تغییر رفتار در سن بلوغ و نحوه کمک به نوجوان در حال بلوغ

بلوغ به مجموعه ای از تغییرات رشدی عقلانی و جسمانی گفته می شود که یکی از دشوارترین و باشکوه ترین مراحل رشدی هر شخص، دوران بلوغ او است. در این مرحله شخص نه در دوره خردسالی است و نه در بزرگسالی، بلکه کم کم از کودکی خود فاصله می گیرد تا رشد کند و بزرگ شود. کودکی که دیروز کم توان بود، اکنون احساس می کند قدرتمند است و خود را فرد بزرگی می بیند. یکی از نشانه های تغییر رفتار در سن بلوغ این است که او هر روز احساسات تازه و جدیدی را تجربه می کند و دوست دارد استقلال بیشتری داشته باشد. این در حالی است که احتمال دارد پدر و مادرش جلوی استقلال او را بگیرند و این امر سبب ایجاد پرخاشگری و خشم او خواهد شد.

بر همین اساس پدر و مادرهایی که نوجوان در حال بلوغ دارند، باید آگاهی خود را در این زمینه بالا ببرند تا ارتباط بهتری با نوجوان خود داشته باشند و مانند یک دوست در کنار او باشند. در این مقاله قصد داریم تغییر رفتار در سن بلوغ را مورد بررسی قرار دهیم.

بلوغ چیست؟

رشد جسمانی از رشد عقلانی زودتر آغاز می شود و ناگهان نوجوان از لحاظ ظاهری تغییرات زیادی را نشان می دهد که ممکن است برایش چندان خوشایند نباشد. در این شرایط کافی است نوجوان اعتماد به نفس پایینی داشته باشد؛ همین موضوع موجب منزوی و گوشه گیر شدن نوجوان می شود. به طور معمول این بحران تقریبا از ۹ تا ۱۹ سالگی در دختران و ۱۳ تا ۱۹ سالگی در پسران رخ می دهد. بهتر است پدر و مادرها پیش از رسیدن فرزندشان به این سن، سطح آگاهی خود را در خصوص بلوغ و نحوه ارتباط با نوجوان شان بالا ببرند.

شایع ترین تغییر رفتاری – روانی در سن بلوغ

• شناخت جنس مخالف و پدید آمدن عشق های نوجوانی در سنین بلوغ به شدت شایع است و اگر این نوع عشق ها با تفکر منطقی و تصمیم صحیح همراه نباشد، باعث به خطر افتادن آینده نوجوان و کشیده شدن او به سمت انحرافات می شود.
• یکی از مسائل رایج و شایع در دوران بلوغ فعال شدن هورمون های جنسی در نوجوانان است که علت آن اختلال روانی نیست و می توان آن را به گونه ای کنترل کرد. این موضوع از طریق فعالیت های هنری، برنامه های روزانه، ورزش و نگرش های درست و سازنده والدین و با رسیدن به آرامش جسمی – روانی قابل کنترل است.
• گسترش دامنه تمایلات و رغبت ها از دیگر ویژگی های روانی_ رفتاری دوره بلوغ محسوب می شوند. در این دوران، پسران و دختران تمایل دارند به فعالیت های هنری، مطالعه، ورزش، شرکت در مجالس دوستانه و تماشای فیلم روی بیاورند.
• گاهی اوقات در دوران بلوغ افراد دچار مشکلات و اختلالات رفتاری نظیر تمایل به انزوا، بی حوصلگی و افسردگی می شوند که می توان این رفتارها را با روش های منطقی و اقدامات مؤثر حل کرد.
• در سنین بلوغ و نوجوانی، دختران و پسران به دنبال هویت و شناخت خود هستند و برای آینده جهت گیری و برنامه ریزی می کنند. در این دوران رابطه آن ها با والدین یا افراد دیگر به رابطه با بزرگسال تبدیل خواهد شد.
• در سن بلوغ، نوجوانان به برقراری روابط اجتماعی با دیگران تمایل زیادی دارند. آن ها در این دوران تمایل دارند با دوستان، همکلاسی ها و همسالان خود ارتباط بیشتری برقرار کنند و از سوی آن پذیرفته شوند. هر چند به طور معمول ارتباطات اجتماعی آن ها به داشتن دو یا سه دوست صمیمی محدود می شود اما بین آن ها دوستی عمیق تری ایجاد می شود.
• در دوران بلوغ با اینکه نوجوانان تجربه کافی ندارند، اما به تدریج رشد منطقی و ذهنی آن ها بیشتر می شود و می توانند توانایی ها و استعدادهای خود را بشناسند. ارزش های اخلاقی و اعتماد به نفس در آن ها رشد می کند تا جایی که با اطرافیان و جامعه سازگار می شوند.
• عالی ترین مرحله رشد فکری انسان رسیدن به مرحله مهم تفکر انتزاعی است که نوجوانان در سن بلوغ به این خصوصیت دست پیدا می کنند. به گونه ای که قدرت تجزیه و تحلیل مسائل، تفکر منطقی و نتیجه گیری درست را پیدا می کنند.

