ویروسی به نام واریسلا زوستر عامل این بیماری می باشد که در واقع همان ویروس بیماری آبله مرغان است. در ادامه مطلب همراه ما باشید تا با علایم و درمان زونا آشنا شوید.
نشانه ها و علایم بیماری زونا چیست
در صورت ابتلا به آبله مرغان، ویروس از بین نرفته و در بدن باقی می ماند. این ویروس مخفی و پنهان است تا زمانی که عاملی موجب تحریک آن شود و یا سیستم ایمنی بدن ضعیف شود، در این صورت فعال شده و در نتیجه بیماری زونا نمود پیدا می کند. افرادی که قبلا به بیماری آبله مرغان مبتلا شده اند در معرض ابتلا به بیماری زونا هستند.
به طور کلی با افزایش سن، خطر ابتلا به زونا نیز افزایش می یابد. احتمال ابتلا به این بیماری در افراد بالای ۵۰ سال نسبت به سایر افراد بسیار بیشتر است. برای جلوگیری از مبتلا شدن به بیماری زونا، درمانی وجود ندارد و حتی واکسن آبله مرغان نیز نتوانسته از بروز این بیماری پیشگیری کند. علایم این بیماری شامل چند بخش می شود که در ادامه با آن ها آشنا می شوید.
این بیماری مسری می باشد. اما ویروس بیماری زونا را انتقال نمی دهد بلکه باعث بیماری آبله مرغان در کودکان، خانم های باردار و اشخاصی که قبلا بیماری آبله مرغان نگرفته باشد و یا واکسن آن را تزریق نکرده باشند، می شود. بایستی فرد مبتلا به زونا، تاول های خود را پوشانده و از تماس با سایر افراد نیز خودداری کند.
اگر تا کنون واکسن نزده اید، برای زدن واکسن بایستی هیچ کدام از موارد زیر شامل شما نشود.
- دوران بارداری
- داشتن بیماری های خود ایمنی مثل ایدز
- شیمی درمان و یا پرتو درمانی انجام می دهید.
- سرطان خون
- به مواد واکسن آلرژی داشتن
علایم پوستی
درد و سوزش در قسمتی هایی از پوست حس می شود و بعد از چند روز تاول های کوچک قرمزی در محل های درد ظاهر می شوند. به مرور تعداد این تاول ها بیشتر شده و رنگشان نیز تیره می شود. بیشتر بر روی پوست پشت و سینه این تاول ها دیده می شوند. البته ممکن است این تاول ها در اطراف چشم، پیشانی و یا قسمت های دیگر بدن هم بروز کنند.
علایم شایع
علائمی مثل حالت تهوع، اسهال، دل درد که شبیه به علائم آپاندیس می باشد، احساس رخوت و سستی، تب و لرز کردن، داشتن درد و سوزش در نواحی صورت، سینه و شکم از علایم بیماری زونا هستند.
البته برای درمان زونا, بیماری با مشاهده تاول ها توسط پزشک قابل تشخیص می باشد و به ندرت نیاز به نمونه برداری از تاول ها و یا آزمایش خون می شود.
عوارض زونا
از عوارض ابتلا به زونا حتی بعد از درمان، می توان به درد شدید به خصوص در سالمندان که تا ماه ها و یا حتی سال ها در رشته های عصبی و حسی محل تاول ها باقی می مانند، زخم شدن قرنیه چشم، عفونت در سیستم عصبی مرکزی و ایجاد عفونت در تاول های این بیماری اشاره کرد.
زونای چشمی
گاهی اوقات این ویروس به چشم حمله می کند که باعث بیماری زونای چشمی می شود که در واقع یک نوع بیماری التهابی بسیار شایع می باشد و اگر درمان زودهنگام و به موقع انجام نشود منجر به کاهش بینایی و یا حتی کور شدن چشم به طور موقت و یا دائم می شود.
ممکن است این ویروس به گوش هم حمله کند در اینصورت شخص دچار اختلالاتی در شنوایی و یا تعادل می شود. همچنین ممکن است به نخاع و یا مغز هم حمله کرده و باعث بروز مشکلاتی برای شخص شود که البته این مورد نادر می باشد. البته با درمان زود هنگام و به موقع می توان از بروز آسیب های جدی جلوگیری کرد.
روش های درمان زونا
تجویز داروهای خوراکی و یا موضعی توسط پزشک، تا حدی درد و خارش های پوستی را کاهش می دهند. داروهایی مثل valacyclovir (والاسی کلوویر)، acyclovir (آسیکلوویر که پماد تبخال هم می باشد) و famcyclovir (فامسی کلوویر)، آفتوپلکس، میرتوپلکس، مسکن های خوراکی مثل قرص استامینوفن و استفاده از گرد تالک برای تاول ها از جمله این داروها هستند. استفاده از روش های زیر نیز به بهبود و درمان زونا و علایم آن کمک می کنند.
- برای ۲۰ دقیقه در وان حاوی جو دوسر پودر شده و یا نشاسته ذرت دراز بکشید.
- استفاده از مواد غذایی حاوی ویتامین های گروه B و یا تزریق B کمپلکس
- از دست زدن به تاول ها و یا ترکاندن آن ها خودداری کنید.
- تاول ها را با محلول کالامین شست و شو دهید.
- یکی دیگر از راه های بهبود زونا استفاده از حوله های نرم و مرطوب شده با آب سرد بر روی تاول ها منجر به کاهش سوزش و درد آن نواحی می شود.
- برای رفع عفونت تاول های زونا آن ها را با آب اکسیژنه شش درصد شست و شو داده تا ضدعفونی شوند. همچنین می توانید از پماد های موضعی آنتی باکتریال مثل جنتامایسین هم استفاده کنید.
