پرورش یاس بنفش و رازهای طلایی برای رشد بهتر این گیاه

بوته یاس برگ ریز بوده و در بهار شکوفا می شود. این گل بخشی از خانواده زیتون بوده و به همراه دیگر گیاهان زینتی مانند درخت زبان گنجشک، بوته های فورسیتیا و پرچین‌ های گیاهی می باشد. ویژگی برجسته بیشتر یاس بنفش رایحه خوشبوی گل ها است. شکوفه ها نیز به صورت خوشه های منشعب نمایان می شوند.

هر گل تنها ۱.۳ سانتی متر عرض دارد. برگ ها به رنگ سبز مایل به خاکستری و آبی مایل به سبز بوده و طول آن ها حدود ۲-۵ سانتی متر است. یاس بنفش در پاییز تغییر رنگ نمی دهد و پوست این درختچه خاکستری تا قهوه ای مایل به خاکستری می باشد. بهترین تایم برای کاشت و پرورش یاس بنفش اوایل پاییز پیش از یخ زدن زمین می باشد.

یاس بنفش دارای نرخ رشد متوسط ۱-۲ متر در هر سال هستند. درختچه های یاس بنفش به دلیل زیبایی و جذابیت به عنوان گیاهان نمونه جهت کاشت در باغچه مدنظر قرار می گیرند. پس از کاشتن یاس بنفش به مراقبت خاصی نیاز ندارد و معمولا فقط در دوره خشکسالی به آبیاری نیاز دارد و کوددهی سالانه را می پسندد. هرس هم سالی یک مرتبه نیاز است.

شرایط محیطی مورد نیاز یاس بنفش

در راستای کاشت و پرورش یاس بنفش شرایط محیطی زیر مورد نیاز است:

خاک

یاس بنفش به خاک غنی و لومی با زهکشی کافی و پی اچ خنثی نیاز دارد. این گل می تواند خاک رسی را نیز تحمل کند، البته ممکن است رشدش متوقف شود.

نور

بوته یاس بنفش باید در مکانی با آفتاب کامل کاشته شوند، یعنی حداقل شش ساعت نور مستقیم خورشید در اکثر روزها دریافت کند. یاس بنفش تا حدودی سایه را تحمل می کند، ولی نور کم شکوفایی آنها را محدود نموده و در سایه کامل عملکرد خوبی ندارد.

آب

بوته های یاس بنفش به میزان متوسطی از رطوبت خاک نیاز داشته و خاک خیس منجر به پوسیدگی ریشه و تضعیف گلدهی آن می شود. به این ترتیب یاس بنفش جوان را به طور منظم آبیاری تا خاک کمی مرطوب بماند. گیاهان بالغ معمولا تنها در دوره های خشکسالی به آبیاری احتیاج دارند.

دما و رطوبت

بوته یاس بنفش دوستدار آب و هوایی هستند که دارای تابستان های نسبتا خنک باشد. برای نواحی گرم و مرطوب کاشت یاس بنفش توصیه نمی شود. رطوبت زیاد سبب  بروز بیماری های قارچی در گیاه می گردد. علاوه بر این، یاس بنفش دمای پایین تر از زیر صفر را نیز تحمل می کند. البته بوته های یاس در برابر بادهای سرد به محافظت احتیاج داشته زیرا به جوانه های گل آسیب رسیده و ساقه ها را می شکند.

کوددهی

بوته های یاس بنفش به تغذیه بهاره از طریق کود نیاز دارند. به ویژه اگر بستر کشت خاک ضعیفی داشته باشد. با این وجود، از کودهای حاوی ازت بالا استفاده نکنید، زیرا سبب تضعیف گلدهی می شود. در عوض، از کود متعادل و با پیروی از دستورالعمل های روی محصول استفاده کنید.

هرس

در پرورش یاس بنفش انجام هرس بسیار مهم است. زیرا هم سبب تقویت گلدهی و هم برای اطمینان از گردش هوا جهت جلوگیری از کپک پودری و دیگر مشکلات کارایی دارد. زمان مناسب برای هرس دقیقا بعد از پایان گلدهی می باشد، زیرا یاس بنفش روی چوب های قدیمی شکوفا می گردد.

به این ترتیب شاخه ها را هرس کرده تا رشد آن بیشتر شده و گردش هوا بهتر صورت گیرد. همچنین ارتفاع بوته را کنترل کنید. از این رو قدیمی ترین شاخه ها را حذف نموده، زیرا آنها دیگر گل سالمی نمی دهند، ولی بیش از یک سوم کل شاخه ها را حذف نکنید. در ضمن شاخه های ضعیف یا آسیب دیده را هرس نمایید.

