علائم حساسیت نوزاد به شیر گاو

یکی از حساسیت های شایع میان نوزادان حساسیت به مصرف شیر گاو می باشد، هر چند بروز علائم حساسیت معمولا در دو تا سه درصد نوزاد اتفاق می افتد، اما با این حال حساسیت نوزاد به شیر گاو یک حساسیت رایج تا قبل از دوازده ماهگی می باشد. با رعایت رژیم غذایی و مراقبت های لازم در این زمینه می توان به رفع حساسیت کمک کرد، معمولا پس از پنج سالگی این نوع از حساسیت ها از بین می روند.

در بسیاری از موارد حساسیت به شیر گاو در نوزاد با حساسیت به انواع دیگر شیر مانند، شیر بز و گوسفند نیز همراه است و بهتر است، در رژیم غذایی کودک توجه شود.

حساسیت نوزاد به شیر گاو

حساسیت به پروتئین موجود در شیر گاو به شکل مختصر «CMPA‌» نامیده می شود، همان آلرژی می باشد، که به معمولا در میان نوزادان دیده می شود. دلیل بروز این حساسیت ها واکنش سیستم ایمنی بدن نوزاد می باشد، که به فرآورده های گاوی و یا حیوانات دیگری چون بز و گوسفند نیز واکنش های آلرژیک نشان می دهد. شایان ذکر می باشد، که این نوع از حساسیت ها معمولا در کودکان زیر یک سال دیده می شود و می تواند، به معده و روده نوزاد صدماتی را وارد کند.

آلرژی در واقع پاسخ بیش از حد سیستم ایمنی بدن به موادی می باشد، که معمولا واکنشی نسبت به آن ها نشان نمی دهد، بروز چنین علائمی پس از مصرف مواد غذایی خاص، آلرژی غذایی نامیده می شود. حساسیت به پروتئین گاو زمانی رخ می دهد، که سیستم ایمنی این پروتئین را به عنوان ماده ای خطرناک شناسایی کند، و تحت عنوان یک ماده غذایی مضر به مقابله با آن بپردازد.

از رایج ترین علائم حساسیت نوزاد به شیر گاو می توان به خارش، ورم، سرفه، تنگی نفس، تپش قلب، تهوع و استفراغ اشاره کرد. در حساسیت های غیر آلرژیک علائم شامل مشکلات سیستم گوارشی چون تهوع، استفراغ و اسهال می باشد. حساسیت به پروتئین موجود در شیر گاو در دو دسته بندی خلاصه می شود، که شامل آلرژی به پروتئین گاوی وابسته به IgE و غیر وابسته به IgE می باشد.

در انواع وابسته به IgE بدن نوزاد سریعا پس از مصرف لبنیات گاوی و تا حداکثر دو ساعت بعد واکنش نشان می دهد، اما در انواع غیر وابسته به IgE ، واکنش به مصرف لبنیات گاوی با فاصله بیشتری روی می دهد و معمولا چهل و هشت ساعت یا یک هفته بعد بروز پیدا می کند.

علائم شایع

بروز علائم حساسیت در نوزادان و کودکان به شکل متفاوتی خواهد بود، اما در ادامه به رایج ترین نشانه های حساسیت به شیر گاو ذکر شده است، تا با این نشانه ها آشنایی بیشتری داشته باشید.

• بروز مشکلات گوارشی از قبیل اسهال همراه و یا بدون خون، استفراغ، یبوست، رفلاکس، رفلاکس پنهان، کولیک، مشکل و درد در هنگام بلع.
• علائم گوارشی یکی از نشانه هایی می باشد، که در بیش از شصت درصد از مبتلایان مشاهده می شود.
• مشکلات تنفسی چون سرفه های پایدار، تنفس صدادار و آبریزش بینی.
• سی درصد از نوزادان مبتلا، با علائم تنفسی حساسیت درگیر می شوند.
• بروز مشکلات پوستی چون کهیر، اگزما، بروز تورم در لب ها و پلک، خشکی و خارش در پوست.
• طبق آمار، بروز علائم پوستی در بیش از هفتاد درصد نوزادان مبتلا روی می دهد.
• علائم کلی شامل بیحالی، اختلالات خواب، شوک آنافیلاکسی و گریه های تسکین ناپذیر می باشد.
• از رایج ترین علائم در میان نوزادان باید به گریه های تمام نشدنی و بی قراری در نوزاد اشاره کرد و شوک آنافیلاکسی را از عوارض نادر حساسیت بر شمرد.

روش تشخیص

در تشخیص حساسیت نوزاد به شیر گاو والدین نقش اصلی را بر عهده دارند و لازم است، دقت کافی در این زمینه داشته باشند و به خوبی با علائم حساسیت آشنا باشند، تا در صورت بروز مشکل بتوانند، برای رفع آن اقدام کنند. در ادامه مواردی که برای تشخیص لازم است، از آن ها اطلاع داشته باشید، ذکر شده است، در صورت مشاهده این علائم باید آن ها را به اطلاع متخصص اطفال برسانید.

