اعتیاد به اختلال خرید یک اعتیاد رفتاری است که شامل خرید اجباری به عنوان راهکاری برای داشتن احساس خوشایند و دوری از احساسات منفی نظیر افسردگی و اضطراب است. اعتیاد به خرید مثل اعتیادهای رفتاری می تواند به عنوان یک مشغله ذهنی مطرح شود. این اختلال یک اختلال جدید نیست اما در سال های اخیر به طرز عجیبی شیوع پیدا کرده است. در این مقاله قصد داریم نشانه های اعتیاد به اختلال خرید را بررسی کرده و راهکارهای درمانی آن را ارائه دهیم.
آیا اعتیاد به خرید کردن انواع مختلفی دارد؟
کسانی که اعتیاد خرید کردن دارند به خرید یک محصول مثل جواهر و البسه یا هر نوع وسایلی، خرید املاک و اعتیاد دارند. فردی که معتاد خرید است، مثل شخص معتاد به مواد مخدر، همان هیجان را تجربه می کند، زیرا مغز آن ها خرید کردن را با این هیجان و لذت ارتباط می دهند، پس شخصی که اعتیاد به خرید دارد تلاش می کند بارها و بارها این عمل را تکرار کند تا این هیجان و لذت را بیشتر تجربه کند.
نشانه های اعتیاد به اختلال خرید
نشانه هایی که نشان می دهد یک شخص احتمال دارد اعتیاد به خرید داشته باشد، عبارتند از:
- زمانی که غمگین هستند یا استرس دارند خرید می کنند.
- چیزهایی که نیاز دارند را نمی خرند.
- دروغ گفتن درباره چیزهایی که خریده اند یا پنهان کردن خریدهایشان.
- مشکلات یا ناتوانی در خصوص پرداخت بدهی.
- احساس گناه یا پشیمانی در خصوص چیزهایی که خریده اند.
- بعد از خریدن چیزی به شدت احساس سرخوشی را تجربه می کنند.
- ناتوانی در توقف خرید اجباری.
- همیشه به چیزهایی فکر می کنند که می خواهند بخرند.
کسانی که اعتیاد به اختلال خرید دارند به طور معمول بیشتر از توان معمول برای خرید وقت و پول صرف می کنند و بیشتر آن ها دچار مشکلات مالی می شوند. اعتیاد به خرید ممکن است شامل هزینه های اجباری و تکانشی باشد که موجب افزایش موقتی نیز می شود. کسانی که اعتیاد به اختلال خرید دارند زمانی که به منزل می رسند از خرید خود ناراضی هستند و احساس پوچی می کنند.
دلایل اعتیاد به خرید کردن چیست؟
دلیل اعتیاد به خرید مانند دلیل بروز انواع اعتیاد مختلف است. در حقیقت شخص برای رسیدن به لذت و فرار از رنجش دست به رفتارهای اعتیادگونه می زند و آن ها را وابسته به خرید می داند. در حقیقت مهم ترین دلیل اعتیاد به اختلال خرید نیاز به خرید کردن برای نیازهای شخصی یا تامین وسایل خانه نیست. دلایل دقیق اعتیاد به خرید کاملا مشخص نیست، اما عوامل گوناگونی ممکن است در آن نقش داشته باشد:
۱. خرده درمانی
اعتیاد به اختلال به خرید مثل سایر اعتیادها، راهی برای مقابله با مشکلات عاطفی و دردها است. متأسفانه به جای اینکه این مسئله درمان شود، اوضاع برای خریدار بدتر می شود. کسانی که از طریق خرید لذت می برند و از احساسات منفی فرار می کنند، به این کار خرده درمانی می گویند. این عبارت نشانگر این است که شما می توانید از خرید چیزی برای خودتان همان سودی را داشته باشید که از مشارکت در مشاوره یا درمان می گیرید. اما این ایده کاملا غیر مفید و نادرست است. در صورتی که اصطلاح خرده درمانی معمولا به صورت بی زبان استفاده می شود، برخی از افراد از جمله معتادان به خرید، به صورت فعالانه زمانی را برای خرید صرفا به عنوان راهکاری برای مقابله با احساسات منفی اختصاص می دهند.
