فلسفه اصلی از مراسم چای ژاپنی نشان دادن اوج احترام و مهمان نوازی بوده و دارای هارمونی و هماهنگی بسیار زیبایی می باشد. به این مراسم سنتی ژاپن چادو یا سادو هم گفته می شود. در ادامه قصد داریم بیشتر در مورد مراسم چای نوشی ژاپنی صحبت کنیم. با ما همراه باشید.
آشنایی با کلیات مراسم چای ژاپنی: چای نوشی خاص
مراسم چای نوشی در ژاپن که با عنوان چادو یا سادو هم شناخته می شود اهمیت بالایی در فرهنگ این کشور دارد. این مراسم برای افراد پر از آرامش، تفکر، زیبایی و مراقبه است و با رسوم خاصی انجام می شود. روش درست دم کردن چای سبز، سرو چای و نوشیدن آن بر اساس سنت های ژاپنی انجام می شود و با زیبایی خاصی همراه است.
فلسفه چای نوشی سنتی در ژاپن نشانگر اوج احترام و مهمان نوازی به میهمان بوده و دارای هارمونی و هماهنگی زیبایی می باشد. جالب است بدانید کلاس های آموزش سرو چای هم در ژاپن ارائه می شود تا اصول اولیه و مراحل مختلف این مراسم تعلیم داده شود. در ادامه با مراسم چای نوشی ژاپنی بیشتر آشنا می شوید.
همچنین می توانید با مطالعه مقالات قبلی در مورد مراسمی مخصوص ابراز عشق در ژاپن و مراسم زار درمانی از این رسوم نیز اطلاع یابید.
کلیات مراسم چادو
این مراسم که به زبان ژاپنی چادو یا سادو نامیده می شود به صورت سنتی در اتاقی به اسم اتاق چای با کفپوش تامامی صورت می گیرد. نکته مهم این مراسم آن است که علاوه بر خود چای، روشی برای نشان دادن مهمان نوازی و احترام میزبان به مهمان است.
در این مراسم چای از پودر چای سبز به اسم ماچا تهیه و در کاسه هایی به اسم چاوان سرو می شود. مراسم چادو جزئیات و ریزه کاری های بسیاری دارد تا مراسم دقیق و درست اجرا شود. در ژاپن مدارس خاصی برای آموزش سرو چای از زمان قدیم وجود داشته و این مراسم سنتی و فرهنگی تعلیم داده می شود.
۱. فصل برگزاری مراسم چادو
تغییرات آب و هوایی و فصول سال نقش مهمی در برگزاری مراسم چای نوشی خاص ژاپن دارد. به طور سنتی در فرهنگ ژاپن فصل ها به دو بخش ماه های سرد و ماه های گرم تر سال دسته بندی می شوند. مراسم سرو چای در هر فصل کمی متفاوت برگزار شده و وسایل و تجهیزات مورد استفاده و حتی کفپوش حصیری تامامی نیز با توجه به نوع فصل تغییر می کند.
۲. وسایل ضروری برای چای نوشی ژاپنی
وسایل بسیاری برای برگزاری مراسم چادو مورد نیاز است که به عنوان چادوگو شناخته می شوند. این لوازم اهمیت زیادی در مراسم چای داشته و به دقت نگهداری می شوند. ولی فقط وجود برخی از وسایل ضروری است و وجود برخی دیگر فرمالیته می باشد.
از این میان می توان به پیاله چای اشاره نمود که چای در آن آماده شده و نوع آن بر اساس فصل تغییر می کند. مثلا کاسه گودتر برای فصل سرد و کاسه کم عمق تر برای فصل گرم استفاده می شود. چایدان هم از وسایل ضروری دیگر می باشد که چای در آن نگهداری می شود.
