هوش هیجانی (EQ) یا هوش احساسی (EI) توانایی افراد برای شناسایی احساسات خود و همچنین شناخت تاثیرات و کاربرد های آن در نحوه تفکر و رفتار است که با کمک به تصمیم گیری خصوصا در مشاغل ارتباطی و مدیریتی رسیدن به اهداف را سریع و آسان می کند که خوشبختانه این مهارت ها قابل یادگیری و افزایش هستند و در واقع می شود با یک سری تمرین ها هوش هیجانی را ارتقا داد. که ما در این جا شما را با تمرین ها و تکنیک های علمی و موثر برای تقویت هوش هیجانی آشنا می کنیم.
هفت روش مفید برای تقویت هوش هیجانی (EQ)
هر فردی شخصیت، نیاز ها، خواسته ها و روش های متفاوتی برای بروز احساساتش دارد و برای این که در مسیر این قلمرو احساسی موفق عمل کند باید به خودآگاهی و درک مورد نیاز برسد.
۱. به هیجانات خود فکر کنید
مثلا حالت چهره و واکنش خود در زمان خواندن یک پیام ناراحت کننده خود را تصور کنید، با شناسایی هیجانات و واکنش های خود کنترل احساسات راحت تر و بهتر خواهد بود.
۲. از دیگران نظر بخواهید
یکی دیگر از تقویت هوش هیجانی؛ دیدگاه ما نسبت به خود با آن چه دیگران می بینند متفاوت است از یکی از دوستان یا همکاران خود بپرسید واکنش شما زمانی که هیجان زده می شوید چگونه است; پاسخ هایی که دریافت می کنید به شناخت بهتر از خودتان کمک می کند.
۳. نکته بین باشید
با استفاده از دو روش قبلی دانش جدیدی از خود به دست می آورید که هیجانات کنونی شما را نشان می دهد. با مشاهده رفتار های خود و تفکر راجع به آن چه می بینید و آن چه دیگران به شما می گویند بهتر می توانید به احساساتتان مسلط شوید.
۴. مکث کنید
مکث کردن به اندازه چند ثانیه تفکر قبل از انجام کار یا صحبت کردن کوتاه و آسان است اما این مسئله اکثر اوقات به دلیل عواملی مانند استرس و عصبانیت، فراموش می شود. مکث کردن را با تامل و صبر پیش از پاسخ به پیام ها یا ارسال نظرات در اجتماع تمرین کنید.
۵. به جای اتفاقات روی احساسات تمرکز کنید
ابراز همدردی با دیگران در واقع نگاه به ماجرا از دید فرد متقابل است. شاید ما دلیل ناراحتی یا عصبانیت افراد را درک نکنیم اما مطمئنا حس ناراحتی و عصبانیت را قبلا تجربه کرده و به خوبی می شناسیم توانایی درک احساسات افراد امکان برقراری ارتباطات قوی تر را فراهم می کند.
۶.حالت تهاجمی را رها کنید
پذیرش انتقادات معمولا کار سختی است و در چنین شرایطی دو راه وجود دارد: به هیجانات اجازه دهید که واکنش های شما را کنترل کنند یا خود کنترل ماجرا را در دست گرفته و از انتقادات درس بگیرید. هیچگاه اجازه ندهید که هیجانات جلوی پذیرش بازخورد های منفی شما را بگیرند و از این بازخورد ها در جهت پیشرفت استفاده کنید.
۷. تمرین، تمرین، تمرین کنید
برای هر مهارت یا قابلیت های دیگر هم نیاز به تمرین و تکرار است که موجب تقویت توانایی ها خواهد شد البته کل کنترل هیجانات ممکن نیست، اما با تمرین می توانید کنترل بیشتری روی احساسات خود پیدا کرده و در جهت کار های مثبت استفاده کرد.
۸. رو به رو شدن با احساسات خود
به جای مبارزه کردن با احساسات منفی خود، ابتدا باید با آن مواجه شوید، در صورتی که معنای احساس خشم، رنجش یا آسیب را درک کنید به آنچه موجب بروز این احساسات می شود، رسیدگی خواهید کرد و از طریق راهکار های سالم تری به مقابله با آنها می پردازید.
۹. انتقاد کردن را یاد بگیرید.
اینکه تحمل مورد انتقاد گرفتن را داشته باشید، کار آسانی نیست، اما یاد گرفتن پذیرش انتقاد سازنده، بخش عمده ای از باهوش بودن از لحاظ عاطفی می باشد.
۱۰. پذیرفتن نقاط ضعف خود
همه افراد نمی توانند کامل باشند و این اشکالی ندارد، اما در صورتی که به دنبال هوش هیجانی بیشتری هستید، ضرورت دارد که نقاط ضعف خود را پذیرفته و از آنها درس بگیرید نه اینکه صرفا به دنبال انکار وجود آنها باشید.
۱۱. به طور عینی به خودتان بنگرید.
شناختن کامل خود, کار دشواری بوده و حتی می تواند غیر ممکن باشد، ولی برای انجام این کار می توانید از کسانی که نسبت به شما شناخت دارند، بپرسید، در مورد نقاط ضعف خود از آنها سوال کرده و آنچه که توسط آنها گفته می شود را بنویسید و مقایسه کنید.
