کاکتوس مامیلاریا یک کاکتوس زیبا و گلدار است که با اسامی بانوی پیر یا پیرزن نیز شناخته می شود. این گیاه بومی نواحی گرم و خشک امریکای جنوبی به خصوص مکزیک می باشد. در این مطلب با شرایط مورد نیاز برای نگهداری و پرورش کاکتوس مامیلاریا آشنا می شوید.
نگهداری و پرورش کاکتوس مامیلاریا
کاکتوس مامیلاریا با اسم علمی mammillaria hahniana کاکتوسی زیبا و گل دار می باشد که با اسامی بانوی پیر یا پیرزن نیز شناخته می شود. زیستگاه آن نواحی گرم و خشک امریکای جنوبی بخصوص مکزیک است. از لحاظ ظاهری مامیلاریا حزو کاکتوس های رایج در نمایشگاه ها و مراکز تجاری محسوب می شود.
مامیلاریا حدود ۲۰۰-۲۷۵ گونه دارد و یکی از بزرگ ترین رسته های خانواده کاکتاسیا به شمار می رود. اکثر گونه های این رسته همانطور که اشاره شد بومی مکزیک بوده ولی برخی بومی جنوب امریکا، هندوراس، گواتمالا، کلمبیا، کارائیب، و ونزوئلا می باشند. این سرده شامل گیاهانی می باشد که به کاکتوس قلاب ماهیگیری، جا سنجاقی یا کاکتوس آشیانه پرنده معروف هستند.
این کاکتوس با حدود ۲۷۵ گونه بسیار با ارزش در میان پرورش دهندگان محبوبیت زیادی دارد. مامیلاریا به کاکتوس پد ابری نیز معروف است. در این سرده گیاهانی هستند که نگهداری سختی دارند ولی پرورش ارقام رایج آن معمولا ساده بوده و آنقدر رشد آهسته ای دارند که سال ها از حضور آن ها لذت می برید.
موقع گلدهی این کاکتوس ها در بیشتر گونه ها گل ها فرم تاجی پیدا می کنند و اطراف نوک گیاه را مانند تاجی می پوشانند. مامیلاریا در ارتفاع ۷۵۰-۲۲۰۰ متر از سطح دریا رویش داد و با داشتن ظاهر کروی و استوانه ای می تواند حدود ۵۰-۶۰ سانتی متر ارتفاع داشته باشد.
این کاکتوس خاردار دارای سطحی پوشیده از خار بوده و ۱۴-۲۵ تیغه زرد یا نارنجی دارد که از بین این تیغه ها چند تیغه بلند به شکل پراکنده خارج می شود. مامیلاریا گیاهی مقاوم است و بهترین گزینه برای طرفداران پرورش کاکتوس به شمار می رود. قابل ذکر است کاکتوس ها در سطح خود ماده مومی شکلی تولید می کنند که برای جلوگیری از تعریق آب توسط گیاه می باشد.
شرایط مورد نیاز پرورش مامیلاریا
کاکتوس مامیلاریا در شرایط مناسب می توانند رشد سریع داشته و کاکتوس های کوچکی با فرم گرد تولید کند. این کاکتوس های کوچک اطراف پایه مادری حلقه می زنند. پوست این کاکتوس خشن بوده و به رنگ آبی یا سبز است. لایه ای از پرزهای سفید و ابریشمی نیز اطراف گیاه را احاطه می کنند.
این لایه همانند پد پودری به نظر می رسد اما به آن دست نزنید. خارهای کاکتوس تیز بوده و گل های ریز آن به رنگ سفید یا قرمز و معمولا دایره ای شکل توخالی دیده می شوند. اگر در گذشته موفق شده که کاکتوس را پرورش دهید احتمالا با دردسر کمتری در پرورش کاکتوس مامیلاریا روبرو می شوید.
این گیاه برای گلدهی بهتر است در دوره خنک تر زمستان به حال خود رها شده و آبیاری تاخیر داشته باشد. برخلاف بیشتر کاکتوس ها مامیلاریا دارای برآمدگی هایی است که خارها روی آن ظاهر می شوند. هنگامی آبیاری این برآمدگی ها وسیع شده تا ذخیره آب افزایش یابد.
گل ها در محل تلاقی ساقه و شاخه این برآمدگی نمایان شده که سال قبل رشد نموده اند. نباید این کاکتوس در معرض رطوبت طولانی مدت یا در بستری از آب قرار بگیرد. هرگز اطراف کاکتوس خود را ظرف آبی قرار ندهید. همچنین گلدان انتخابی دارای سوراخ زهکشی بوده و ده درصد از گیاه پهن تر باشد.
می توان کاکتوس مامیلاریا را در گلدانی با پهنای ۱۰-۱۵ سانتی متر برای سال ها نگهداری و همواره از شادابی آن لذت برد. از جمله شرایط محیطی مورد نیاز این کاکتوس عبارت است از:
نور فراوان
کاکتوس مامیلاریا در فضای باز رویش دارد ولی قابل پرورش در منزل نیز می باشد. برای این کار روشن ترین نقطه منزل را انتخاب کنید. ضمنا از تابش شدید نور خورشید به ویژه در فصل تابستان جلوگیری شود. پنجره های جنوبی بهترین مکان برای نگهداری از مامیلاریا در فصل تابستان می باشد.
زیرا سطح تابش نور آفتاب در این فصل بالا بوده و تابش مستقیم گیاه را دچار آفتاب سوختگی می نماید. به طور کلی کاکتوس مامیلاریا به نور فراوان و مناسب نیاز دارد. اما اکثرا گونه ها بهتر است بیشتر از ۴ ساعت نور مستقیم در تابستان دریافت نکنند. نور درخشان و مصنوعی نیز مناسب است.
