آب ژاول نام یکی از معروف ترین سفید کننده های شیمیایی بوده که در صنعت و مصارف خانگی کاربرد فروانی دارد. این ماده رنگ زرد روشن و بوی زننده ای دارد. محلول آب ژاول به نام هیپوکلریت سدیم نیز شناخته می شود. آب ژاول یک محلول ناپایدار است که در اثر حرارت و نور به تدریج خاصیت خود را از دست می دهد. در این مقاله در مورد کاربرد آب ژاول با شما صحبت خواهیم کرد. بنابراین تا انتهای مطلب همراه ما باشید.
آب ژاول چیست؟
آب ژاول یا هیپوکلریت سدیم مایعی زرد رنگ با درجه خلوص ۱۰ تا ۱۶ درصد است که با نام های اکسید کلراید سدیم، آنتی فرمین و کلر مایع نیز شناخته شده و دارای فرمول شیمیایی Naocl است. این مایع زرد رنگ که بیشتر برای فاضلاب و ضد عفونی آب مورد استفاده قرار می گیرد بو و طعم تندی دارد و ورود آن به درون بدن انسان و تماس با زخم ها، بسیار خطرناک است. همچنین کلر مایع فرار بوده و با افزایش دمای محیط به راحتی تجزیه می شود. به همین خاطر باید در ظروف در بسته و مات نگهداری شود. برای تهیه و استفاده از این محلول روش های زیادی را می توان به کار برد از جمله:
- تولید آب ژاول از طریق تجزیه نمک محلول در آب به گاز کلر و هیدروکسید سدیم به شیوه الکترولیز نمک
- تولید آب ژاول با دمیدن گاز کلر سدیم هیدروکسید که به این روش کلریه سودا نیز می گویند.
کاربرد آب ژاول
با توجه به ویژگی های مثبت و منفی که در آب ژاول وجود دارد، احتمال دارد این سوال ایجاد شود که آب ژاول چیست و چه کاربردی دارد؟ از اصلی ترین کاربردهای آب ژاول می توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. آب ژاول در تصفیه فاضلاب
از کاربردهای آب ژاول می توان به تصفیه فاضلاب های صنعتی اشاره کرد. بر اساس استانداردهای اعلام شده از سمت سازمان بهداشت و محیط زیست، فاضلاب های صنعتی پیش از ورود به طبیعت باید به سطح مطلوبی از کیفیت برسند. به همین خاطر با استفاده از شیوه های گوناگون، آلاینده های موجود در آن ها حذف می شوند. علاوه بر استفاده از آشغالگیر مکانیکی و دستی برای از بین بردن مواد معلق در پساب ها و علاوه بر روش های بیولوژیکی، باید مواد آلی و دیگر آلاینده های شیمیایی را با استفاده از سایر روش ها حذف کرد. استفاده از آب ژاول در حذف آلاینده های فاضلاب جزو مهم ترین راهکارها است که در صنایع مختلف از آن استفاده می شود.
کاربرد آب ژاول در تصفیه فاضلاب موجب می شود تا سدیم هیپوکلریت با یون های سیانید موجود در فاضلاب واکنش برقرار کند و باعث اکسید شدن آن ها شود. در اثر این واکنش، سیانید تبدیل به سیانات می شود که میزان سمی بودن آن از سیانید کمتر است. بهتر است بدانید که آب ژاول برای ضد عفونی کردن فاضلاب هایی مورد استفاده قرار می گیرد که سیانیدی هستند. برای انجام واکنش سریع تر و بهتر آب ژاول با سیانید به pH آن دقت کنید، زیرا واکنش در شرایطی با pH بیشتر از ۱۰ بهتر و سریع تر انجام می شود.
