در هر فضای کاری، برخورد با همکارانی که رفتار درستی ندارند یک چالش اساسی به شمار می آید. یکی از رفتارهای نامطلوب، زیر آب زدن است. حالتی که شخصی با تخریب دیگران تلاش می کند تا موقعیت خود را در آن سازمان حفظ و سپس تقویت کند. برخورد با همکار زیر آب زن به هوشمندی، مهارت و یک رویکرد سیستماتیک نیاز دارد. در این مقاله به نحوه برخورد صحیح با همکار زیر آب زن می پردازیم.
نحوه برخورد با همکار زیر آب زن
برخورد با همکار زیر آب زن یکی از چالش برانگیزترین موقعیت هایی است که ممکن است در محیط کار با آن روبرو شوید. چنین رفتاری می تواند به مرور زمان اعتماد به نفس شما را تضعیف کرده، جایگاه شغلی تان را تهدید کند و فضای کلی کار را برایتان ناخوشایند سازد. در چنین شرایطی، واکنش‌های عجولانه و احساسی ممکن است وضعیت را بدتر کند. بنابراین، مهم است که با برنامه ریزی، خویشتن داری و رویکردی حرفه ای با این موضوع برخورد کنید.
شناسایی دقیق رفتار همکار
اولین مرحله، شناسایی دقیق رفتار همکار است. ممکن است گاهی سوء تفاهم یا برداشت نادرست از رفتار دیگران موجب شود کسی را به اشتباه زیر آب زن تصور کنیم. بنابراین قبل از هر قضاوتی، شواهد رفتارهای او را بررسی کنید. آیا گزارش هایی که به مدیر می دهد حاوی اطلاعات نادرست یا تحریف شده است؟ آیا تلاش می کند اشتباهات شما را بزرگ کرده و موفقیت هایتان را نادیده بگیرد؟ اگر پاسختان مثبت است، احتمالاً با یک همکار زیر آب زن مواجه هستید.
ارتباط مستقیم و محترمانه
ارتباط مستقیم و محترمانه با آن همکار نیز می تواند مفید باشد. گاهی افراد آگاهانه چنین رفتاری دارند، اما برخی دیگر ممکن است به دلایل مختلفی مثل رقابت، ترس از حذف شدن یا حتی عدم درک تأثیر کارشان، چنین رفتاری را در پیش بگیرند. در گفت و گویی خصوصی و آرام، بدون اتهام زنی، نگرانی خود را مطرح کرده و به او نشان دهید که از رفتارهایش مطلع هستید. ممکن است چنین برخوردی باعث شود او رفتار خود را تعدیل کند یا حداقل بداند که شما بی خبر نیستید.
در عین حال، تلاش کنید با دیگر همکاران و مدیرتان ارتباط حرفه ای و مثبت برقرار کنید. اگر بتوانید اعتماد و احترام دیگران را جلب کنید، تاثیر فرد زیر آب زن روی شما به حداقل می رسد. صداقت، کارآمدی، خوش رفتاری و مسئولیت پذیری، مهم ترین ابزارهای شما برای ساختن تصویری مثبت از خود در ذهن دیگران هستند. اگر این رفتار همکار شما ادامه پیدا کرد و تأثیر منفی اش روی عملکرد و روحیه تان بیشتر شد، بهتر است با مدیر یا واحد منابع انسانی مشورت کنید. در چنین موقعیتی با مستندات کافی و لحن کاملاً حرفه ای مسئله را مطرح کنید. هدف شما نباید صرفاً شکایت باشد، بلکه باید به دنبال راه حلی برای بهبود فضای کاری باشید.
مدیریت احساسات خود
در این مرحله، باید بدانید مدیریت احساسات در محل کار، چندان سخت و پیچیده نیست؛ پس آن را جدی بگیرید. طبیعی است که از چنین رفتاری عصبانی یا ناراحت شوید. اما عکس العمل فوری و هیجانی تنها باعث تخریب وجهه خودتان می شود. به جای درگیر شدن در بحث های تنش زا، سعی کنید آرامش خود را حفظ کرده و از راهکارهای منطقی استفاده کنید.