• نوجوانان در سن بلوغ در مورد دانستن برخی از مسائل نظیر هویت، وضعیت جسمانی، جنسیت و دیگر ویژگی هایی که در آن ها شکل می گیرند، به شدت کنجکاو هستند.
• یادگیری ارزش ها یکی از اساسی ترین و مهم ترین یادگیری های پانزده سالگی به بعد است. در این سن افراد علاقه زیادی به ارزش های معنوی پیدا کرده و گرایش زیادی به این نوع ارزش ها دارند. آن ها فلسفه زندگی را جستجو کرده و به مسائل سیاسی نیز علاقه وافری پیدا می کنند.
• از خصوصیات رفتاری گروهی از نوجوانان در این دوران می توان به داشتن تمایل به رفتار نامطلوب نظیر دعوا کردن، سیگار کشیدن، گوشه گیری و خشونت اشاره کرد. حالات عاطفی و هیجانات مانند ترس، خشم، حسادت و عشق به جنس مخالف معمولا در این دوران همراه آن ها خواهد بود.

بزرگ ترین کمک والدین به نوجوان در حال بلوغ چیست؟

یکی از اساسی ترین کارهایی که والدین باید برای فرزند خود از کودکی و به خصوص در نوجوانی انجام دهند، بالا بردن عزت نفس و اعتماد به نفس نوجوان است. عزت نفس به معنی دوست داشتن خود است. والدین باید کاری کنند تا نوجوان خودش را دوست داشته باشد و در نتیجه به اعتماد به نفس یعنی جرئت ورزی دست پیدا کند. روش های زیر به بالا بردن اعتماد به نفس در نوجوانان کمک می کند.

• با توجه به توانایی نوجوان تان به او مسئولیت بدهید. این کار به افزایش اعتماد به نفس آن ها کمک خواهد کرد.
• هنگامی که نوجوان تان قصد دارد با شما صحبت کند لازم است با او تماس چشمی داشته باشید.
• محبت کردن را نباید فراموش کنید. با توجه به جنسیت فرزند خود و علاوه بر این با توجه به نوع محبتی که فرزندتان به آن نیاز دارد، به او محبت کنید.
• اگر نوجوان تان کار غلطی انجام داد، به هیچ عنوان نگویید که از دستش دلخور هستید و یا دیگر دوستش ندارید بهتر است به او بگویید که از رفتار یا کاری که انجام داده است ناراحت هستید.
• تشویق کردن اصل بسیار مهمی است. باید نوجوان خود را به دلایل گوناگون و با توجه به موفقیت هایی که کسب کرده است، تشویق کنید و به او انگیزه پیشرفت دهید.
• به هیچ عنوان از ظاهر نوجوان خود بد نگویید. شما باید به او آرامش دهید و بگویید شما نیز در دوران بلوغ چه تغییرات ظاهری را تجربه کرده اید. نشان دادن عکس های تان در دوران بلوغ ممکن است در نوجوان تان حس خوشایندی ایجاد کند.
• فراهم کردن امنیت به شدت مهم است. هر زوجی ممکن است در زندگی خود مشکلاتی داشته باشند. اما باید حواس تان باشد که تعارض و مشکلات تان را در حضور فرزندان مطرح نکنید و در فضایی به شکل خصوصی با یکدیگر در خصوص تعارض تان حرف بزنید.

تغییرات رفتاری در سن بلوغ

پیش از این به تغییرات روانی – رفتاری در سن بلوغ اشاره کردیم، در این بخش بهتر است با تغییر رفتار در سن بلوغ آشنا شوید. در سن نوجوانی، نوجوانان تغییرات عاطفی گوناگونی را تجربه می کنند که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تغییرات در تصمیم گیری

ممکن است نوجوان شما در سن نوجوانی به مرحله ای برسد که بدون فکر کردن، شروع به تصمیم گیری کند. مهارت های فرزند شما در رابطه با تصمیم گیری در حال رشد هستند و علاوه بر این فرزندتان در حال آموزش و یادگیری است. بر همین اساس در این سن نوجوان بیشتر درباره خطرات و عواقب تصمیم ها و کارهای خود فکر می کند.

• تغییرات در حالات و احساسات

ممکن است کودک شما در سن نوجوانی، احساسات شدیدتر و قوی تری را تجربه کند. خلق و خوی نوجوان تقریبا غیر قابل پیش بینی است. علاوه بر این، فراز و نشیب های عاطفی در کودکان افزایش پیدا می کند. علت این فراز و نشیب ها این است که مغز نوجوان تان در حال یادگیری نحوه کنترل و ابراز احساسات است.

• حساسیت نسبت به دیگران

هر چقدر سن نوجوان تان بیشتر شود، در خواندن و درک احساسات دیگران بهتر عمل می کند. در حالی که نوجوان تان در حال توسعه بخشیدن به این مهارت ها است، احتمال دارد با مشکل اشتباه متوجه شدن رفتار دیگران و زبان بدن آن ها، روبرو شود. در این زمان احتمال دارد کودک تان نیاز داشته باشد تا با کمک پدر و مادر و دوستانش، احساسات دیگران را بهتر درک کند.

• خودآگاهی

عزت نفس سن نوجوانی معمولا تحت تأثیر ظاهر نوجوان قرار می گیرد. به همین دلیل ممکن است نوجوان تان در زمان رشد، نسبت به ظاهر جسمی و فیزیکی خودش، به احساس آگاهی بیشتری برسد. در سن نوجوانی، کودکان به دنبال این هستند که دائما بدن و جسم فیزیکی خود را با دوستان و هم سن و سالان خود مقایسه کنند.

امیدواریم مطالب این مقاله برای شما عزیزان مفید بوده باشد. در پایان پیشنهاد می کنیم مقالات رفتار دختر در دوران بلوغ، سن بلوغ دختران و سن بلوغ پسران را نیز مطالعه فرمایید.

منبع : آرگا