افرادی که بوته یاس بنفش را پرورش داده اند می دانند که چه اندازه به راحتی گسترش پیدا می کند. بیشتر یاس های بنفش از طریق شاخه هایی که از تنه بیرون زده شده پخش می شوند. و از این شاخه ها نیز تکثیر می یابند. به این ترتیب روشی ارزان برای به دست آوردن بوته جدید یاس خواهید داشت.

بنابراین با هرس و جداسازی شاخه ها هم از شلوغی بیش از حد درختچه جلوگیری کرده و هم می توانید از این ساقه ها به عنوان قلمه برای تکثیر بوته استفاده کنید. بهترین زمان برای تکثیر یاس بنفش نیز اواخر بهار تا اوایل تابستان می باشد تا به ساقه زمان کافی جهت رشد قبل از شروع هوای سرد داده شود.

تکثیر

برای تکثیر و پرورش یاس بنفش کافی است اطراف یکی از شاخه ها را حفر کرده و آن را از گیاه اصلی جدا نمایید. و ریشه های سالم را نگهداری کنید. بعد شاخه ها را در هر محلی که خاک غنی دارد بکارید و سعی کنید خاک همواره مرطوب باقی بماند تا ریشه ها قوی شده و گیاه تثبیت شود.

مشکلات و بیماری ها

بوته های یاس بنفش درختچه های تقریبا مقاومی هستند و می توانند از بیشتر مشکلات و بیماری ها رهایی یابند. با این وجود این گیاه نیز به مواردی حساس است. از جمله بیماری قارچی سفیدک پودری که به ویژه در تابستان های مرطوب مشاهده می شود.

لکه های پودری سفید رنگ روی شاخ و برگ یاس بنفش ایجاد می شود. برای مبارزه با این بیماری استفاده از قارچ کش شیمیایی و روش طبیعی توصیه می شود. سفیدک پودری معمولا کشنده نبوده ولی همواره باید در اسرع وقت نسبت به محدود کردن انتشار قارچ اقدام کرد.

از دیگر آفات رایجی که ممکن است روی یاس بنفش تاثیر بگذارند می توان به فلس ها و کرمک ها اشاره کرد. این حشرات ریز در صورت مشاهده روی ساقه و سطح زیرین برگ ها باید با روغن چریش یا حشره کش از بین بروند. معمولا یاس بنفش در اواسط  تا اواخر بهار شکوفا می شود.

هر چند بر حسب گونه یاس سفید این زمان فرق دارد. خوشه های مخروطی گل های ریز آن رایحه ای بسیار شیرین دارند. شکوفه ها تنها چند هفته دوام می آورند. ولی بایستی هر سال روی یک گیاه سالم دو مرتبه شکوفا گردند. برای لذت بردن از یک دوره گلدهی طولانی تر کاشت چندین گونه یاس بنفش توصیه می شود که در زمان های مختلفی گلدهی دارند.

کمبود نور خوشید غالبا علت گلدهی ضعیف یاس بنفش است. یاس بنفش را برای یک روز کامل در نظر بگیرید تا متوجه شوید که زمان طولانی در سایه قرار نداشته باشد. خاک کمی مرطوب هم سبب شکوفه قوی تر آن می شود. مالچ اطراف بوته نیز به حفظ رطوبت خاک و از بین بردن علف های هرز که ممکن است با یاس بنفش رقابت داشته باشند توصیه می شود.

به طور کلی بوته های یاس بنفش معمولا گیاهانی مشکل ساز در باغ نیستند ولی دو مشکل رایج دارند از جمله:

گلدهی کم

بوته یاس بنفشی که مانند سابق به گلدهی نمی رود ممکن است به هرس جوان سازی نیاز داشته باشد. برای این کار یک سوم از قدیمی ترین شاخه ها را سریعا بعد از پایان دوره شکوفه حذف کنید. در فصل رشد بعدی نیز نیمی از شاخه های قدیمی باقی مانده را بعد از گلدهی حذف کنید. در سال بعد دوباره باقی شاخه های قدیمی را بردارید. به این ترتیب شاخه های جدیدی که با شدت زیادی گلدهی دارند در عرض چند سال جایگزین می شوند.

قهوه ای شدن برگ ها

قهوه ای شدن برگ های یاس بنفش ممکن است به علت عوامل مختلفی از جمله آبیاری نامناسب، تنش خشکی، به ویژه برای بوته های جوان روی دهد. کود دهی بیش از حد و قرارگیری طولانی مدت در معرض نور خیلی شدید خورشید هم به شاخ و برگ آسیب می زند. ولی اغلب لکه های قهوه ای روی برگ ها به علت سوختگی باکتریایی می باشد.

این عفونت گیاهی معمولا زمانی روی می دهد که شرایط رشد این گیاه تضعیف شده باشد. به این ترتیب اصلاح شرایط یکی از راه حل های اساسی این بیماری می باشد. در ضمن برای جلوگیری از گسترش بیماری سریعا شاخ و برگ آلوده را جدا نمایید.