شاید یکی از زیباترین درمان ها در جهان، کتاب درمانی باشد. روشی که هنوز خیلی مرسوم و شناخته شده نمی باشد. در این روش از متون های خاص ادبی برای حل گره های زندگی استفاده می شود. در واقع این روش مطالعه هدایت شده با هدف مشخص برای درمان مشکلات روحی، روانی و شخصیتی می باشد، که با هنر راهنمایی کتاب درمانگر، صورت می گیرد. در این مطلب با شیوه درمان توسط کتاب و استفاده از آن به عنوان یک مکمل روان درمانی آشنا خواهید شد.
استفاده از کتاب برای درمان، روشی مفید و ایمن برای تسهیل تحمل بیماری و مشکلات روانی می باشد، که با کمک مطالعه و کسب اطلاعات انجام می گیرد. شاید شما نیز از آن دسته افرادی باشید، که مطالعه کتاب شما را در خود غرق می کند و به بعد دیگری از زمان و مکان می برد. در این صورت این روش بهترین راه برای این است، که از کتاب برای تغییر در نگرش و ذهنیت خود استفاده کنید. استفاده از این نوع درمان به عنوان یک روش مکمل برای رسیدن فرد به بهبودی از عمق مشکلات عاطفی و رفتاری می باشد.
کتاب درمانی چیست؟
تنها هدف از مطالعه کتاب سرگرمی نمی باشد، برای برخی افراد مطالعه کتاب مانند رویایی تاثیر گذار عمل می کند و چون درمانگری ماهر روح آزرده آن ها را آرام می کند. هرچند این روش رایج و شناخته شده نمی باشد، با این حال یکی از راهکار های ارزشمند برای شناخت خود به شمار می آید.
برای اولین بار در تاریخ ساموئل کروترز از این اصطلاح استفاده کرد، این اتفاق در سال ۱۹۱۶ افتاد و در همان زمان در مجله ای به نام آتلانتیک از تکنیکی صحبت به عمل آمد، که اظهار می داشت گردهم آوردن افراد مضطرب با کمک کتاب امکان پذیر می باشد. سرانجام در سال ۱۹۳۷ از کتاب برای درمان بیماری ها و آسیب های روان استفاده شد.
استفاده از کتاب برای درمان ذهن راهی بسیار موثر می باشد،بهره گیری از این روش برای کودکان به ویژه در مدارس سودمند خواهد بود. این راه درمان مهارت کنار آمدن و حل مسئله، کاهش حس انزوا و تقویت خلاقیت را به دانش آموزان می آموزد، تا بردباری آن ها در مواجه با مشکلات افزایش یابد و بتوانند راهی برای مقابله با مشکلات بیابند.
امروزه کتاب های بسیاری نوشته شده اند، تا حمایتگر افراد برای کسب موفقیت و عبور از مراحل ناشناخته زندگی باشند و پیشرفت های شغلی، اقتصادی و شخصی برای خواندگان به ارمغان آورند. از این کتاب های هدفمند می توان در درمان مسائل خانوادگی، محیط های آموزشی، سیستم زندان ها، روان درمانی، مددکاری اجتماعی و سایر محیط های دیگر استفاده کرد، تا کتاب برای حل مسئله در نقش یک حمایتگر روان وارد عمل شود.
کتاب درمانی کودکان
از آن جایی که درمان روان و روح آسیب دیده با کتاب راهی بی خطر و بدون فراز و نشیب می باشد، برای تسکین مشکلات کودکان توصیه می شود، از این راه استفاده کنید. کنار آمدن کودکان با مصائبی چون از دست دادن والدین، جدایی والدین و بیماری از جادوی کتاب استفاده کنید. با استفاده از درمان به کمک کتاب می توانید، سلامت روان کودک و بهبود آن را شاهد باشید.
مراحل درمان با کتاب
کتاب درمانی از سه روش عمده برای مکمل بودن در درمان استفاده می کند، این مراحل شامل ۱. همانند سازی ( روشی که در آن فرد با داستان هم سو می شود) ۲. پالایش روانی ( در این مرحله فرد می تواند احساساتش را رها کند) ۳. بینش درون ( فرد افکار، احساسات و عملکرد های خودش را ارزیابی و تجربه می کند).
ملاحظات درمان با کتاب
مطالعه کتاب و کسب اطلاعات از روش های سودمند برای کاهش فشار های روحی و جسمی می باشد، اما استفاده از این روش شامل ملاحظاتی نیز می شود. لازم به ذکر است، که کتاب می تواند در کنار سایر روش های اصلی برای درمان بسیار مفید باشد، اما نمی تواند راهی برای درمان تمام مشکلات باشد.
