همانگونه که می دانید والدین پررنگ ترین نقش را در تربیت کودکانشان را دارند از این رو باید یا تمامی مسائل و روش های تربیتی آگاه باشند تا بتوانند در مقابل رفتار های نادرست کودکانشان درست ترین رفتار را انجام دهند، بد قلقی کودکان رفتاری می باشد ناسازگارانه که همیشه با گریه کردن، جیغ زدن و همراه می باشد، در واقع بد قلقی کودک راه حلی برای سرخوردگی فیزیکی، روانی و عاطفی می باشد که والدین باید با نحوه رفتار با این کودکان آشنا باشند.
در مطالب گذشته شما را با مطالبی مانند نحوه برخورد با کودک نق نقو، آشنایی با بهترین نحوه تنبیه کودک و اقدامات مهم در هنگام دخالت دیگران در تربیت کودک آشنا کردیم حال در ادامه شما را با نحوه صحیح رفتار با کودکان بدقلق آشنا می کنیم.
باید گفت که تقریبا ۷۰ درصد شخصیت تمام انسان ها در زیر ۷ سال شکل می گیرد بنابراین یکی از مهم ترین دوره ها به حساب می آید و هیچ کس هم به اندازه پدر و مادر در نحوه صحیح تربیت کودکان نقش ندارند. از همان لحظه اولی که کودک چشم به جهان می گشاید پدر و مادر کودک از همان ابتدا سعی می کنند تا رفتار کودکشان را به بهترین نحوه شکل دهند تا بتوانند در او نفوذ کنند اما همیشه نمی توان بر روی شکل گیری شخصت کودکمان کنترل داشته باشیم زیرا در هر کودکی صفات معینی به وجود می آید که بخشی از شخصیت او را تشکیل می دهد.
نحوه صحیح رفتار با کودک بدقلق
معمولا همه ما در اطرافمان کودکان بدقلق زیادی دیده ایم که به طور معمول با جیغ زدن، گریه کردن و حرکاتی عجیب می خواهند خشم و عصبانیت خود را نشان دهند این رفتار ها ممکن است در ابتدا با شدت زیادی انجام شود اما به طور کلی ۲ دقیقه طول می کشد، این رفتار ها به دلیل آن می باشد که کودکان هنوز نمی دانند که چگونه خشمشان را نشان دهند، به خصوص کودکانی که زیر ۲ سال سن دارند و نمی توانند خواسته هایشان را به درستی بیان کنند، و در بسیاری از مواقع مادران نمی توانند منظور فرزند خود را بفهمند و همین موجب بدقلقی کودک می شود.
راه حل
- به صراحت می توان گفت که هیچ راهی بدون خطایی برای برخورد با کودک بدقلق وجود ندارد تا بتوانیم کودک را از این نحوه رفتار باز نگه دارد اما راه های زیادی وجود دارد تا بتوانیم کودکان را به داشتن اخلاق خوب تشویق کرد.
- سعی کنید سازگار باشید، و هر روز دارای برنامه باشید تا کودکتان بداند که قرار است چه کاری انجام دهد، تا حد ممکن از برنامه پیروی کنید و به آن پایبند باشید.
- برای جلوگیری از بد قلق شدن کودکان در مکان های مختلف سعی کنید همیشه خوراکی و یا اسباب بازی به همراه داشته باشید تا کودک سرگرم شود.
- سعی کنید از کلمات تشویق کننده بیشتری برای رفتار با کودک بدقلق استفاده کنید زیرا کودکان به خوبی می فهمند، اما زمانی که کودک شما نمی تواند به راحتی حرف بزند بهتر است از علائم و نشانه ها برای برقراری ارتباط با او استفاده کنید، در واقع هر چقدر که کودک با شما بتواند ارتباط بهتری داشته باشد بد قلقی و بد خلقی هایش کم و کم تر می شود.
- هنگام انجام کار خوب و یا اخلاق خوب کودکتان را تشویق کنید که چنین رفتاری دارد و به کودک خود بگویی وقتی چنین رفتاری دارد چقدر شما سربلند خواهید شد.
