یکی از کودهایی که می توان برای گیاهان باغچه یا مزرعه مورد استفاده قرار داد، خاکستر چوب است. خاکستر چوب برای کود می تواند یک گزینه اقتصادی در باغبانی و کشاورزی به شمار رود زیرا دارای عناصر مغذی بوده و سبب بهبود بافت خاک می شود.
فواید خاکستر چوب برای کود
می توان به راحتی از خاکستر چوب به عنوان کود برای تقویت باغ و مزرعه خود استفاده کرد. خاکستر چوب دارای مواد مغذی و ضروری بسیاری برای گیاهان بوده و به رشد بهتر آن ها کمک می کند. این ماده می تواند یک گزینه اقتصادی در باغبانی و کشاورزی باشد که سبب بهبود بافت خاک نیز می شود.
به کمک خاکستر چوب هم بازیافت ها وارد چرخه تولید شده و هم به رشد گل و گیاهان باغ و مزرعه خود کمک می کنید. به طور کلی کودها جهت تغذیه گیاهان و تشویق رشد سالم مواد مغذی را به خاک وارد می کنند. انواع کودها مواد مغذی مختلفی را برای خاک تامین می کنند.
خاکستر چوب به عنوان کود در باغبانی و کشاورزی بحث برانگیز بوده به این نحو که برخی طرفدار این موضوع بوده و برخی از آن اجتناب می کنند. در ادامه با فواید خاکستر چوب به عنوان کود آشنا می شوید.
خاکستر چوب
از چوب به عنوان سوخت برای انرژی استفاده می شود. دو نوع خاکستر چوب شامل خاکستر بادی و خاکستر پایین تولید می شود. خاکستر چوب به خاک خشک کمک کرده تا بافت بهتری پیدا کند. همچنین به ریشه گیاهان اجازه می دهد سریعتر رشد کنند. چرا که هوا آزادانه حرکت داشته و باکتری ها راحت تر عمل می کنند.
کود خاکستر چوب مواد مغذی بسیاری با مانند بیشتر کودها به خاک اضافه می کند و سبب بهبود بافت خاک جهت رشد گیاهان می شود. همچنین پی اچ اسیدی را افزایش نمی دهد. از خاکستر چوب می توان به عنوان اصلاح کننده خاک در ابتدای بهار در حالی که خاک خشک شده و پیش از شروع رشد زندگی گیاه استفاده نمود.
تقریبا همه گیاهان از پتاس موجود در خاکستر چوب بهره می گیرند. سایر ترکیبات موجود در خاکستر هم برای خاک و رشد گیاه خیلی مفید است. از آنجا که خاکستر چوب به عنوان یک ماده آهکی عمل می نماید، سبب کاهش اسیدیته خاک شده و قلیایی بودن خاک را افزایش می دهد.
دقت کنید گیاهانی مانند بلوبری، گل آرالیا، گل پیونی که طرفدار خاک اسیدی هستند در بستر حاوی خاکستر چوب نمی توانند رشد کنند. با قرار دادن خاکستر چوب روی هر لایه کمپوست مواد آلی به طور کامل تجزیه خواهند شد. در ضمن می توان خاک رس سنگین را توسط خاکسترهای چوب اصلاح و سبک نمود. زیرا این ماده خاک را تجزیه و به حفظ بیشتر تبادل هوا در خاک کمک می کند.
از طریق کود خاکستر چوب می توان آفات باغ و زمین های کشاورزی را از بین برد. به منظور این کار در بستر کشت مورد نظر خاکستر چوب را به جهت دفع حشرات، کرم ها، کرم طوقه بر، شته و حلزون خاکی بپاشید. دقت کنید که خاکستر را پس از باران های سنگین دوباره استفاده کنید.
برای نگهداری خاکستر در مکان مورد نظر باید در روزی که باد شدید نمی وزد آن را استفاده کرد. وگرنه خاکستر به جای این که روی سطح خاک قرار بگیرد به اطراف پاشیده می شود. قابل ذکر است هنگام استفاده از خاکستر چوب در مزرعه یا باغچه به نکات احتیاطی زیر دقت کنید:
- خاکستر دارای میزان زیادی چربی بوده که عامل سوزانده ای است. از این رو از قرار دادن آن در پای گیاهان نازک و جوان خودداری شود.
- موقع استفاده از خاکستر، دستکش به دست نموده و از ماسک استفاده نمایید. همچنین چشم ها را با عینک محافظت نمایید.
- از خاکستر مقوا، زغال یا خاکستر چوب رنگ آمیزی شده استفاده نشود زیرا دارای مواد شیمیایی بوده که برای گیاهان مضر هستند.
- قبل از استفاده از کود خاکستر چوب، ابتدا خاک را بررسی تا بیش از حد قلیایی نشده باشد.
قابل ذکر است خاکستر چوب بیشتری را می توان با سوزاندن چوب های سخت به جای چوب های نرم، تولید نمود. چوب سخت سه برابر بیشتر از چوب نرم خاکستر تولید می کند.
