شستشوی معده روشی است که از آن برای رفع مسمومیت غذایی استفاده می شود. برخی از این مسمومیت های می تواند مسمومیت غذایی و یا دارویی باشد. به طور کلی می توان از شستشوی معده برای رفع هر گونه مسمومیت استفاده کرد.
در ابتدا باید بدانید مسمومیت ایجاد شده به چه دلیل رخ داده است. مسمومیت به ورود مواد مضر و سمی که باعث اختلال عملکرد بدن می شود، می گویند. راه های ایجاد مسمومیت شامل غذاها، داروها، مواد پرتوزا، فلزات و سموم می باشد. بیشتر مسمومیت ها به دلیل خوردن دارو و یا غذاها ایجاد می شود. شدت مسمومیت دارویی به مقدار و نوع داروی مصرفی بستگی دارد. خوردن داروهای ضد فشار خون باعث کاهش و درمان فشار خون و در نتیجه، بیهوشی و اغما را در پی دارد. اینگونه داروها تعداد ضربان قلب را تغییر می دهد. همچنین مسمومیت غذایی عوارضی همچون، تهوع و دل درد را در پی دارد.
نحوه درمان مسمومیت با شستشوی معده
همانطور که اشاره کردیم فرد به دو صورت مسموم می شود. اگر مشخص نشود فرد به چه دلیل مسموم شده است، به وسیله نمونه گیری از شیره معده، خون و ادرار و بررسی آن توسط مرکز سم شناسی می توان آن را درمان کنند. بعد از شناسایی نوع مسمومیت راه های تنفسی را باز کرده و از سرم برای درمان استفاده می کنند. اگر بعد از شناسایی نوع مسمومیت مشخص شده مسمومیت غذایی است می توان از شست و شوی معده استفاده کرد. از این روش زمانی می توانید استفاده کنید که، زمان زیادی از مسمومیت نگذشته باشد و همچنین مواد سمی و کشنده هضم نشده باشند. بهتر است برای شست و شوی معده در همان ساعات اولیه مسمومیت به اورژانس مراجعه کنید.
از شست و شوی معده برای مسمومیت غذایی استفاده می کنند. اگر فرد توسط مواد سوزنده و اسیدی مسموم شده است، نباید از شست و شوی معده برای این فرد استفاده کرد. این کار بسیار مضر است و ممکن است باعث سوراخ شدن و زخم معده فرد شود، در نتیجه نباید سرخود عمل کرد. اگر می دانید فرد توسط مواد سمی و سوزنده مسموم شده است حتما به پزشک معالج اطلاع دهید. برای درمان اینگونه از مسمومیت باید ابتدا راه تنفسی را باز کرد، برای اینکار باید لوله ای را داخل دهان به سمت گلو قرار داد تا فرد بتواند به راحتی نفس بکشد. افرادی که با مواد سمی مسموم شده اند باید مواظب عوارض بعد از درمان نیز باشند، زیرا این مواد می تواند بعد از درمان بر روی مغز فرد تاثیر بگذارد. مسمومیت هایی که مستقیما بر روی سیستم عصبی فرد تاثیر می گذارد، بعد از درمان باعث ایجاد اختلالات عصبی کوتاه مدت می شود. در نتیجه بهتر است به فکر سلامتی خو باشید تا دچار مسمومیت نشوید.
موارد ممنوعیت استفاده از شست و شوی معده
۱- در صورتی که فرد توسط نفت و مکمل ها آن مسموم شده باشد.
۲- مسمومیت فرد همراه با تشنج و یا کاهش هوشیاری و در نتیجه کما همراه باشد.
۳- مسمومیت توسط مواد اسیدی و سوزانده قلیایی رخ داده باشد.
۴- اگر فرد قبلا جراحی بزرگ شکم انجام داده و یا دارای اختلالات آناتومیک باشد.
۵- فرد دارای اختلالات انعقادی خون باشد.
چه زمان از شست و شوی معده استفاده می شود؟
شست و شوی معده معمولا بعد از مصرف بیش از حد قرص و یا بلعیدن سم با دستور پزشک انجام می گیرد، حال در صورت بلعیدن چیزهای سمی همچون مواد شیمیایی خانگی باید سریعا به بیمارستان مراجعه کنید، در صورتی که از مصرف ماده سمی، کمتر از ۴ ساعت گذشته باشد، شست و شوی معده می تواند تاثیر بیشتری داشته باشد.
ضمن اینکه پزشک ممکن است بعد از برخی از عمل های جراحی خاص در ناحیه شکم همچون گاسترکتومی، دستور شست و شوی معده دهد.
علاوه بر مواردی که گفته شد، امکان دارد پزشک از درمانهای زیر استفاده نماید :
- گرفتن نمونه اسید معده
- کاهش فشار روی روده ها، اگر که مسدود شده باشد.
- مکش خون به بیرون در صورت خونریزی معده
- تمیز کردن معده در صورت استفراغ خون در حین آندوسکوپی دستگاه گوارش
- به منظور ایمن سازی جراحی و محدود کردن خطر پنومونی آسپیراسیون
- به منظور کاهی فشار معده در حین تهویه کمکی در بیمارستان
توجه داشته باشید که برای شست و شوی معده به خاطر مسمومیت غذایی یا شیمیایی مثلا مصرف زیاد از حد دارو و یا یا دیگر موارد اضطراری نیازی به گرفتن وقت قبلی نیست، اما در صورتی که پزشک قصد داشته باشد از این روش برای گرفتن نمونه از اسید معده شما برای آزمایش استفاده نماید، امکان دارد از شما بخواهد که قبل از این کار ناشتا باشید یا اینکه از مصرف برخی دارو ها اجتناب کنید.
چگونگی انجام شست و شوی معده
قبل از شست و شوی معده، ممکن است پزشک به منظور بی حس کردن گلو، دارویی تجویز نماید، این کار به کاهش گرفتگی و تحریک گلو کمک می کند، سپس لوله ای را وارد دهان و بینی شما کرده و آن را از راه مری به معده می رساند؛ دهان از طریق مجرای مری به معده متصل می شود.
پزشک امکان دارد پیش از شست و شوی معده شما، آب یا محلول سالین را به داخل لوله اسپری کند، این محلول شما را از بر هم خوردن تعادل الکترولیتی که امکان دارد به هنگام خروج مایعات از معده رخ دهد، حفظ کند و بعد از فرآیند شستشوی معده شروع شده و مایعات داخل معده تان به بیرون کشیده می شود.
منبع : آرگا