پیاده سازی استراتژی محافظت نرم
محافظت نرم یعنی بدون ایجاد تنش یا آشکار کردن گارد دفاعی، طوری رفتار کنید که فرد زیر آب زن نتواند به شما آسیب بزند. به عنوان مثال، در جلسات مهم، تلاش کنید نظرات و تصمیمات خود را صریح و با پشتوانه بیان کنید تا بعداً امکان تحریف آن ها کمتر باشد. اگر با این شخص پروژه مشترک دارید، سعی کنید بیشتر ارتباطات را مکتوب کرده و به صورت گروهی تصمیم گیری کنید تا همه در جریان باشند.
تقویت هوش هیجانی
برخورد با همکار زیر آب زن به سطح بالایی از هوش هیجانی نیاز دارد. یعنی باید بتوانید احساسات خود را کنترل کنید، احساسات دیگران را بشناسید، در زمان مناسب واکنش نشان دهید و از تصمیمات هیجانی دوری کنید. اگر در مواجهه با چنین همکارانی عصبانی، مضطرب یا دلخور شوید و آن را بروز دهید، آن ها به هدف خود رسیده اند. اما اگر آرام، دقیق و سنجیده برخورد کنید، تأثیر آن ها کم می شود.
شناسایی بازی قدرت
در بسیاری از محیط های کاری، روابط پیچیده‌ای از قدرت، نفوذ، رقابت و سیاست وجود دارد. زیرآب زنی یکی از ابزارهای ناپسند این بازی هاست. اگرچه نباید وارد این بازی شوید، اما باید قواعد آن را بشناسید. یعنی بدانید چه کسانی بر تصمیم های کلیدی اثرگذارند، چه افرادی نفوذ دارند، و کجا باید محتاط تر عمل کنید. شناخت این فضا موجب می شود آسیب پذیری تان کمتر شود.
حفظ اعتبار شخصی، در هر شرایطی
با وجود فشارها و ناراحتی ها، سعی کنید شخصیت و منش حرفه ای خود را حفظ کنید. به هیچ عنوان وارد مقابله به مثل یا زیر آب زنی متقابل نشوید. اگر در رفتار شما صداقت، صدای منطقی و احترام دیده شود، حتی مدیران نیز متوجه تفاوت میان شما و آن همکار خواهند شد. اعتبار حرفه ای، چیزی نیست که یک شبه ساخته شود، اما سرمایه ای است که در بلندمدت از شما محافظت خواهد کرد.
استفاده از حمایت اجتماعی
داشتن چند همکار قابل اعتماد، مهم ترین پشتوانه در محیط کاری است. دوستان کاری می توانند به شما بازخورد بدهند، از شما حمایت کنند و حتی مانع از گسترش شایعات و حرف های نادرست شوند. اگر رابطه خوبی با همکاران خود داشته باشید، فرد زیر آب زن کمتر می تواند دیگران را علیه شما تحریک کند. حمایت اجتماعی همچنین از نظر روانی نیز شما را مقاوم تر و باانگیزه تر نگه می دارد.
استفاده از تکنیک پیشگیری از حاشیه سازی
یکی از راهکارهای مقابله با زیر آب زنی، این است که کمتر در معرض حاشیه سازی قرار بگیرید. از گفت و گوهای غیر رسمی و حاشیه ای درباره دیگران پرهیز کنید. از شوخی های مبهم یا انتقادات بی موقع پرهیز کرده و تلاش کنید در تعاملات خود شفاف و هدفمند باشید.
تمرکز بر اثربخشی شخصی و موفقیت شغلی
یکی از مؤثرترین واکنش ها به رفتار زیر آب زنانه این است که با قدرت و تمرکز بیشتری روی اهداف شغلی خود کار کنید. تقویت مهارت های بین فردی، موفقیت های شغلی مداوم، تحسین دیگران و پیشرفت حرفه ای، بهترین پاسخی است که می توانید به فرد زیر آب زن بدهید. معمولاً چنین فردی از دیده شدن دیگران احساس خطر می کند. زمانی که موفقیت های شما به شکل مستند و قابل دفاع جلوه کند، در حقیقت جایگاه شما تثبیت شده و رفتارهای منفی او بی اثر خواهد شد.
کمک گرفتن از مشاور حرفه ای یا روانشناس شغلی
اگر احساس می کنید برخورد با این وضعیت فرسایشی شده و بر ذهن یا انگیزه شما اثر می گذارد، مراجعه به یک مشاور می تواند بسیار تأثیرگذار باشد. این افراد می توانند دیدگاه بیرونی، منطقی و غیر مغرضانه ای به موضوع بدهند و به شما کمک کنند تصمیمات بهتری بگیرید.
منبع : آرگا
