرفته و آرتریت روماتوئید استفاده می شود.
عملکرد سیکلوسپورین
سیکلوسپرین همانطور که گفته شد با ضعیف کردن سیستم ایمنی به بدن کمک می نماید تا عضو جدید را قبول کرده به طوری که انگار از قبل در بدن وجود داشته و متعلق به بدن بوده است.
نحوه مصرف و میزان مصرف
سیکلوسپورین نوعی دارو می باشد که به شکل خوراکی مصرف می شود، این دارو ممکن است با توجه به نیاز بیمار همراه با غذا و یا بدون غذا مصرف شود. نکته مهم در این باره این است که هر کدام از این راهها یعنی همراه با غذا یا بدون غذا باید همیشه برای مصرف دارو رعایت شود. اندازه دوز مصرفی دارو را پزشک با توجه به سن و شرایط پزشکی بیمار و همچنین نتایج آزمایشات پزشکی او و میزان پاسخ گویی بدن به درمان مشخص می کند. نکته مهم درباره مصرف این دارو این است که از خوردن سیکلوسپورین همراه با گریپ فروت یا آب آن خودداری کنید، مگر اینکه پزشک به شما اجازه اینکار را بدهد. گریپ فروت ممکن است باعث بیشتر شدن عوارض جانبی این دارو شود. به منظور تاثیرگذاری این دارو، باید آن را در فواصل منظم و در ساعت مقرر مصرف شود.
عوارض جانبی این دارو
از عوارض متداول این دارو می توان به لرزش، سرگیجه، رشد غیر عادی موهای بدن، حالت تهوع، اسهال، ناراحتی های معده و سوزش معده اشاره کرد که به مرور از بین می روند، در صورتی که این عوارض ادامه دار باشد باید با پزشک یا دارو ساز مشورت کنید.یکی دیگر از عوارض این دارو بزرگی و تورم لثه ها می باشد که به منظور کاهش این عارضه باید مرتبا مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید و مرتبا با دندانپزشک ملاقات نمایید. اگر در حال مصرف این دارو هستید و پزشک برای شما مصرف آن را تشخیص داده مسلما فوائد آن بیشتر از مضراتش می باشد، اکثر بیمارانی که از این دارو استفاده کرده اند عوارض جدی در رابطه با این محصول نداشته اند. مصرف این دارو در برخی موارد هم ممکن است باعث افزایش فشار خون در بیمار شود به همین دلیل در زمان مصرف فشار خون باید مرتبا اندازه گیری شود و در صورت بالا بودن باید پزشک در جریان قرار بگیرد، شاید برای کنترل فشار خون بیمار به مصرف دارو نیاز داشته باشد.
عوارض جانبی خطرناک
همانطور که گفتیم عوارض جانبی داروی سیکلوسپورین بسیار کم است اما در برخی موارد نادر ممکن است عوارض جدی را به همراه داشته باشد، در صورت بروز هر یک از عوارض زیر در زمان مصرف سیکلوسپورین باید سریعا به پزشک مراجعه شود:
- مشکلات کلیوی مثل تغییر رنگ ادرار و میزان آن
- نشانه های بیماری کبدی مثل حالت تهوع، استفراغ دائمی، ادرار تیره، زردی پوست و چشم، گرفتگی عضلات شکم و معده.
- کبود شدن بدن به سادگی
- جونریزی به راحتی.
- خستگی های غیر معمول.
- داشتن ضعف عضلانی.
- گرفتگی یا اسپاسم عضلانی.
- داشتن ضربان قلب آرام و نامنظم
- بی حسی و مورمور شدن پوست
- وجود درد شدید در پا
- بروز تغییرات روحی روانی مثل گیجی و از دست دادن تمرکز
- تغییرات در بینایی
- بروز مشکلات گفتاری
- از دست دادن هماهنگی در اعضای بدن
- بروز حس ضعف در یک سمت بدن
- حس درد در قفسه سینه
- تشنج
- واکنش آلرژیک
باید بدانید که واکنش آلرژی جدی در مورد مصرف این دارو بسیار نادر می باشد، اما اگر واکنش آلرژی جدی در زمان مصرف این دارو مانند، علائم پوستی، خارش، تورم، گیجی شدید و اختلالات تنفسی داشتید باید خیلی زود به پزشک مراجعه نمایید.