اگرچه شرایطی وجود دارد که یک خرید می تواند باعث حل شدن مشکل شود، اما این مورد به خرده درمانی مربوط نمی شود. به طور معمول چیزهایی که مردم زمان خرده درمانی به آن می پردازند، غیر ضروری هستند و هزینه مالی مربوطه ممکن است منابع را برای حل سایر مشکلات زندگی کاهش دهد.
۲. قرار گرفتن در معرض تبلیغات
کسانی که اعتیاد به اختلال خرید دارند ممکن است بیشتر از سایرین در معرض پیام های تبلیغاتی و بازاریابی قرار بگیرند که روزانه دریافت می کنند. در صورتی که تبلیغات به طور کلی برای اغراق در نتایج مثبت خرید طراحی شده است و نشان دهنده این است که خرید موجب فرار از مشکلات زندگی می شود.
۳. ماتریالیسم
کسانی که اعتیاد به اختلال خرید دارند بیشتر از سایر افراد دچار خیال بافی می شوند و مثل افراد معتاد در مقاومت در برابر انگیزه های خود مشکل دارند.
۴. خصوصیات شخصیتی
این مشکل در کنترل میل به خرید از الگوی شخصیتی نشأت می گیرد که افراد معتاد به خرید در آن سهیم هستند و این افراد را از افراد دیگر متمایز می کند. این افراد از لحاظ عزت نفس پایین به سادگی تحت تأثیر قرار می گیرند و معمولا با دیگران مؤدب، دلسوز و مهربان هستند؛ اگر چه به طور معمول منزوی و تنها هستند. خرید به این افراد کمک می کند تا بتوانند با دیگران ارتباط برقرار کنند. برخی از افراد برای اینکه عزت نفس خود را افزایش دهند به اختلال خرید مبتلا می شوند.
۵. سیستم پاداش مغز
خرید کردن امکان دارد سبب فعال شدن سیستم های پاداش شود و برای اینکه لذت زندگی را بیشتر حس کنیم، حتما باید چیزی بخریم. فعالیت های لذت بخش مانند خرید کردن، غذا خوردن یا رابطه جنسی مرکز پاداش مغز را فعال کرده و علاوه بر این موجب ترشح دوپامین می شود.
عوارض ابتلا به وسواس خرید چیست؟
خرید اجباری می تواند بر سلامت روان و اکثر جنبه های زندگی مانند امور مالی و روابط اجتماعی تأثیر بگذارد. شایع ترین عارضه خرید اجباری پریشانی عاطفی نام دارد. در یک مطالعه توسط ماراز و همکاران، ۴۵ درصد از خریداران اجباری اعلام کرده اند که به دلیل خریدهای خود احساس افسردگی، گناه و اضطراب می کنند. خرج کردن بدون فکر و بدون احتیاط موجب بروز مشکلات خانوادگی و سزنش توسط آن ها شده و در ارتباط فرد با دوستان خود تأثیر ایجاد می کند.
راهکارهای مقابله با اعتیاد به خرید
برای درمان اعتیاد به اختلال به خرید راهکارهای زیادی وجود دارد. در ادامه مهم ترین روش های مقابله با این موضوع را بررسی می کنیم:
یادداشت کنید
اهداف اقتصادی خود را روی کاغذ بیاورید و برای آگاه شدن از میزان خرید، همه اقلامی را که خریداری کرده اید را یادداشت کنید.
موقعیت خود را کنترل کنید
سعی کنید از خرید قسطی جنس های غیر ضروری و استفاده از کارت های اعتباری پرهیز کنید و همه چیز را نقد حساب کنید تا بدانید چقدر باید هزینه کنید. فقط زمانی وام بگیرید که قصد دارید کالایی غیر منقول مثل خانه یا زمین خریداری کنید.
به زمان هدر رفته خود فکر کنید
شما برای گشتن در مغازه ها و خرید کردن زمان صرف می کنید. به همین دلیل اگر حساب کنید و به تمام زمانی که صرف می کنید فکر کنید حیرت زده خواهید شد. شما باید سعی کنید زمان خود را صرف کارهای مهم تری کنید.
برای عادت خرید جایگزین پیدا کنید
به جای خرید کردن در زمانی که تمایل شدید به این کار دارید، خود را به فعالیتی نظیر قدم زدن مشغول کنید. علاوه بر این به جای خرید می توانید با دوستان خود قدم بزنید و کتاب بخوانید.