- روزانه بین ۸ الی ۱۲ لیوان آب بنوشید.
- با محلول جوش شیرین و آب تاول ها را بشویید.
- پوشیدن لباس نخی
- زخم ها و تاول ها را در معرض هوای آزاد قرار داده و روی آن ها را نپوشانید.
- از دم کرده گیاه بادرنجبویه جهت درمان گیاهی زونا استفاده کنید.
- انواع میوه های تازه و سبزیجات تازه مثل گلابی و هویج مصرف کنید زیرا به هنگام ابتلا به زونا بدن به میزان بالایی از ویتامین E، بیوفلاوونوئید و بتاکاروتن احتیاج دارد.
- خوردن فلفل قرمز و خرفه نیز برای درمان خوب هستند.
- از استرس و تنش های عصبی دوری کنید.
از زمان شروع علایم بیماری تا ۱۰ روز بعد از آن، تاول ها بر روی پوست ظاهر شده و بعد از گذشت ۲ تا ۴ هفته تمامی آن ها از بین می روند. اگر سیستم ایمنی بدن فرد ضعیف نباشد جای هیچ زخمی باقی نمی ماند در غیر این صورت جای زخم ها باقی خواهد ماند. خارش، درد و یا حتی سوزش نیز بعد از گذشت چند هفته تا چند ماه از بین خواهند رفت.
البته در افراد سالمند ممکن است درد و خارش حتی تا سال ها بعد از درمان زونا هم طول بکشد. دلیل این امر آسیب دیدن عصب ها در زیر پوست می باشد. گاهی اوقات عوارض بعد از زونا بسیار آزاردهنده می شوند و شخص دچار بی خوابی، افسردگی و کاهش وزن می شود.
در طب سنتی نیز برای رفع زونا ترکیب گیاهی موثری وجود دارد. این ترکیب شامل اسطوخودوس ۲۵ گرم، خارخاسک ۲۵ گرم، ریشه ایرسا ۲۵ گرم و گل بنفشه ۲۰ گرم می شود. تمامی داروهای گیاهی را با هم مخلوط و کمی نیم کوب کنید. سپس به ۵۰۰ سی سی آب، ۲ قاشق غذاخوری از این ترکیب را اضافه کنید. بعد از اینکه کمی جوشید آن را صاف کرده و قبل از هر وعده غذایی یک فنجان از آن را میل نمایید. این روش درمانی عوارض جانبی نداشته اما باز هم قبل از استفاده از آن با پزشک خود مشورت کنید.
عواملی که خطر ابتلا به بیماری زونا را افزایش می دهند
سن : افراد بالای پنجاه سال به نسبت دیگر افراد بیشتر در معرض ابتلا به زونا می باشد که طبق تحقیقات انجام شده نیمی از افراد بالای هشت سال به زونا مبتلا می شوند.
بیماری خاص : برخی از بیماری هایی که سبب تضعیف سیستم ایمنی بدن می شود مانند سرطان و ایدز خطر ابتلا به زونا را افزایش می دهند.
افراد سرطانی : همانطور که می دانید شیمی درمانی یا پرتو درمانی امکان دارد سبب کاهش مقاومت بدن در برابر بیماری ها شود در نتیجه فرد به بیماری زونا مبتلا خواهد شد.
استفاده از دارو های خاص : به منظور پیشگیری از رد پیوند دارو های مصرفی سبب افزایش خطر ابتلا به زونا می شوند و همچنین استفاده طولانی مدت از داروهایی استروئیدها مانند پردنیزون خطر مبتلا شدن به زونا را افزایش می دهند
استرس : آن دسته از افرادی که تحت استرس های شدید می باشد ممکن است به بیماری زونا مبتلا شوند.
روش تشخیص بیماری زونا
ایجاد ضایعات در یک طرف بدن نشانه بیماری زونا می باشد که به منظور اطمینان از این بیماری باید به پزشک مراجعه کنید که در ابتلا پزشک علایم را بررسی و در مورد سابقه ابتلا به آبله مرغ سوال هایی می پرسد، بروز ضایعات نشانه زونا است اما ممکن است نشانه یک مشکل پوستی باشد که ویژگی ضایعات ناشی از زونا عبارتند از : بروز ضایعات در یک سمت از بدن یا صورت، احساس تیر کشیدن، سوزش یا خارش و در ابتدا ضایعات به شکل برجسته می باشد و به تدریج به تاول تبدیل می شوند، بیماری هایی دیگر نیز وجود که سبب بروز ضایعات خارش دار می شوند که از نظر ظاهر مشابه زونا هستند این بیماری ها عبارتند از :
- عفونت کاندیدا
- درماتیت پوستی
- درماتیت هرپتی فرم
- گزش حشرات
- گال یا جرب
- التهاب فولیکول (فولیکولیت)
در چه مواقع باید به پزشک مراجعه کرد ؟
در صورتی که به داشتن این بیماری شک دارید و همچنین موارد زیر را در خود مشاهده می کنید بلافاصله به پزشک مراجعه نمایید.
۱. همانطور که می دانید سن بالا خطر ابتلا به عوارض زونا را افزایش می دهد بنابراین در صورتی که بالای شصت سال سن دارید حتما به پزشک مراجعه کنید.
۲. در صورتی که در نزدیکی چشم درد و ضایعات ایجاد شده است زیرا، عدم درمان سبب آسیب رساندن دائمی به چشم ها خواهد شد.
۳. ضایعات گسترده و دردناک
۴. شخص یا یکی از اعضای خانواده بنا به دلایل مختلفی سیستم ایمنی ضعیفی دارد.
در پایان پیشنهاد می کنیم جهت آشنایی با علائم بیماری می توانید بر روی لینک کلیک نمایید.
منبع : آرگا