- هر زمان که احساس کردید کودکان در حال بد خلقی می باشد سعی کنید خیلی سریع حواسش را پرت کنید.
بهترین راه پاسخگویی چیست؟
زمانی که شما در مقابل این رفتار های کودکتان آرامش خود را از دست می دهید و یا تن به خواسته او می دهید در واقع به او نشان داده اید و آموخته اید که بدقلقی و بداخلاقی رفتار صحیحی می باشد، زمانی که در خانه هستید و کودک با بدقلقی رفتار می کند در مقابل او گونه ای رفتار کنید که گویی با رفتاری که دارد هیچ اتفاقی نمی افتد، سپس هر زمان که کودک آرام گرفت به او بگویید که متوجه رفتارش شده اید اما رفتارش به هیچ عنوان باعث جلب توجه شما نشده است، برای بخورد با کودکان بدقلق شما باید به فرزند خود بیاموزید تا زمانی که چیزی را می خواهد از کلمات استفاده کند نه با بد رفتاری کردن، در واقع تظاهر به بی توجهی کردن بهترین شیوه برای مقابله با این کودکان می باشد.
بررسی ریشه های غلط رفتاری
یکی از علت های بدقلقی کردن کودکان امتیاز دادن دو جانبه به رفتار های اشتباه کودکان می باشد، برای مثال زمانی که شما به یک فروشگاه می روید و کودکان شروع به گریه می کند شما برای ساکت کردنش برای او یک اسباب بازی و یا خوراکی می خرید اینگونه است که کودک می آموزد که برای دستیابی به آنچه که می خواهد باید رفتار های زشتی از خود نشان دهد که به طور معمول هم والدین برای آرام کردن فرزندان باج می دهند.
بیشتر کودکان زمانی که در حال گریه کردن و یا در حال فریاد زدن می باشند باعث توجه ما می شوند اما در صورتی که ساکت هستند و رفتار خوبی دارند نسبت به آنها بی تفاوت و بی توجهی نشان می دهیم در صورتی که ما باید کودکمان را در حالتی که بهترین رفتار را دارد تشویق کنیم و به آنها توجه کنیم.
برای جلوگیری از بدقلقی کودک والدین هم باید یکسری مسائل مهم را بدانند یعنی برای دستور دادن به کودکشان نباید عملی بیش از حد توانایی او بخواهند و یا از دستورات پی درد پی، طولانی و مبهم استفاده کنند، چرا که تمام اینها زمینه کج خلقی کردن کودک را فراهم می کند زیرا نمی دانند دقیقا چه کاری را باید انجام دهد. علاوه بر این چون در این مرحله سنی شخصیت کودک در حال شکل گیری می باشد هر رفتاری اشتباهی که از والدین سر بزند باعث می شود بر روی کودک تاثیر گذاشته و با گذشت زمان رفتار های زشتی از او سر خواهد زد.
رعایت اصول تغافل و تدبیر
رعایت این اصول یکی از مهم ترین مسائل تربیتی صحیح کودکان به خصوص نحوه با رفتار با کودک بدقلق می باشد، این اصل بدان معنی است که با نادیده گرفتن رفتار های غلط کودکان و به جای آن توجه زیاد به رفتار های مودبانه و درست کودک باعث می شود به مرور رفتار های غلط کودک کمرنگ شود و به جای آن رفتار های درست کودک پررنگ تر شود.
زمانی که کودکان بدقلق می شوند ممکن است از الفاظ و کلمات زشتی استفاده کنند که معمولا برای جلب توجه دیگران می باشند، زمانی که کودکان از الفاظ زشتی استفاده می کنند در واقع هیچ گونه تصوری از زشت بودن و یا نبودن آن ندارند بلکه آنچه که باعث می شود کودک از این کلمات استفاده کند توجه کردن دیگران هنگام استفاده از آنها می باشد که در این زمان است که والدین باید از اصل تغافل و تدبیر استفاده کنند یعنی نسبت به کلمات زشت از خود کاملا بی توجهی نشان دهند و در عوض مدام کودک را برای کار های خوبش تشویق کنید.