در زمان خرید کردن باید احساسات خود را بررسی کنید
شما باید دقت داشته باشید که چه زمانی به خرید می روید. آیا زمانی که تنها، نگران، افسرده و خشمگین هستید، به امید خوشحال کردن خودتان خرید می کنید؟ پس سعی کنید هنگامی که با این احساسات روبرو هستید روش های دیگر به جز خرید کردن را امتحان کنید.
از فروشگاه های اینترنتی دوری کنید
فروشگاه های آنلاین موجب می شود هر زمان و هر جایی راحت محصولی را که می خواهیم خریداری کنیم، خرید اینترنتی بد نیست، اما برای کسانی که اعتیاد به خرید کردن دارند کار سخت تر می شود. به همین دلیل اگر دچار این مشکل هستید، اپلیکیشن های فروشگاه ها را از گوشی خود پاک کید. برای خرید از فروشگاه ها می توانید از سیستم استفاده کنید. بدین صورت دسترسی شما به فروشگاه محدودتر شده و پس انداز بیشتری خواهید داشت.
از وسوسه ها دوری کنید
افرادی که اعتیاد به اختلال خرید دارند باید از فروشگاه های بزرگ، مراکز خرید و حراجی ها دوری کنند. هنگامی به بیرون بروید که این فروشگاه ها تعطیل باشند. سعی کنید همه کتابچه های راهنمای مغازه ها را دور بریزید و حواستان به ولخرجی هایی که در سفر می کنید باشد.
درباره خرید کردن خود بیشتر فکر کنید
اگر اعتیاد شدیدی به خرید کردن دارید دلیل آن را از خود بپرسید. آیا بعد از خرید هیجان زده می شوید و از خرید خود لذت می برید؟ اگر خرج کردن شما از کنترل خارج شده است اهمیت دارد که وقایع را دقیق تر بررسی کنید.
درمان اعتیاد به اختلال خرید
برای درمان اعتیاد به اختلال خرید می توانید از مشاوران حرفه ای راهنمایی بگیرید:
- شما می توانید برای مقابله با اعتیاد به اختلال خرید از راهنمایی تخصصی برخوردار شوید. رفتار درمانی شناختی یک شیوه درمانی است که درمانگران برای کمک به بیماران مبتلا به افسردگی و اضطراب از آن استفاده می کنند. این روش درمانی برای کسانی که به این نوع اختلال دچار هستند مناسب است.
- اگر بدهی زیادی دارید، بهتر است از مشاوره اعتباری کمک بگیرید. مشاور اعتباری به شما کمک می کند تا بودجه بندی کنید و برای کاهش بدهی تان، برنامه ریزی داشته باشید. مشاور اعتباری در کنار شما است و با کنترل هزینه ها مانع ایجاد بدهی بیشتر می شود. مشاور کمک می کند تا متناسب با درآمدتان هزینه کنید و زمانی که توان مالی ندارید چیزی را خریداری نکنید.
چه زمانی برای دریافت کمک به پزشک مراجعه کنیم؟
خرید اجباری به درمان های متعدد پاسخ می دهد، از جمله این درمان ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درمان شناختی – رفتاری
- مشاوره مالی
- گروه های خودیاری
- داروها
- کتاب های خودآموز
کسانی که شخصیت خریدگرا دارند، ممکن است به علت ویژگی های شخصیتی خاصی که برای درمان مفید هستند، به درمان اعتیاد واکنش نشان دهند. توجه به این نکات مهم است که در حالی که برخی از داروها مؤثر هستند نتایج متفاوت است و نمی توان به عنوان تنها راه درمان به آن ها اعتماد کرد. اگر مشکوک هستید که اعتیاد به خرید دارید گزینه های درمان احتمالی خود را با پزشک در میان بگذارید، ممکن است یک روانشناس برای شما مفیدتر باشد و نیاز باشد در رابطه با پزشک خود تجدید نظر کنید.
امیدواریم از مطالعه این مطلب نهایت استفاده را برده باشید. در پایان پیشنهاد می کنیم مقالات اعتیاد رفتاری، درمان قطعی وسواس فکری، اختلال پانیک و اختلال گسستگی را نیز مطالعه فرمایید.
منبع : آرگا