فواید کود خاکستر چوب
در این بخش به بررسی فواید کود خاکستر چوب می پردازیم:
۱. منبع غنی پتاسیم و آهک
خاکستر چوب، یک روش ارزان برای تامین پتاسیم و آهک گیاهان می باشد. این در حالی است که موقع استفاده از آن بایستی با احتیاط عمل کرد. احتمالا اگر تاکنون در مورد نحوه ساخت صابون خانگی تحقیق کرده باشید، اطلاع دارید که از خاکستر چوب ساخته می شود.
خاکستر هنگامی که مرطوب شود، نمک و قلیا تولید کرده از این رو باید در استفاده از خاکستر دقت نمود. می توان مقدار کمی از خاکستر چوب را در اطراف ریشه گیاه پاشید یا آن را به کمپوست اضافه کنید. این کار سبب می شود میزان زیادی خاکستر در اطراف گیاهان در هر زمان وجود نداشته باشد.
در صورتی که خاکستر خیس شد، چندان مهم نیست زیرا تنها مقدار کمی نمک و قلیا به گیاه خواهد رسید. شایان ذکر است مقادیر زیاد خاکستر، سبب سوختن گیاهان می شود.
۲. عالی برای کمپوست
برخی کارشناسان توصیه می کنند که درصورت امکان، خاکسترهای چوب را به شمع کمپوست اضافه نمایید. همانطور که در بخش قبلی اشاره شد، زمانی که خاکستر چوب خیس شود، قلیا و نمک از آن خارج خواهد شد. به این ترتیب مصرف بیش از حد این ماده می تواند گیاهان را بسوزاند.
با این وجود ، هنگامی که خاکستر چوب را کمپوست می کنید، به آن زمان داده می شود تا این مواد تخلیه شوند. به این ترتیب، هنگامی که کمپوست به باغچه اضافه شود، میزان نمک و قلیا حداقل خواهد بود و خاکستر چوب اثر مثبت روی گیاهان خواهد داشت. در صورتی که شمع کمپوست دارید، خاکستر چوب سرد شده به شمع داده هر چند تجزیه آن ها زمانبر می باشد، ولی با در اختیار داشتن زمان کافی یک عنصر مفید برای باغچه خواهند بود.
۳. مناسب برای مبارزه با آفات
اگر با مشکل آفت در باغچه یا مزرعه خود روبرو هستید، لازم نیست آفت کش خریداری نمایید. می توانید از یک روش ساده یعنی خاکستر چوب استفاده کنید. به خاطر داشته باشید تنها باید از خاکستر چوب تازه به میزان کم استفاده کنید. اگر حلزون یا حلزون آویزان در اطراف باغ باشد، میزان خاکستر چوب را در زیر پایه گیاه بپاشید.
پیشتر اشاره شد که خاکستر چوب دارای نمک است از این رو در جایی که نمک وجود داشته باشد، حلزون ها زنده نمی مانند. به این ترتیب خاکستر چوب باید مشکل آفت را رفع نماید. هنگامی که باران می بارد، بعد از استفاده از خاکستر ممکن است نمک رقیق گردد. در این شرایط خاکستر چوب بیشتری در اطراف پایه گیاهان قرار داده تا آفات دور شوند.
۴. بهبود پی اچ خاک
می توان گفت خاکسترهای چوب روشی طبیعی برای تقویت سطح پی اچ خاک می باشند و اسیدیته خاک را کاهش خواهند داد. ضمنا برای بسیاری از گیاهان ایدهآل هستند. با این وجود، قبل از اضافه کردن خاکستر چوب زیاد به باغچه یا مزرعه، شرایط رشد گیاهان خود را بشناسید.
چنانچه در باغچه یا مزرعه گیاهان اسید دوست وجود دارند، استفاده از خاکستر چوب برای آن ها مفید نخواهد بود. در بعضی موارد، شبیه گیاه بلوبری، نباید از خاکستر چوب برای اصلاح خاک استفاده کرد. به این ترتیب با درک نیازهای گیاه متوجه می شوید کجا از خاکستر چوب استفاده و کجا از آن اجتناب کنید.
اهمیت نوع چوب در تولید خاکستر
ممکن است تصور کنید تمام خاکسترهای چوب فواید یکسانی دارند. در حالی که این طور نبوده و همانطور که نحوه سوختن چوب های مختلف، با یکدیگر تفاوت دارد. مواد مغذی که تولید می کنند نیز تفاوت دارد. برخی چوب های نرم مانند کاج را می سوزانند در صورتی که برخی دیگر چوب های سخت مانند چوب بلوط را می سوزانند.
مواد مغذی چوب های سخت نسبت به چوب نرم برای باغچه بیشتر خواهد بود. البته این می تواند به مدت زمان لازم برای رشد هر نوع درخت مرتبط باشد. در حالت کلی رشد درختان با چوب سخت از درختان با چوب نرم آهسته تر است. به این ترتیب زمان بیشتری برای جذب مواد مغذی احتیاج دارند.