نکات مهم و موارد احتیاطی در رابطه با مصرف سیکلوسپورین
اگر می خواهید از داروی سیکلوسپورین استفاده کنید موارد زیر را مد نظر داشته باشید:
- در صورتی که به دارو حساسیت دارید قبل از مصرف موضوع را به پزشک اطلاع دهید. این دارو همانطور که گفته شود ممکن است به دلیل داشتن ترکیبات غیر فعال باعث ایجاد حساسیت و مشکلات دیگری در بیمار شود، به منظور اطلاع کامل در این مورد حتما با پزشک مشورت کنید.
- قبل از مصرف این دارو سوابق پزشکی خود را به ویژه سابقه ی ابتلا به مشکلات کلیوی، مشکلات کبدی، فشار خون بالا، سرطان، آسیب های پوستی ناشناخته، نور درمانی یا درمان با اشعه فرابنفش، عدم تعادل مواد معدنی در بدن، ابتلا به عفونت و سطح بالای کلسترول و تری گلیسرید را در اختیار پزشک قرار دهید.
- این دارو ممکن است سبب گیجی و خواب آلودگی، گیجی و تاری دید در بیمار شود، به همین دلیل در زمان مصرف از انجام کارهایی که نیاز به هوشیاری بالا دارند مثل رانندگی اجتناب نمایید.
- در زمان مصرف این دارو از خوردن الکل پرهیز نمایید و اگر ماری جوانا مصرف می کنید حتما پزشک را در جریان بگذارید.
- این دارو امکان دارد دارای الکل باشد، پس در زمان بارداری و شیر دهی و ابتلا به بیماریهایی که منع الکل دارند در مصرف دارو احتیاط کنید.
- مصرف این دارو ممکن است باعث ابتلا به برخی از عفونت ها شود و یا عفونت ها را بیشتر کند، پس در زمان مصرف از تماس با کسانی که آبله مرغان، سرخک یا آنفولانزا دارند دوری کنید.
- در زمان مصرف این دارو بدون مشورت با پزشک هیچ نوع واکسیناسیونی انجام ندهید و از کسانی که به تازگی واکسن زده اند دوری کنید.
- این دارو ممکن است خطر ابتلا به سرطان پوست را بالا ببرد به همین دلیل در زمان مصرف حتما از نور مستقیم خورشید دور بمانید و از رفتن به اتاقک های سولاریم دوری کنید و از لامپ های خورشیدی فاصله بگیرید. در زمان خروج از منزل حتما از ضد آفتاب استفاده کنید و لباس های محافظ در برابر نور خورشید بپوشید.
- مصرف داروی سیکلوسپورین باعث افزایش سطح پتاسیم در خون شود. پس قبل از مصرف آن مکمل های نمکی پتاسیم یا جایگزین های نمکی که پتاسیم دارند باید با پزشک مشورت کنید.
- قبل از انجام هر نوع جراحی با پزشک و دندانپزشک در این مورد مشورت کنید.
- افراد سالمند بیشتر از سایرین در معرض عوارض جانبی این دارو قرار دارند و ممکن است دچار مشکلات کلیوی یا فشار خون شوند.
- در زمان شیردهی پزشک خود را در مورد مصرف دارو مطلع کنید.
- در صورت بارداری نباید این دارو بدون تجویز و مشورت پزشک مصرف شود زیرا باعث آسیب به جنین خواهد شد و مشکلاتی مثل زایمان زود رس و یا کمبود وزن نوزاد در زمان تولد را به همراه دارد.
تداخلات دارویی سیکلوسپورین
داروی سیکلوسپورین با داروها زیر تداخل دارد:
آمفوتریسین بی، سولفونامید، برخی از آندروژن ها، تاکرولیموس، دارهای ضد التهابی غیر استروئیدی، ارلیستات،کوئینوپریستین، دالفوپریستین، مدرهای نگه دارنده ی پتاسیم، متوتروکسات، قطران زغال سنگ، اورولیمس، سیرولیموس، تنسیرولیموس، ریبوسیکلیب، گلکاپرویر، پیبرنتاسویر، کلشیسن، کسپوفانجین، آتورواستاتین، لووستاتسن، دیگوکسین، متوکلوپرامید، مسدود کننده کانال کلسیم، آمیودارون، اکترئتید، فلوروکینولون ها، نفازودون، کلسولام، ابتیکولیک اسید، لترموویر، امبریزنتان، رپاگلینید، ازتیمایب.
نحوه نگهداری دارو
دارو را در بسته بندی اصلی خود در دمای اتاق نگهداری کنید و از رطوبت و دسترس اطفال دور بگذارید. از نگهداری دارو در حمام جدا خودداری کنید و از مصرف دارویی که تاریخ مصرف آن به اتمام رسیده جدا خودداری کنید.
منبع : آرگا