پس از مشاهده علائم ظاهری که در ادامه ذکر می شوند، لازم است نسبت به انجام آزمایش تشخیص حساسیت به پروتئین گاو اقدام نمایید، تفسیر پاسخ آزمایش باید توسط دکتر صورت بگیرد، هزینه این آزمایش بسته به تعرفه های سال می تواند، متغیر باشد.

1. وجود رگه های خونی در مدفوع نوزاد
2. اسهال و شل بودن مدفوع
3. سابقه خانوادگی ابتلا به آلرژی های مختلف
4. بروز جوش های قرمز و یا دانه های عجیب پوستی
5. برگشتن شیر از دهان نوزاد یا سایر نشانه های رفلاکس

 کولیت و عدم تحمل لاکتوز

برخی از مشکلات در نوزادان مانند عدم تحمل لاکتوز و کولیت ممکن است، با حساسیت های های غذایی اشتباه گرفته شوند، در چنین شرایطی در ابتدا باید نوزاد توسط متخصص اطفال مورد معاینه قرار بگیرد، بروز این دو مشکل و حساسیت به لاکتوز دارای برخی نشانه های مشترک می باشند، که تشخیص بروز هر یک از این مشکلات با پزشک است، در ادامه به بررسی تفاوت این دو مشکل با حساسیت پرداخته شده است.

عدم تحمل لاکتوز: لاکتوز قند طبیعی موجود در شیر می باشد، چنانچه دستگاه گوارش نوزاد توانایی تجزیه این قند را نداشته باشد، نوزاد علائمی چون نفخ، اسهال، دل درد و گرفتگی معده را تجربه خواهد کرد. در چنین مواقعی شاهد علائم پوستی در نوزاد نخواهید بود.

کولیت یا قولنج: حساسیت نوزاد به شیر گاو و علائم کولیت دارای نشانه های تقریبا مشابهی می باشند و تشخیص و تفکیک این دو عارضه از یکدیگر سخت خواهد بود. لازم به ذکر می باشد، که حساسیت نوزاد به پروتئین موجود در شیر گاو می تواند، منجر به قولنج شود. قولنج با گریه شدید، مشت کردن دست ها، قوس دادن به کمر همراه خواهد بود و دارای علائمی چون اسهال، استفراغ و مشکلات پوستی نمی باشد.

پیشگیری و درمان

محققان در پی انجام مطالعات خود به این نتیجه رسیده اند، که کودکانی که دوره شیرخوارگی طولانی تری دارند، و خانواده هایی که دارای حیوانات خانگی هستند، کمتر در معرض چنین خطرات و مشکلات ناشی از آلرژی ها هستند. راهکار های مختلفی برای پیشگیری از ابتلا به این حساسیت وجود دارد، به عنوان مثال حذف لبنیات از رژیم غذایی این افراد و استفاده از مکمل ها برای تامین مواد مغذی یکی از روش های موجود می باشد.

برخی از این مکمل ها شامل کلسیم، ویتامین های D و B2 یا همان ریبوفلاوین می باشند، که در افراد عادی با مصرف شیر و فراورده ها لبنی به شکل طبیعی تامین می شود. حساسیت نوزاد به پروتئین شیر گاو نیز موجب می شود، تا در رژیم غذایی نوزاد دقت شود و از شیر مادر و یا شیر خشک عاری از محصولات لبنی همچون شیر خشک سویا و شیر خشک هیدرولیزه استفاده شود، که در چنین شرایطی مواد پروتئین مسبب حساسیت و آلرژی تجزیه می شود.

شیر سویا حاوی کلسیم، ماست سویا، کاستارد سویا و توفو می باشد، که مکمل های مناسبی برای کودکان هستند. در مقابل مصرف شیر جو دو سر و شیر برنج توصیه نمی شود، زیرا میزان پروتئین آن ها برای کودک در حال رشد خیلی کم می باشد. پیشنهاد می شود، تغییر شیر خشک نوزاد و نشانه های حساسیت نوزاد به شیر خشک را به دقت مورد بررسی قرار دهید، تا در صورت بروز حساسیت فورا از آن اطلاع یابید و برای درمان اقدام کنید.

مراجعه به پزشک

در صورتی که در حساسیت نوزاد به شیر گاو و عدم تحمل لاکتوز در کودک خود دچار تردید می باشید، لازم است، حتما با پزشک مشورت کنید. در صورت بروز واکنش های حساسیتی که منجر به خارش، قرمزی پوست یا کهیر و ایجاد درد در شکم می شوند، نیز باید سریعا به پزشک مراجعه کرد، تا از درمان های پیشنهادی پزشک پیروی کرد. با مراجعه به پزشک، نشانه های انواع حساسیت پوستی نوزاد و روش های درمان توسط پزشک به دقت برای والدین تشریح خواهد شد.

منبع : آرگا