نیکوتین ترکیب شیمیایی اعتیادآوری می باشد، که در گیاهی به نام تنباکو یافت می شود، استفاده از محصولات نیکوتین مشکلات متعددی به دنبال خواهد داشت. نیکوتین خاصیت بازی و فرار دارد و با قرار گرفتن در معرض هوا به رنگ قهوه ای در می آید. عوارض نیکوتین در برخی شرایط منجر به مرگ نیز می شود. شایع ترین مشکلات جدی مصرف نیکوتین شامل افزایش فشار خون، تشنج و سکته مغزی می باشد.
عمر متوسط نیکوتین یک تا دو ساعت می باشد و ۱۵ ثانیه پس از استنشاق سیگار نیکوتین وارد مغز می شود و مونوکسید کربن موجود در سیگار، سطح اکسیژن مغز را کاهش می دهد. نیکوتین به دو شکل تحریکی و مهاری عمل می کند. اثر عمده نیکوتین تحریک گذرا می باشد و به دنبال آن دپرسیون مدام روی می دهد. گیاه توتون و تنباکو نزدیک به ۲۰۰۰ سال کاربرد دارویی داشته است. این گیاه بومی قاره آمریکا می باشد و مشخص نیست، از چه طریقی دخانیات به اروپا رسیده است. توتون و تنباکو برای اولین بار در سال ۱۷۶۳ با کاربرد دفع حشرات به کار گرفته شد.
عوارض نیکوتین
دخانیات از شناخته شده ترین عوامل قابل پیشگیری مرگ می باشند. تحقیقات زیادی در رابطه با تاثیر مصرف دخانیات بر سلامت انسان انجام گرفته است، نتیجه یکی از این تحقیقات ثابت کرد، استعمال دخانیت به طور میانگین طول عمر افراد را تا ده سال کاهش می دهد. امروزه به دلیل دسترسی آسان استفاده از سیگار، پیپ و قلیان در میان جوانان نیز بسیار گسترش یافته است. آشنایی با عوارض و خطرات مصرف نیکوتین ممکن است، باعث شود تا بسیاری از افراد در استعمال دخانیات تجدیدنظر کنند.
نیکوتین از کجا می آید؟
در گیاه تنباکو حدود ۴۰۰۰ ماده شیمیایی وجود دارد، نیکوتین مهم ترین ماده شیمیایی این گیاه است و بر مغز انسان اثر روان گردان دارد. گیاه تنباکو و توتون دارای تنوع بسیاری می باشند. کاهش نیکوتین و افزایش قند در این گیاه باعث می شود بهتر بسوزد و در واقع مرغوبیت گیاه را افزایش می دهد. بیشترین کشت تنباکو به ترتیب در آسیا، آمریکای شمالی و اروپا انجام می شود. کشور های کره، نیجریه ، مالی، آرژانتین و یونان از مهم ترین کشور های تولید کننده می باشند.
برگ گیاه تنباکو دارای ماده نیکوتین می باشد و پس از طی نمود مراحل خشک و تصفیه شدن در اشکال مختلف به به بازار عرضه می شوند، برگ ها با درصد نیکوتین بالا در بیشتر موارد برای قلیان و پیپ مورد استفاده قرار می گیرند.
تاثیر نیکوتین بر بدن
مصزف نیکوتین می تواند، مشکلات جدی و بسیاری با خود به همراه داشته باشد، از این مشکلات می توان به سفت شدن دیواره های شریان ها، افزایش احتمال حملات قلبی و فشار خون اشاره کرد. تنباکو قلیان، سیگار، سیگار الکترونیک و سیگار برگ همگی دارای تنباکو می باشند. راه های جذب نیکوتین توسط بدن از طریق استنشاق، خوردن و تماس پوستی می باشد، زیاد بودن مقدار جذب این ماده ممکن است، مسمومیت یا حتی مرگ را به دنبال داشته باشد، از مهم ترین عوارض نیکوتین اعتیاد به مصرف آن می باشد.
مطالعه انجام گرفته دکتر استیون و همکارانش در این زمینه نشان می دهد، سیگار های درای نیکوتین کمتر درصد اعتیاد آوری کمتری نیز در انسان به وجود می آورند.
تاثیر نیکوتین بر مغز
مصرف نیکوتین منجر به افزایش ترشح اندروفین می شود، با افزایش دوپامین در مدار های پاداش مغز میل به مصرف این ماده را افزایش می دهد. استفاده مداوم از نیکوتین قسمت های از مغز را که مسئولیت یادگیری، استرس و خودکنترلی را برعهده دارند دچار اختلال می کند. بروز اختلال در این موارد سبب می شود، تا شخص بیشتر به این ماده اعتیاد پیدا کند. لذت حاصل از مصرف مواد دارای نیکوتین دارای دوام طولانی مدت نمی باشد.
نیکوتین وارد خون می شود و غدد فوق کلیوی را تحریک می کند، تا آدرنالین ترشح کنند، با ترشح این ماده سیستم عصبی مرکزی تحریک می شود و ضربان قلب و فشار خون و تنفس افزایش می یابد.
