آنش نشانی یکی از شغل های شریف و سنگین است که در لحظه ای که همه در حال فرار از محل خطر هستند مامور آتش نشانی با توکل بر قدرت لاایزل الهی برای نجات جان حادثه دیده ها تمام تلاش خود را می کنند و به کانون خطر می روند پیدایش این شغل شریف در کشور ما کمتر از یک قرن است در ادامه مطلب قصد داریم به تاریخچه آتش نشانی ایران و جهان بپردازیم.
تاریخچه آتش نشانی
انسان قبل از اینکه به آتش دسترسی داشته باشد آثار و خطرات آن را مشاهده کرده بود به عنوان مثال زمانی که در اثر اصابت صاعقه جنگل آتش گرفت بشر مشاهده کرد آتش نور و حرارت از خود تولید می کند و از طرفی هم حیوانات مختلف که در محاصره آتش قرار گرفتند و همچنین حوادث دیگر از جمله مواردی بود که خطرات آتش از ابتدای پیدایش ثابت شد. تحقیقات نشان می دهد که سابقه کشف آتش بیش از ۴۰۰۰ سال است و آثار بجا مانده از انسان های نخستین، نشان دهنده ی این است که از هزاران سال پیش آتش مورد استفاده مردم بوده است. به این ترتیب بشر از آتش به منظور رفاه و آسایش حاصل از آن مانند : نجات از تاریکی، سرما، پخت و پز، دور ساختن حیوانات وحشی و… استفاده کرد و به مرور زمان پیشرفت های مهمی نظیر ابزار سازی ، سفالگری و ذوب فلزات نیز نائل شد البته این یک واقعیت است که استفاده از آتش، آتش سوزی را نیز به دنبال دارد و به زودی انسان متوجه شد که آتش تحت کنترل مانند یک خدمت گذار خوب، باعث رفاه و آسایش می شود و اگر آتشی کنترل نشود آثار زیان باری را به همراه می آورد. زمانی که جنگل آتش گرفت و در اثر بارش باران آتش مهار شد بشر به این نتیجه دست یافت که هنگام استفاده از آتش آب نیز در دسترس داشته باشند نشانه هایی در دست است که به علت حریق های مهیبی که در روم باستان رخ میداده است افرادی ویژه اطفائ حریق با تجهیزات مناسب وجود داشته است، همچنین در چین نیز در قرون وسطی آتش سوزی های مهیب شهرهای این کشور را به کام خود کشیده است .
پیدایش آتش نشان در جهان
تاریخچه آتش نشانی در جهان به این صورت است که آتش سوزی در نانوایی سلطنتی انگلستان در ساعت دو بامداد روز یکشنبه دوم سپتامبر سال ۱۶۶۶ میلادی رخ داد و به دلیل اینکه مردم توانایی کنترل این آتش را نداشتند فاجعه بزرگی در ذهن مردم لندن باقی ماند و با توجه به چوبی بودن منازل و ارتباط آن ها به همدیگر، وزش باد های شدید طی شش روز آتش سوزی، کل شهر سوخت که در اثر بارش باران سیل آسای فصلی آتش را مهار کرد در نتیجه این آتش سوزی ۲۰۰/۱۳ خانه ویران شد و عجیب آنکه تعداد کشته شدگان این حریق بزرگ فقط شش نفر اعلام گردید. سپس بعد از این آتش سوزی و از دست رفتن دارایی و سرمایه جمع کثیری از اهالی، بدهکاران زیادی به علت اینکه بدهی خود را پرداخت نکرده بودند به زندان رفتند، اولیای امور جهت جلوگیری از چنین رخدادها و خسارت های ناشی از آن به فکر چاره ای افتادند و در نهایت تنها راه حلی که رسیدند بیمه آتش سوزی بود که در واقع بعد از بیمه بار بری قدیمی ترین بیمه به حساب می آید سابقه آغازین این بیمه به قرن هشتم درکشور بلژیک بر میگردد، در این کشور افرادی بودند که در ازای دریافت مبلغ معینی از زارعان خسارات ناشی از آتش سوزی و خسارات وارده به دامهای آنان را جبران می کردند در قرن یازده در اروپا اتحادیه هایی که «گیلدها » نامیده می شدند، جبران قسمتی از خسارت های آتش سوزی را به عهده گرفت و این اتحادیه ها بر اساس اصول تعاون و همیاری تشکیل شده و خسارت های را که از حوادث مختلف به افراد عضو وارد میشد را به عهده می گرفتند و در ابتدا این کوشش ها به صورت جمع آوری اعانه و در مراحل بعدی تأسیس شرکت تعاونی بود برای اولین بار در سوم دسامبر ۱۵۹۱ تأسیس آتش سوزی به مفهوم امروزی در شهر هامبورگ اتفاق افتاد که صندوق آتش سوزی شهر هامبورگ نام داشت و در واقع یک سال پس از اتش سوزی بزرپگ لندن در سال ۱۶۶۷ موسسه بیمه رونق خاصی پیدا کرد که بعد ازیکسال از آتش سوزی لندن فردی به نام « نیکلاس باربون» که در برابر آتش سوزی منازلمردم را بیمه کند به همین دلیل موسسه ای را تاسیس کرد البته علاوه بر این مؤسسه، مؤسسات دیگری نیز تأسیس شدند که هر یک ویژگی های خاص خود را داشتند بطور کلی بین این سال ها تا پایان قرن هفدهم ، در انگلستان چهار مؤسسه بزرگ بیمه تأسیس شده بود.