۱۲. داشتن یک دفتر خاطرات
به منظور شناخت دقیق خود داشتن یک دفتر خاطرات می تواند یک راهکار خوب و موثر در این زمینه باشد، حال می توانید این کار را با نوشتن آنچه در پایان هر روز برایتان رخ داده است، احساسی که در شما به وجود آمده و اینکه چگونه با موضوع برخورد کرده اید، شروع کنید.
۱۳. یادگیری تکنیک های کاهش استرس
این تکنیک اهمیت زیادی دارد و می توان آن را اولین گام برای افزایش هوش هیجانی دانست، از این رو در اولین قدم باید استرس را از خود دور کرده و زندگی سرشار از آرامشی را پشت سر بگذرانید، از جمله ساده ترین روشها برای بهبود هوش هیجانی آن است که علل استرس خود را شناسایی کنید و آنها را مدیریت نمایید. با اقداماتی همچون تنفس عمیق، یوگا و مدیتیشن می توانید استرس تان را کاهش دهید.
هوش هیجانی چگونه معرفی شد؟
یکی از با اهمیت ترین ساختار های فرضی انسان هوش می باشد که از زمان مطرح شدن آن توسط آلفرد بینه در اوایل قرن بیستم همیشه برای نمایش پیشرفت کاری و میزان موفقیت در افراد به کار رفته است. تقویت هوش هیجانی یا عاطفی وقتی توجهات را به خود جلب کرد که دنیل گولمن در سال ۱۹۹۵ کتابی تحت عنوان چرا هوش عاطفی می تواند مهمتر از EQ باشد را منتشر کرد. در آغاز به وجود آمدن این سازه تعداد بیشتر از روانشناسان بر روی جنبه های شناختی همانند حافظه وحل مسئله تاکید داشت ولی به سرعت پی بردند که جنبه های غیر شناختی مانند عوامل عاطفی و اجتماعی که امروزه به عنوان هوش هیجانی نامیده می شود بسیار مهم و قابل توجه است.
دانستن این موضوع که احساسات شما چیست و چطور باید از آن برای یک تصمیم گیری مناسب بهره برد که به تقویت هوش هیجانی می پردازد، به شرح زیر است:
- هوش هیجانی در حقیقت راهکار زیرک بودن را به شما نشان می دهد.
- هوش هیجانی (EQ)، توانایی برای مدیریت استرس و مدیریت فشار ها و انگیزه خوش بینی و امیدواری در هنگام رویارویی با چالش های در مسیر رسیدن به موفقیت است.
- فهم بهتر از آن چه اطرافیان راجع به شما احساس می کنند می تواند پر ثمرترین دست آورد هوش هیجانی باشد.
- نوعی مهارت اجتماعی است که همراه با عموم مردم کنترل احساسات در رابطه ها و قدرت ترغیب و رهبری افراد دیگر هم بعد مادی هوش هیجانی را در بر می گیرد که می تواند موفقیت شما را در سطح جامعه تضمین نماید.
مهارت های اصلی هوش هیجانی
- خود: خود آگاهی (ارزیابی شخصی، اعتماد به نفس)
- دیگران: خود گرانی (قابلیت کنترل خود و قابل اعتماد بودن، اشتیاق برای ترقی و موفقیت)
- آگاهی: آگاهی اجتماعی (صمیمیت ،آگاهی سازمانی و اشتیاق برای خدمت)
- اقدام: قابلیت ها و مهارت های اجتماعی (قدرت اثرگذاری، ریاست، مدیریت ایجاد ارتباط و کار تیمی)
که ترکیب این ها با یک دیگر عناصر بنیادی تقویت هوش هیجانی را ارائه می دهد.
تفاوت هوش شناختی (IQ) با هوش هیجانی (EQ)
هوش هیجانی نشان می دهد که چرا دو نفر با IQ یکسان ممکن است به درجات بسیار متفاوتی از موفقیت در زندگی دست یابند. هوش هیجانی یک عنصر بنیادین از رفتار انسان است که جدا و متفاوت از هوش شناختی عمل می کند. همچنین بعد از مدتی این مورد چنان اهمیت پیدا کرد که تست هوش هیجانی به صورت مجزا از تست بررسی و ثبت شد.
بین EQ وIQ هیچ رابطه شناخته شده ای وجود ندارد. شما اصلا نمی توانید از روی هوش شناختی (عقل) هوش هیجانی او را حدس بزنید که این خبر خوب است زیرا هوش شناختی انعطاف پذیر نیست. از همان لحظه تولد ثابت است یا دستکم ثبات نسبی دارد، مگر این که یک تصادف مثلا آسیب مغزی آن را تغییر دهد. هوش شناختی یعنی توانایی یادگیری وبا اطلاعات عمومی بیشتر نمی شود، اما برعکس هوش هیجانی مهارتی انعطاف پذیر دارد که به آسانی آموخته می شود. وباز هم بستگی به فرد دارد که حتی بدون هوش هیجانی به دنیا آمده باز هم می تواند در خود EQ بالا به وجود آورد.
امیدواریم در این بخش از مطلب شما عزیزان را به بهترین روش های تقویت هوش هیجانی با تکنیک های علمی و موثر آشنا کرده باشیم.
منبع : آرگا