درمان طبیعی پرولاکتین بالا چه راه کارهایی دارد؟

پرولاکتین توسط غده هیپوفیز در مغز تولید می شود و به نام هورمون لاکتوژنیک معروف است. میزان پرولاکتین تحت کنترل هورمون های دیگری مانند دوپامین است. این هورمون به مقدار کمی در بدن مردان و زنان وجود دارد. در دوران بارداری میزان تولید آن بالا می رود و با تولد نوزاد از میزان استروژن و پروژسترون کاسته می شود اما پرولاکتین در همان سطح باقی می ماند تا تولید شیر را تحریک کند. وجود مقدار زیاد آن که هایپرپرولاکتینمی نیز نام می گیرد موجب ناباروری در زنان و مردان می شود. درمان طبیعی پرولاکتین بالا، با روش هایی ساده امکان پذیر است که در این مقاله به آن ها اشاره خواهد شد.

وجود پرولاکتین در غیر از دوران بارداری به تنظیم چرخه قاعدگی کمک می کند، بالا بودن آن موجب می شود تا قاعدگی نامنظم باشد یا منجر به خروج شیر از گالاکتوره شود و این مسئله می تواند در بارداری اختلال ایجاد کند. بالا بودن میزان پرولاکتین تقریبا در میان زنان شایع می باشد، در برخی موارد پرولاکتین بالا در مردان و زنان بدون علامت می باشد.

روش های درمان طبیعی پرولاکتین بالا

بالا بودن میزان هورمون لاکتوژنیک باعث نامنظم شدن قاعدگی، ابتلا به گالاکتوره و در مردان موجب ایجاد گالاکتوره، ناتوانی جنسی و ناباروری می شود. در بیشتر موارد زنان مبتلا به گالاکتوره دارای هایپرپرولاکتینمی نیز هستند، زیرا سطح بالای پرولاکتین در تولید میزان طبیعی سایر هورمون ها مانند استروژن و پروژسترون تاثیرگذار است و در تخمک گذاری اختلال ایجاد می کند. می توان با روش هایی ساده به درمان و جلوگیری از ابتلا به میزان بالای پرولاکتین کمک کرد.

علائم پرولاکتین بالا در زنان

خروج نامنظم ترشحات از نوک پستان، تولید و سرریز شیر در غیر از دوران بارداری و شیردهی( شیرریزش- گالاکتوره)، چرخه قاعدگی نامنظم یا آمنوره، نقص مرحله لوتئال یا همان نقص در مرحله پس از آزاد شدن تخمک، مقاربت با خشکی واژن، افزایش خطر سقط جنین از عوامل نشان دهنده پرولاکتین بالا در زنان می باشد.

علائم پرولاکتین بالا در مردان

اختلال نعوظ، بزرگ شدن پستان مرد، سردرد و مشکلات بینایی به دلیل نوعی تومور خوش خیم غده‌ی هیپوفیز که بر عصب بینایی تاثیر می گذارد، کاهش توده عضلانی بدن، کمبود موی بدن. شما می توانید علائم و نشانه های تومور مغزی را بهتر بشناسید تا با انواع تومور های خوش خیم و بدخیم و نحوه درمان آن ها آشنا باشید.

علت تشکیل پرولاکتینوما

پرولاکتینوما به دلیل جهش یکی از سلول های طبیعی تولید کننده پرولاکتین در غده هیپوفیز ایجاد می شود. این جهش باعث می شود تا سلول مکررا به تقسیم سلولی خود ادامه دهد، در نتیجه تعداد زیادی از سلول ها پرولاکتین تولید می کنند. بیشتر پرولاکتینوم ها به‌صورت پراکنده رخ می‌دهند، اما به‌ندرت در خانواده‌ها به‌عنوان بخشی از وضعیتی به نام سندرم نئوپلازی غدد درون‌ریز متعدد نوع ۱ (MEN1) رخ می‌دهند. اکثر پرولاکتینوما ها کوچک هستند و تعداد خیلی کمی از آن ها می توانند رشد بیشتری داشته و بزرگ شوند، این افزایش می تواند به اندازه چند سانتی‌متر هم برسد و نام آن ها ماکروآدنوم می باشد.

تشخیص پرولاکتین بالا

برای تشخیص بالا بودن میزان سطح پرولاکتین می توانید آزمایش خون را امتحان کنید، برای انجام این کار باید ناشتا و در آرامش باشید، زیرا انواع غذا ها و استرس داشتن می تواند در میزان پرولاکتین تاثیر گذار باشد. پس از ورود به آزمایشگاه کمی به خودتان زمان بدهید تا به آرامش کافی برسید و شرایط آزمایشگاه موجب احساس اضطراب و استرس در شما نشود.