در ضمن درختان با چوب سخت روش متفاوتی برای انتقال مواد مغذی در سراسر گیاه نسبت به درختان چوب نرم دارند که می تواند بر مقدار مواد مغذی خاکستر درختان هم تاثیر بگذارد. به یاد داشته باشید، هنگامی که درباره نوع چوبی که از آن می خواهید خاکستر تولید کنید به نتیجه رسیدید، هدف شما باید اصلاح و تقویت باغچه و گیاه باشد.
چه زمانی از خاکستر چوب استفاده کنیم؟
حال که درباره کاربرد و فواید خاکستر چوب تاحدودی اطلاعات کسب کردید بهتر است قبل از استفاده از زمان مناسب به کار بردن این ماده نیز اطلاع داشته باشید. به روش های مختلفی می توانید از خاکستر چوب در فضاهای باغ یا مزرعه استفاده کنید. یکی از این روش ها استفاده از خاکستر چوب در ماه های سرد سال می باشد.
هر زمانی که شومینه یا بخاری زغالی را خالی کردید، اجازه داده خاکسترها سرد شوند. هنگامی که کاملا سرد و خنک شد آن را در باغچه بریزید. برای ایجاد تعادل خاکسترها را در بستر مورد نظر با شن کش پخش نمایید. استفاده مستقیم خاکسترهای چوب در فضای کشت در طول زمستان پیش از این که گیاهان مجددا در این ناحیه رشد کنند، فرصت کافی برای تجزیه آن ها فراهم می شود.
در مناطقی که سطح زمین در زمستان با برف پوشیده می شود. این روش مناسب نیست.
یک روش دیگر استفاده از خاکستر چوب، ریختن خاکسترهای سرد شده در شمع کمپوست می باشد. هنگامی که کمپوست آماده مصرف شود، خاکسترهای چوب همچنین باید برای استفاده ایمن شوند. این روش در تمام اقلیم ها کارایی دارد. البته به امکان دسترسی شما به شمع کمپوست در طی ماههای زمستان نیز بستگی خواهد داشت.
روش دیگر استفاده از خاکستر چوب در فضای باغچه، استفاده از آن در قالب کود می باشد. اگر قصد اصلاح و تقویت خاک باغچه یا کود دهی به آن را دارید، میزان مناسبی خاکستر چوب را اطراف گیاهان برای تامین مواد مغذی و نابودی آفت ها بریزید. حتما خاکستر چوب را در مکانی امن و خشک نگهداری کنید. این کار موجب می شود برای استفاده در زمان کود دهی یا اصلاح خاک باغچه آماده شوند.
چند نکته
در راستای استفاده از کود خاکستر چوب می توانید نکات زیر را هم مدنظر قرار دهید:
- تا موقعی که از خاکستر چوب بدون افزودنی استفاده می کنید، می توان از آن به عنوان کود استفاده کرد؛ خاکستر چوب دارای کربنات پتاسیم بوده که برای بسیاری از گیاهان مغذی است. پتاس همچنین میتواند سطح پی اچ خاک را افزایش دهد، اما با توجه به نوع خاک از آن کمتر استفاده شود. قابل ذکر است پتاسیم که از اجزای رایج خاکستر چوب است ه در غلظت های تا ۵ درصد وجود دارد.
- خاکستر چوب دارای مواد مغذی است که می تواند برای رشد گیاه مفید باشد، یک ماده مغذی گیاهی که در خاکستر چوب یافت می شود، کلسیم می باشد که ممکن است ۲۰ درصد یا بیشتر محتوای آن را تشکیل دهد.
- خاکستر چوب منبع عالی آهک و پتاسیم برای باغ و مزرعه محسوب می شود. استفاده از خاکستر در باغ یا مزرعه بسیاری از عناصر کمیاب را که گیاهان برای رشد به آن نیاز دارند، فراهم می سازد. ولی کود خاکستر چوب بهتر است یا به صورت کم پراکنده شود یا ابتدا با کمپوست همراه و سپس استفاده شود.
- به طور کلی خاکستر چوب برای گیاهان به دو صورت قابل استفاده می باشد. یکی استفاده مستقیم از خاکستر که در این روش فقط باید یک مشت خاکستر روی خاک پاشید. یا این که خاکستر را به عنوان یک لایه بسیار نازک مالچ بریزید، دقت کنید که از اعمال خاکستر بر روی شاخ و برگ گیاهان خودداری شود.
در پایان امیدواریم نکات ارائه شده در این مطلب به شما کمک نموده درک بهتری از نحوه استفاده یا عدم استفاده از خاکستر چوب در فضای رشد گیاهان خود پیدا کنید. اگر هنگام استفاده از خاکستر چوب برای کود عجله نداشته و با دقت عمل کنید برای گیاهان ضرری به دنبال نخواهد داشت. همچنین پیشنهاد می شود برای آشنایی با کود برای زمین شور و کود برای ریشه زایی روی لینک ها کلیک کنید.
منبع : آرگا