برای استفاده از کتاب در مسیر بهبود مشکلات عاطفی و روانی لازم است، تا آشنایی درست و کاملی از بیمار و شناخت وسیعی از دنیای کتاب ها و نویسندگان داشته باشیم، بنابراین تعامل دو گروه روانپزشکان و کتابدارن در این زمینه بسیار سازنده می باشد.
نقش مکمل کتاب در حل مشکلات
کتاب های روانشناسی تاثیر بسیار مطلوبی در اصلاح الگو های فکری و درهم شکستن افکار مخرب دارند، به همین جهت در درمان های بالینی مورد توجه قرار می گیرند. یکی از روش های درمان، گردهم آمدن بیماران در جلسات مختلف می باشد، در این جلسات بیماران داستان و شعر می خوانند و در مورد موضوعات خیالی و راهکار های ارائه شده در کتاب بحث می کنند، این روش شرایط خوبی برای تعامل این افراد فراهم می کند.
یکی دیگر از تاثیرات قابل توجه کتاب استفاده از آن در دوران حساس بلوغ و توضیح مسائلی که نیاز به آموزش دارد می باشد، می توانید از کتاب برای بیان مسائلی چون آموزش جنسی، رشد و محافظت از بدن به فرزندتان استفاده کنید.
محدودیت ها
با وجود این که کتاب درمانی روشی بی خطر و بسیار مفید برای حمایت معنوی در برخورد با مشکلات افراد به شمار می آید، اما دارای محدودیت هایی نیز می باشد.
- استفاده از درمان با کتاب برای افراد بی سواد و کم سواد کاربردی نمی باشد
- میزان مطالعه در میان بسیاری از اقشار جامعه نیازمند درمان کم می باشد
- تعداد کتاب های مفید برای پروسه درمان بسیار اندک است
- کتاب های موجود برای تدریس در دانشگاه مناسب هستند و درک آن ها برای عامه مردم دشوار است
پیشنهاد کتاب
کتاب هایی که در ادامه با آن ها آشنا می شوید، در درمان بسیاری از مشکلات می توانند، هدایتگر شما باشند و شما را در حل این مشکلات یاری دهند.
عزت نفس: تکنیک های شناختی برای افزایش عزت نفس ( نویسنده: متیو مککی، پاتریک فانینگ) – ارتقای عزت نفس و ۱۰ راه حل ساده (نویسنده: گلن. ر. شیرالدی)
استرس پس از سانحه: لطفا نگران نباش و زندگی کن – کتاب خودیاری توجه آگاهی برای اضطراب و نگرانی (نویسنده: سوزان اورسیلو، الیزابت رومر) رهای ار وحشت زدگی – ۱۰ راه حل ساده (نویسنده: مارتین. م. آنتونی، رندی. ا. مککاب)
فرزند پروری: تکنیک های فرزند پروری – روشی برای ساختن شخصیت سالم و پیشگیری از مشکلات روانی در فرزندان (نویسنده: دکتر سعید جهانشاهی فرد) – پرورش کودکان شاد – اموزش شادمانی به کودکان بر اساس تئوری انتخاب (نویسنده: باب سولو)
افسردگی: غلبه بر افسردگی (نویسنده: رابرت لیهی) – شاد زیستن در فردای افسردگی – راهنمای عملی فعال سازی رفتاری (نویسنده: خدمات سلامت همگانی (NHS)) – رهایی از بند های غمگینی – ۸۰ راه موثر (نویسنده: دیوید کلارک)
مشکلات خانوادگی: زندگی خود را دوباره بیافرینید (نویسنده: جفری یانگ، ژانت کلوسکو) – مهارت های زناشوی (نویسنده: متیو مککی، پاتریک فانینگ، کیم پالگ)
تاثیر کتاب در رشد عاطفی کودک
کتاب درمانی در کودکان چهار مرحله برای تاثیرگذاری را طی می کند، در مرحله اول ادبیات به کودک می فهماند، در تجربه بسیاری از احساسات مانند دیگران می باشد و تجربه این احساسات امری طبیعی می باشد. در مرحله دوم احساسات مختلف را مورد بررسی قرار می دهد، تا کودکان تصویری کامل از آن احساس داشته باشند. در سومین مرحله به کنش های مختلف شخصیت ها برای برخورد با عواطف ویژه اشاره می کند و در مرحله آخر ادبیات به وضوح نشان می دهد، که هر فرد احساسات مختلفی را تجربه می کند و ممکن است در برخی موارد این احساسات در تضاد با یکدیگر باشند.
منبع : آرگا