تاثیرات کوتاه مدت نیکوتین
برای روشن این موضوع که عوارض سیگار چیست؟ و چه خطراتی افراد سیگاری را تهدید می کند، بهتر است با تاثیرات کوتاه مدت و بلند مدت مصرف سیگار آشنا شوید. عوارض مصرف نیکوتین به قدری خطرناک است که ۶۰ میلی گرم از آن می تواند، تنفس یک فرد بالغ را تا جایی ضعیف کند که باعث مرگ وی شود. یک سیگار معمولی ممکن است، بین نیم تا دو میلی گرم نیکوتین وارد بدن انسان کند، در هنگام استفاده از سیگار در حال بلعیدن مواد شیمیایی مضری می باشید، که به راحتی به ارگان های حیاتی بدن دسترسی پیدا می کنند. مسمومیت ناشی از مصرف زیاد این ماده علائمی چون ۱. تهوع ۲. استفراغ ۳. آبریزش از دهان ۴. رنگ پریدگی ۵. اسهال ۶. سرگیجه ۷. سردرد ۸. افزایش فشار خون ۹. لرزش و عرق سرد را در فرد ایجاد می کند.
مسمومیت با این ماده می تواند ناتوانی برای تمرکز، گیجی و اختلالات حسی را نیز به دنبال داشته باشد. از دیگر عوارض نیکوتین این است، که چرخه خواب را دچار اختلال می کند و بیدار شدن های مکرر در شب سبب خستگی در روز می شود.
تاثیرات بلند مدت
مصرف مداوم نیکوتین می تواند، ۲۵ نوع بیماری در انسان به وجود آورد. بنا به گفته سازمان بهداشت جهانی هنوز اطلاعات دقیقی از تاثیر واقعی مصرف این ماده بر سلامت انسان وجود ندارد. با این حال بیماری های که در ادامه می خوانید، در اثر استفاده این ماده می توانند در انسان بروز پیدا کنند.
سرطان: مردان سیگاری ۲۲ بار و خانوم های سیگاری ۱۲ بار بیشتر از افراد غیر سیگاری در معرض ابتلا به سرطان ریه قرار دارند، مصرف سیگار می تواند خطر ابتلا به سرطان دهان، رحم، کلیه، کبد، معده، مثانه، لوزالمعده و خون را افزایش دهد. استفاده زیاد از قلیان و پیپ نیز خطر ابتلا به سرطان دهان و حلق را در پی درد. خانوم هایی که سیگار می کشند تا ۳۰ درصد بیشتر در معرض ابتلا به سرطان سینه قرار دارند، همچنین لازم به ذکر است، استعمال سیگار برای خانوم ها قبل از سن ۲۰ و ۵ سال قبل از بارداری احتمال بروز این سرطان افزایش می دهد.
بیماری قلبی: عوارض نیکوتین و استعمال دخانیات شامل خطر بروز بیماری های قلبی و عروقی نیز می شود، کشیدن سیگار در دهه های ۳۰ تا ۵۰ زندگی احتمال بیماری های قلبی را پنج برابر بیشتر می کند. استعمال سیگار باعث می شود، تا میزان اکسیژن در قلب و سایر ارگان های حیاتی کاهش یابد و منجر به سخت شدن سرخرگ ها می شود، این امر می تواند در نهایت باعث اختلال در رسیدن خون به قلب شود و حمله قلبی رخ دهد.
اختلال در کارکرد شش: ۷۸ درصد مبتلایان سرطان ریه را افراد سیگاری تشگیل می دهند، افراد سیگاری هشت برابر بیشتر در معرض ابتلا به این سرطان قرار دارند. استعمال سیگار میتواند علاوه بر ایجاد این سرطان بیماری هایی چون برونشیت مزمن و آمفیزم را نیز ایجاد کند.
تغییر در ظاهر: مواد شیمیایی سیگار تغییرات ناخوشایندی در ظاهر ایجاد می کند، که شامل پوست خشک و ملتهب و ایجاد چین چروک می باشد. همچنین می تواند، انگشت ها، ناخن ها و دندان ها را زرد نماید.
سایر بیماری ها: عوارض نیکوتین بیشتر بر مغز انسان تاثیر می گذارد و تغییرات خلقی را در پی خواهد داشت. نیکوتین به سرعت در بدن از بین می رود و به دلیل ایجاد حس لذت فرد را به مصرف دوباره سوق می دهد و اعتیاد ایجاد می کند. بسیاری از افراد معتقد هستند، سیگار در صبح تاثیر بیشتری دارد، دلیل این امر این است، که در طول شب نیکوتین بدن به تدریج از بین می رود و با میزان کمی نیکوتین در صبح واکنش بیشتری خواهد داشت. با گذشت زمان در طول روز میزان تحمل بدن افزایش می یابد و سیگار های بعدی به مراتب تاثیر کمتری برای مصرف کننده ایجاد می کنند.
منبع : آرگا