از سایر وسایل ضروری مراسم چادو، یک قاشق کوچک و یک همزن می باشد. معمولا میزبان از بهترین فنجان ها برای سرو چای استفاده و کیفیت و تزئیناتی که در مراسم چادو به کار می رود نشان دهنده سلیقه و مهارت میزبان است. از این رو برگزار کننده این مراسم با دقت زیادی از وسایل سرو چای نگهداری می کند.
۳. مکان برگزاری مراسم
اصل و اساس این مراسم بر مبنای سادگی و آرامش است. در قدیم این مراسم اغلب در باغ برگزار می شد و فضای سرسبز و پر از گل آرامش بخشی را به ارمغان می آورد. با این حال امروزه که بیشتر منازل فاقد حیاط و باغ هستند مراسم چادو در اتاقی به اسم اتاق چای برگزار می شود.
این اتاق ساده و بدون تجملات بوده و معمولا از چوب بامبو ساخته می شود و کف آن با کفپوش تامامی پوشیده شده است. درب ورودی اتاق نیز کوتاه تر از قد طبیعی انسان بوده و مهمان قبل از ورود باید کمی خم شود که نشان دهنده تواضع و فروتنی می باشد.
۴. ورود مهمانان به اتاق سرو چای
تعداد مهمانان در مراسم چادو حداکثر ۵ نفر است. مهمان ها کمی زودتر از زمان تعیین شده در اتاق انتظار منتظر میزبان خواهند بود. بعد میزبان، مهمانان را به اتاق چای دعوت می کند و پس از تعظیم و خم شدن به اتاق وارد می شود.
میزبان کنار وسایل آماده سازی چای روی کفپوش تامامی می نشیند و مهمانان هم به صورت دو زانو دور تا دور می نشینند. بعد از نشستن همه مهمانان مراسم آماده سازی چای شروع شده که بیشتر شبیه رقصی زیبا و موزون است.
۵. آماده سازی و سرو چای
میزبان چای را در مقابل مهمانان آماده کرده و آن را با ظرافت و رفتارهایی بسیار موزون و هماهنگ اجرا می کند که قسمت مهم مراسم است. ابزار مورد نیاز برای تهیه چای شامل فرچه چوبی خیزران است که برای حل کردن پودر چای سبز در آب جوش استفاده می شود.
کاسه چای، ظرف حاوی شیرینی و کتری نیز از تجهیزات چای سازی به شمار می روند. این وسایل با دقت بالا و با توجه به شرایط انتخاب می شوند و پیش از مراسم در محل دقیق خود قرار می گیرند. شیرینی قبل از سرو چای میل می شود.
ظرف شیرینی روی کفپوش تامامی و مقابل مهمانان قرار می دهند. مهمان ها با دست راست شیرینی برداشته و بشقاب را با دست چپ می گیرند. در شیوه سنتی چای سبز با ملاقه های کوچک چوب بامبو در کاسه چاوان سرو می شود. مهمان کاسه را با هر دو دست گرفته و چند جرعه چای می نوشند و سپس کاسه را روی تامامی قرار می دهند.
۶. اهمیت ظروف مراسم چادو
در طول مراسم چادو و بعد از نوشیدن چای اول، مهمان از میزبان و وسایل او تعریف و تمجید می کند. ضمنا مهمانان دستکش های خاصی به دست کرده یا از دستمال و پارچه برای بلند کردن کاسه چاوان استفاده می کنند تا صدمه ای نبیند.
این ظروف نشانگر سربلندی و اعتبار یک خانواده ژاپنی می باشد و گاهی از یک نسل به نسل دیگر می رسد. بعد از اتمام مراسم، مهمانان در مقابل میزبان تعظیم کرده و بابت چای تشکر می کنند. سپس از مهمانان پرسیده می شود که مجددا میل دارند چای بنوشند یا خیر؟
اگر پاسخ مثبت باشد یک مرتبه دیگر این مراسم تکرار می شود و در غیر این صورت مراسم به پایان می رسد و میزبان ظرف ها را بعد از شستن در محل آن قرار می دهد.
منبع : آرگا