۲. تصفیه آب
یکی از بزرگ ترین تهدیدها برای سلامتی بدن انسان ها وجود قارچ، میکروارگانیسم و باکتری است. به همین خاطر بعد از تصفیه بیولوژیکی و فیزیکی قسمت مهمی از فرآیند تصفیه را با تزریق مواد شیمیایی متعدد انجام می دهند. استفاده از آب ژاول در تصفیه آب یکی از مهم ترین راهکارها برای از بین بردن آلودگی های موجود در آب است تا به اصطلاح ضد عفونی شود. برای ضد عفونی آب از شیوه های دیگری مانند تزریق کلر نیز استفاده می شود که به علت محدودیت های موجود در آن، آب ژاول در چند سال اخیر بیشتر از قبل مورد توجه قرار گرفته است.
۳. تصفیه استخر
برای ضد عفونی و تصفیه آب استخر به علت قابل انفجار بودن گاز کلر از آب ژاول استفاده می شود. ورود آب ژاول به داخل استخر باعث از بین بردن آلاینده های موجود در آب شده و به پوست نیز آسیب نمی زند. نکته مهمی که باید در خصوص ضد عفونی کردن آب استخر بدانید، توجه به pH است. آب ژاول تأثیر فراوانی بر افزایش pH محیط دارد و بهتر است در همه مراحل ضد عفونی و تصفیه مقدار pH دقیق اندازه گیری شود.
۴. کاغذسازی
یکی از مهم ترین فاکتورها در تعیین کیفیت کاغذ، رنگ آن است و هر چه سفیدتر باشد به همان اندازه مرغوبیت آن بالا می رود. در پروسه تولید خمیر کاغذ، مقدار فراوانی از چیپس چوب در آن موجود است و باعث کدر شدن رنگ آن می شود. با استفاده از این محلول می توانید رنگ خمیر کاغذ را بهبود دهید و محصولی سفید و شفاف تولید کنید.
۵. صنعت نساجی
آب ژاول خاصیت خورندگی بالا دارد و اکسید کننده است، به همان علت به عنوان سفید کننده کاربرد دارد. به بیان دیگر این ماده شیمیایی دارای خاصیت رنگبری است. شما می توانید در صنعت نساجی از این محلول استفاده کنید، زیرا باعث سفیدسازی منسوجات می شود.
سایر کاربردهای آب ژاول
- محصولات سلولزی از طریق آب ژاول سفید می شوند.
- از آب ژاول برای پاکسازی و شستشوی سطوح استفاده می شود.
- از آب ژاول برای ضد عفونی کردن و شستشوی محل تهیه و توزیع غذا استفاده می شود.
- دفع فاضلاب با استفاده از آب ژاول انجام می شود.
- در مراکز همودیالیز مورد استفاده قرار می گیرد.
- محلول ژاول برای شستشو و پاک سازی سطوح مورد استفاده قرار می گیرد.
- مخازن آب از طریق آب ژاول مورد شستشو قرار می گیرند.
- ضد عفونی آزمایشگاه هایی که در معرض ویروس هپاتیت هستند با این محلول امکان پذیر است.
- در دندانپزشکی از این ترکیب برای شستشوی ریشه کانال ها استفاده می شود. این ماده بر اساس مدت زمان مورد استفاده، غلظت و دما تأثیرات زیادی روی دندان ها دارد. قرار گرفتن طولانی مدت سدیم هیپوکریت ۰۵/۰ درصد با دندان ها می تواند عاج دندان را از بین ببرد.
- از محلول ژوال برای پیشگیری از رشد قارچ ها و جلبک ها در برج های خنک کننده استفاده می شود.
- این محلول برای سم زدایی حمام سیانور و صنایع فلزی مورد استفاده قرار می گیرد.
- اضافه کردن این ماده به فاضلاب های صنعتی باعث کاهش بوی بد موجود در آن می شود.
امیدواریم از مطالعه این مطلب نهایت استفاده را برده باشید. در پایان پیشنهاد می کنیم مقالات کاربرد آب الکترولیز شده و آب الکترولیز شده را نیز مطالعه فرمایید.
منبع : آرگا
