فتق نوزاد ممکن است در چند ماه ابتدایی تولد روی دهد که در اثر ضعف عضلات شکم ایجاد می شود. این مشکل می تواند بعد از چند هفته یا چند ماه تشخیص داده شود. اگر به دنبال درمان فتق نوزاد هستید با ادامه مطلب همراه ما باشید.
درمان فتق نوزاد و انواع آن
عارضه فتق معمولا به دلیل پارگی عضلات در یکی از اندام ها به شکل متورم در همان نقطه ایجاد می شود. این عارضه ممکن است در همه افراد رخ دهد ولی در نوزاد پسر شایع تر است. فتق در نوزادان در نواحی مختلفی مانند ناف، بیضه، کشاله ران و … ایجاد می شود. در این مطلب قصد داریم به انواع فتق نوزاد و درمان آن بپردازیم.
عارضه فتق چیست؟
فتق یا در اصطلاح باد فتق زمانی رخ می دهد که قسمتی از اجزای داخلی بدن به دلیل ضعیف بودن و پارگی عضلات در مکان نامناسب قرار می گیرد. این جابجایی ارکان داخلی بدن به شکل تورم در همان نقطه ظاهر شده که به این برآمدگی فتق گفته می شود.
باد فتق می تواند با درد، استفراغ، حالت تهوع و علائم دیگری همراه شود که در مواردی به خدمات و رسیدگی بیشتر نیاز است.
علت بروز فتق نوزاد چیست؟
در هنگام بارداری بند ناف توسط حفره کوچکی به عضلات شکم کودک وصل می شود. این حفره بعد از تولد بسته می شود. اگر این حفره بسته نشود و مایعات از آن عبور کند سبب تورم شکم نوزاد می شود. فتق در هر سنی رخ می دهد ولی بیشتر در نوزادان دیده می شود.
همچنین فتق شکم نوزاد ممکن است چندین هفته یا چند ماه بعد از تولد تشخیص داده شود. اگر کودک فتق کشاله ران داشته باشد این برجستگی در کشاله ران یا بیضه مشاهده می شود. قابل ذکر است این برجستگی همیشه قابل رویت نیست.
فتق کشاله ران به این علت رخ می دهد که قسمتی از روده از طریق دهانه هایی که در بخش تحتانی شکم واقع هستند تحت فشار قرار گیرند که به آن دهانه ورودی کانال کشاله ران گفته می شود و به شکل یک توده یا برجستگی نرم زیر پوست ظاهر می گردد.
در حالت طبیعی این دهانه به صورت محکمی بسته بوده ولی وقتی باز شود فضایی ایجاد شده و روده ها به آن وارد می شود. لازم به ذکر است گریه و زور زدن نوزاد سبب فتق نمی شود ولی افزایش فشار در شکم سبب شده فتق قابل مشاهده شود.
با رشد جنین پسر در بارداری، بیضه ها در شکم ایجاد شده و سپس از طریق کانال ران به داخل کیسه بیضه حرکت می کنند. کمی بعد از تولد این کانال بسته شده و مانع برگشت بیضه به شکم می شود. در صورت بسته نشدن کامل این ناحیه، قسمتی از روده از طریق قسمت تضعیف شده دیواره شکم تحتانی به کانال ران وارد شده و فتق ایجاد می شود.
انواع فتق نوزاد
فتق نوزاد انواع مختلفی دارد و مراقب پزشکی خاص خود را می طلبد. در نوزادان و کودکان معمولا فتق در سه ناحیه زیر رخ می دهد:
۱. فتق ناحیه بالای شکم یا فتق اپی گاستریک
فتق اپی گاستریک وقتی رخ می دهد که بخشی از روده از بین ناف و قفسه سینه به داخل عضلات شکمی فشار وارد می کند. بیشتر فتق های اپی گاستریک کوچک بوده و علامتی ندارند. این فتق به درمان نیازی ندارد. انواع بزرگتر فتق بالای شکم که سبب بروز علائم می شود به خودی خود بهبود پیدا نمی کند و به جراحی نیاز می شود.
۲. فتق دور ناف نوزاد
فتق ناف زمانی رخ می دهد که قسمتی از روده نوزاد از طریق دیواره شکم به داخل ناف ورود و متورم شود. این فتق دردناک نبوده و در بیشتر موارد مشکلی به وجود نمی آورد.
۳. فتق کشاله ران یا فتق مغبنی
در برخی موارد ممکن است بخشی از روده در ناحیه دهانه ورودی کانال ران تحت فشار قرار بگیرد به طور غیر قابل بازگشت، گیر افتاده به طوری که امکان بازگرداندن روده به داخل حفره شکمی امکان پذیر نباشد. در این صورت خون رسانی به آن بخش از روده گیر افتاده مختل شده و به بافت روده آسیب رسیده و سیاه می شود.
به این فتق، فتق استرانگوله یا فتق گیر افتاده هم گفته می شود. این شرایط اورژانسی بوده و باید در اسرع وقت جراحی صورت گرفته تا خونرسانی ایجاد شود. در صورت بروز فتق مغبنی نوزاد علائم زیر را مدنظر داشته باشید:
- درد و کشاله ران
- حال عمومی نامساعد
- نفخ و شکم متسع
- تهوع و استفراغ
- تب
- تورم قرمز یا مایل به آبی و خاکستری کم رنگ و بسیار حساس
- عدم تغییر توده متورم با گریه نوزاد
درمان فتق نوزادان
معمولا دو روش برای درمان فتق نوزادان وجود دارد که در ادامه به آن ها اشاره می شود.
۱. درمان دارویی
در این روش اغلب داروهایی که سبب کاهش اسید معده یا تقویت عضله بین مری و معده می شوند مورد استفاده قرار می گیرند.
۲. درمان با جراحی
وقتی فتق نوزاد بسیار متورم و بزرگ شود به طوری که درد آن غیر قابل تحمل گردد، دارو درمانی نتیجه بخش نبوده و به جراحی نیاز است. لاپاراسکوپی یکی از بهترین روش های جراحی فتق است که کمترین درد و عوارض را به همراه دارد.
جراحی فتق نوزاد یک جراحی سرپایی است. ولی ممکن است در موارد زیر به یک شب بستری در بیمارستان احتیاج شود:
- اورژانسی بودن جراحی
- نوزاد نارس
- نوزاد کمتر از شش هفته
- سابقه بیماری در کودک
- فتق گیر افتاده و دشواری جراحی
قابل ذکر است زمان معینی برای بازگشت نوزاد به فعالیت های عادی وجود ندارد. هر زمان که کودک احساس راحتی پیدا کند به انجام کارها شروع خواهد کرد. با این حال توصیه می شود با جراح در مورد از سرگیری فعالیت های طبیعی نوزاد بعد از عمل فتق صحبت کنید و مراقبت های لازم را انجام دهید.
منبع : آرگا