آبیاری کم
برای هر آبیاری بایستی سطح خاک کاکتوس کاملا خشک باشد. ضمنا زهکشی کامل نیز ضرورت دارد. دقت کنید گلدان غرقاب نماند و در زمستان آبیاری متوقف شده و هرزگاهی آبیاری صورت گیرد. به طور کلی آبیاری کاکتوس مامیلاریا با توجه به میزان دما، شرایط زیستی و محیطی گیاه متغیر است. ولی سعی کنید در ماه های زمستان آبیاری را کاهش داده و در تابستان پس از خشک شدن خاک اقدام به آبیاری نمایید.
دما و رطوبت
این گونه از کاکتوس در دمای ۲۰-۲۵ درجه سانتی گراد شکوفا می شود و در طی زمستان به خواب می رود. کاکتوس را در جای خنک و خشک بین دمای ۱۵-۱۸ درجه نگه داشته تا برای گلدهی ترغیب گردد. در طی تابستان می توان آن را در فضای باز قرار داد. به طور کلی درجه حرارت مطلوب برای مامیلاریا بین ۱۵-۳۵ درجه سانتی گراد است ولی در دمای منفی ۴ درجه سانتی گراد نیز دوام می آورد. دقت کنید گیاه در معرض سرمای زمستان قرار نگیرد.
خاک قلیایی
کاکتوس مامیلاریا به خاک قلیایی غنی با زهکشی سریع نیاز دارد. می توان از ترکیب ماسه کمپوست و پرلیت هم برای این کاکتوس استفاده کرد. البته خاک های آماده و مخصوص کاکتوس نیز در بازار برای مامیلاریا وجود دارد.
کوددهی
این کاکتوس در طول فصل رشد به کود مخصوص نیاز دارد. اما در زمستان و دوره خواب گیاه نیازی به کوددهی نیست. در بهار و تابستان مامیلاریا را با کودهای پتاسیم بالا و نیتروژن کم یا هر دو ماه یک بار به طور محلول در آب تغذیه کنید.
گلدهی
برای ترغیب مامیلاریا به گلدهی بهتر است اجازه داده یک دوره سرما را به خوبی سپری کند. همچنین آبیاری را کاهش دهید. گلدهی در اواخر زمستان و اوایل بهار اتفاق می افتد که شاهد گل هایی به رنگ بنفش متمایل به صورتی یا سفید زیبا و چشم نواز خواهید بود.
تکثیر
ارقام کاکتوس مامیلاریا را می توان به راحتی از طریق نوزاد آن ها تکثیر نمود. کاکتوس های کوچکی(نوزاد) که در پایین ساقه مادر به صورت خوشه ای رویش دارند را می توان جدا کرد و به صورت مجزا مورد کشت و پرورش قرار داد. به این ترتیب نوزاد کاکتوس را به دقت جدا و تا هنگام ترمیم زخم آن را چند روزی روی دستمال بزرگی قرار دهید.
با توجه به اندازه محل برش، روی محل که پینه بست این گیاه جدید را در گلدانی با خاک مخصوص کاکتوس قرار داده و تا زمان ظهور ریشه ها در محلی گرم نگهداری کنید. به این ترتیب با قلمه زدن می توان به راحتی کاکتوس مامیلاریا را تکثیر کرد.
کاشت کاکتوس در گلدان
در صورت نیاز به کاشت و پروش کاکتوس مامیلاریا در گلدان ترجیحا این کار را در فصل گرم انجام دهید. برای انتقال کاکتوس به گلدانی دیگر حتما خاک آن خشک باشد بعد به آرامی کاکتوس را از گلدان خارج نمایید. خاک قبلی را از کنار ریشه ها پاک کرده و حتما همه ریشه های پوسیده را جدا کنید.
در صورت زخمی شدن گیاه روی محل زخم از قارچ کش استفاده و گیاه را در گلدان جدید قرار دهید و با خاک تازه پر کنید. حدود یک هفته پای گیاه خشک باشد بعد به میزان کمی آبیاری انجام شود.
آفات و بیماری ها
آفاتی از جمله میلی باگ ها و شته ها، هر دو با مکیدن شیره کاکتوس مامیلاریا به آن آسیب می زنند. دیدن این آفات بین تیغ های گیاه بسیار دشوار می باشد. این حشرات کوچک، ظاهری مومی، سفید و نخی مانند داشته و تشخیص میلی باگ های ریشه خیلی سخت تر است.
این آفت زیر سطح خاک مانند رسوب هایی روی ریشه پیدا می شوند. تشخیص شته ها نیز دشوار است. به طور کلی این آفات سریعا از گیاهی به گیاه دیگر منتقل می شوند. یکی از روش های کنترل آفات اشاره شد استفاده از پارچه نخی آغشته به الکل می باشد.
همچنین اسپری کاکتوس با الکل ۷۰ درصد می تواند به کنترل آفاتی که به سادگی مشاهده نمی شوند کمک نماید. در مورد بیماری های مامیلاریا قابل ذکر است با بیماری های باکتریای یا قارچی ناشی از آبیاری بیش از حد همراه می شود. حذف بخش های آسیب دیده تنها راهکار کنترل پخش شدن عفونت می باشد. اگر مامیلاریا روی خاک سقوط کند درمان خیلی دیر است.
در پایان در صورت تمایل برای آشنایی با پرورش کاکتوس صخره ای و پرورش کاکتوس اچینو روی لینک ها کلیک و از این مقالات بازدید نمایید.
منبع : آرگا