نکات مهم در مورد برخورد با کودک بدقلق
پرهیز کردن از رفتار های دو سویه یعنی توجه کردن به بچه های دیگران و آشنایان و ابراز علاقه در مقابل دیدگان کودک خود و از طرفی بدرفتاری کردن و داشتن رفتاری تند با کودک خود که همین ممکن است مشکلات رفتاری زیادی را در کودک به وجود آورد.
نیاز به دیده شدن و توجه دیگران مسئله ای می باشد که چه کودک و چه بزرگ سال به آن نیاز دارد، در واقع همه افراد به خصوص کودکان دوست دارند تا دیگران به آنها توجه کنند، اگر این نیاز در کودکان ارضا نشود باعث می شود کودکان از راه های دیگری نظر دیگران را به خود جلب کنند که قطعا رفتار های نامناسبی خواهد بود به طور مثال یک نیاز ارضا نشده در کودکی باعث می شود که یک نوجوان در خیابان با موتور سیکلت از خود حرکات خطرناکی نشان دهد تا دیگران به وی توجه کنند.
ما باید یاد بگیریم که چگونه به کودکان خود دستور بدهیم، همه می دانند که دستور گرفتن از کسی برای هیچکس خوشایند نیست به خصوص اگر با نحوه صحیح دستور دادن آشنا نباشیم، ما باید به کودکان خود به گونه ای دستور دهیم تا کمترین واکنش منفی را در بر داشته باشد، مهم ترین مسئله برای دستور دادن این است که دستور کاملا شفاف و واضح و کوتاه باشد به چند مثال زیر برای دستور دادن توجه کنید.
به جای برو مسواک بزن سوال کنیم، عزیزم مسواک زدی؟ پس بریم با هم بزنیم.
به جای این که بگوییم شیر آب را ببند، بگوییم عزیزم وان پر شده است.
به جای این که به کودک خود بگویید روی مبل بالا و پایین نپر، تعدادی بالش در یک گوشه بگذاریم و بگوییم عزیزم بیا اینجا بالا و پایین بپر.
به جای این که بگویید روی دیوار نقاشی نکن، جایی از دیوار یک برگه کاغذ نصب کنیم و بگوییم عزیزم اینجا نقاشی بکش.
در کل سعی کنید برای دستور دادن به چند اصل مهم توجه کنید:
- دستورات کوتاه و شفاف باشد.
- به جای اینکه به او دستور دهید آن را به صورت سوالی بپرسید.
- به جای دستور آن را برای کودکتان توصیف کنید.
- به جای نهی کردن او از کاری به او امر کنید.
- به جای دستور به او پیشنهاد بدهید.
- دستوری که می دهید نباید بار هیجانی داشته باشد.
- به جای دستور مستقیم از دستور های غیر مستقیم استفاده کنید.
آیا استفاده از تنبیه جایز است؟
به طور معمول کج خلقی و بد قلقی مسئله می باشد که هر کودکی ممکن است از خود نشان دهد چرا که این فقط یک دوره از رشد می باشد که باید پشت سر گذاشته شود، استفاده از تنبیه بدنی برای کودک بدقلق در چنین شرایطی علاوه بر این که شیوه کاملا غلط و نادرستی می باشد باعث می شود سلامت روانی کودک را تهدید کند و او را بدتر مستعد نشان دادن رفتار های بد بکند.
اگر قصد تنبه او را دارید می توانید تنها از یک تذکر ساده استفاده کنید و یا او را به کاری که دوست ندارد مجبور کنید، هر زمان که کودک بتواند بد قلقی های خود را کنترل کند، بد رفتاری و کج خلقی های او کاهش پیدا می کند، به طور معمول کودکان بین سنین ۴ تا ۵ سال درگیر این رفتار ها می باشد که با گذشت زمان این حالت کم و کمتر می شود، چنانچه فرزند شما با بزرگ شدن هم همان رفتار های قبلی خود را دارد بهتر است او با یک روانشناس صحبت کنید.
منبع : آرگا