در صورت بالا بودن میزان پرولاکتین پزشک آزمایش را دوباره تکرار می کند تا از درست بودن نتیجه اطمینان حاصل کند پس جای نگرانی نیست. پس از معاینات فیزیکی و بررسی آزمایش خون ممکن است پزشک درخواست MRI کند تا وجود تومور در غده هیپوفیز را بررسی کند.

درمان غذایی

تغذیه در درمان طبیعی پرولاکتین بالا تاثیر دارد. غذا هایی که باعث کاهش prolactin بالا می شوند، عموما دارای روی هستند. دریافت به اندازه ویتامین B6 نیز موثر است. درخت عفیف ( وایتکس) نوعی گیاه است که در کاهش میزان پرولاکتین بسیار موثر است.

پس از یافتن علت عدم تعادل توسط پزشک می توانید از یک برنامه غذایی برای درمان بهره ببرید. مواد غذایی دارای ویتامین B6 شامل: آرد، غلات کامل، جوانه گندم، جگر گاو، مغز تخمه آفتابگردان، هویج، پنیر، عدس، ماهی سالمون، ماهی تن، بوقلمون و مرغ می باشد. که مصرف آن ها می تواند برای شما مفید واقع شود.

کنترل قند خون در روند درمان

می توانید با کنترل قند خون، کاهش طبیعی پرولاکتین را شاهد باشید، مطالعات انجام شده حاکی از این است که عدم حساسیت به گلوکز به دلیل سطوح بالاتر اسیدهای چرب، کاهش گیرنده‌های انسولین یا عوارض اتصال به انسولین، باعث افزایش سطح پرولاکتین می‌شود.

حذف الکل

یکی دیگر از راه های درمان طبیعی پرولاکتین بالا که بسیار مفید می باشد حذف الکل، مالت ها و غلات از برنامه روزانه است. موارد ذکر شده حاوی گلوتن هستند که نوعی پروتئین موجود در محصولات گندم، چاودار و جو می باشند. گلوتن میزان تولید پرولاکتین را افزایش می دهد و موجب بروز التهاب در روده ها می شود و می تواند به تغییرات زیاد در در میزان دوپامین هیپوتالاموس منجر شود.

استرس و نقش آن

کاهش استرس می تواند نقش موثری در درمان پرولاکتین بالا باشد. بدن هنگام مواجه شدن با عوامل استرس زا، شروع به مقابله می کند و برای این کار سطح زیادی کورتیزول آزاد می شود و میزان بالایی پرولاکتین تولید می شود تا هموستاز به دست آید و پاسخ به استرس کند شود. زیرا پرولاکتین شامل یک اثر تنظیمی برای بهبود سیستم ایمنی بدن است. قرار گرفتن در معرض تروما در کودکی نیز می تواند منجر به پرولاکتین بالا در بزرگسالی شود. از جمله راه های مدیریت استرس افزایش کیفیت خواب شبانه، تغذیه سالم، مدیتیشن و انجام فعالیت های فیزیکی و پرورش ذهن و ورزش می باشد، به راحتی می توان متوجه شد که ورزش چقدر در ناباروری تاثیر دارد.

دارو درمانی

مهم ترین روش درمان آگونیست دوپامین می باشد، این دارو موجب می شود تا دوپامین ترشح شود و میزان تولید پرولاکتین کنترل شود. استفاده از دارو هایی مانند کابرگولین و بروموکریپتین نیز برای کاهش سطح پرولاکتین رایج است و بیشتر بیماران را درمان می کند.

در رابطه با کابرگولین باید دانست این دارو خوراکی است و تا زمان بارداری هفته ای دوبار مصرف می شود. استفاده طولانی مدت این دارو مشکلاتی با خود به همراه دارد و موجب اختلال در دریچه قلب می شود. گفته شده است اثر بخشی این دارو نسبت به بروموکریپتین بیشتر است. از جمله عوارض آن سردرد، احساس سبکی سر و همچنین حالت تهوع می باشد.

غذا های مضر

بعد از درمان طبیعی پرولاکتین بالا، باید از مصرف بعضی غذا های مضر پرهیز کرد. انواع خوراکی ها مانند شبدر قرمز، شنبلیله و رازیانه می توانند سطح پرولاکتین خون را افزایش دهند. استفاده از شاهتوت می تواند اثرات دوپامینرژیک داشته باشد و موجب آزاد شدن دوپامین شود استفاده از این گیاه در دوران بارداری و شیردهی نیز توصیه نمی‌شود، زیرا مطالعات کافی برای حمایت از آن وجود ندارد.

منبع : آرگا