تشکیل واحد آتش نشانی توسط شرکتهای بیمه
در مورد تاسیس واحد آتش نشانی توسط شرکت بیمه می توان صندوق آتش سوزی شهر هامبورگ را به عنوان یکی از پیشگامان محسوب کرد که در سال ۱۷۲۸، اداره تأسیسات آتش نشانی به این شرکت بیمه ملحق شد، در انگلیس بعد از آتش سوزی بزرگ شهر لندن شرکت بیمه به شکل های مختلف شروع به فعالیت به منظور پیشگیری از آتش سوزی کرد که می توان به طراحی و ساخت تجهیزات آتش نشانی و استخدام افراد آتش نشان و تحقیق در مورد علل ایجاد حریق اشاره کرد.
تشکیل آتش نشانی شهری
روشی که واحد های آتش نشانی مربوط به شرکت بیمه برای مقابله با آتش سوزی در پیش گرفته بودند کارایی نداشت ومعقول نبود زیرا هر آتش سوزی صرف نظر از محل شروع آن می توانست با گسترش و وسعت یافتن آتش سوزی منافع تمام شرکت ها را در معرض خطر قرار دهد بدین ترتیب شرکت های بیمه در خصوص یکنواخت ساختن فعالیت واحد های آتش نشانی خود به هماهنگ و تفاهم دست یافتند و برای امور مربوط به اطفای حریق سازمان واحدی را تشکیل دادند. به عنوان مثال لندن در سال ۱۸۳۳ واحد های آتش نشانی چند شرکت بیمه با هم ادغام شدند و سازمان واحدی را تشکیل دادند که به نام بنگاه ماشین های آتش نشانی تأسیس شد. این موسسه ۸۰ نفر آتش نشان تمام وقت در اختیار داشت که در ۱۳ ایستگاه آتش نشانی ، خدمت میکردند. در همین سالها ، نخستین تلمبه های بخار آتش نشانی اختراع شد با توجه به گسترش صنعت ، وقوع جنگهای جهانی و حوادث طبیعی باعث ایجاد انگیزه خهت تجهیز و ساماندهی آتش نشانی ها شد بطوری که امروزه آتش نشانی ها رکن اساسی و اصلی امدادی کشورهای پیشرفته را تشکیل میدهند.
بلدیه تهران و تأسیس شعبۀ اطفائیه
تاریخچه آتش نشانی در تهران به این گونه است که در سال های ۱۳۰۳ شمسی بلدیه تهران یک دستگاه اتومبیل آب پاشی را برای آب پاشی خیابان ها تهیه کرده بود این کامیون به دستگاه موتور پمپ مجهز بود که با تهیه چند متر لوله، یک سر لوله و چند سرشیر برای اطفاء احتمالی نیز استفاده می شود و همچنین از تانکر ها برای آب فروشی به مردم نیز استفاده می شد زیرا شهر فاقد لوله کشی آب بود، به تدریج تقاضا برای خرید آب بیشتر می شد تانکر های دیگری نیز خریداری کردند و در نتیجه افراد بیشتری را استخدام کردند که این افراد در کنار این خدمات کار آتش نشانی را نیز انجام می دادند با توجه به توسعه شهر بر تعداد حریق های نیز اضافه می شد در نتیجه لازم بود که اداره مشخصی مسئول مقابله با این آتش سوزی ها باشد به همین دلیل در سال ۱۳۰۴ یا ۱۳۰۵ شالودۀ اداره آتش نشانی ریخته شد . این اداره که « شعبه اطفائیه » نامیده می شد ، تحت سرپرستی بلدیۀ تهران در گاراژی به نام « حسینی» در خیابان چراغ برق (امیرکبیر) ، سه راه امین حضور ، تأسیس گردیدو بعدها با خرید تجهیزات بیشتر و ضرورت گسترش جایگاه استقرار این خودروها و نیروهای آتش نشانی، گورستان حسن آباد به ایستگاه بزرگ آتش نشانی تبدیل ودر اختیار اداره اطفائیه قرار گرفت.
خدمات سازمان آتش نشانی
- امداد و نجات در ارتفاعات و کوهستانها
- امداد و نجات در تصادفات جاده ای
- امداد و نجات در آسانسور و نجات محبوسین از خانه و …
- اطفای حریق
- نجات غریق و جستجوی مغروقین
- دفع حیوانات وحشی ( مار ، سگ ،گرگ ، شغال و…)
- بررسی علل وقوع حریق و حوادث
- آموزش ایمنی همگانی
- گواهی ایمنی جهت صدور مجوز پایان کار ساختمانها
- امداد و نجات در چاه
امیدواریم توانسته باشیم شما را با تاریخچه آتش نشانی آشنا کرده باشیم اگر می خواهید اطلاعات بیشتری در این زمینه ها داشته باشید می توانید با مجله اینترنتی آرگا همراه باشید.
منبع : آرگا