یکی از خاستگاه گیاه زراعی نخود کشور ما می باشد که از نظر سطح کشت و میزان تولید سهم قابل توجهی را در اختیار دارد. اطلاع از آفات نخود و کنترل آن می تواند به افزایش عملکرد محصول در واحد سطح کمک کرده و ضررهای اقتصادی را کاهش دهد. با ادامه مطلب همراه ما باشید تا از این آفات اطلاع یابید.
انواع آفات نخود
گیاه نخود پس از سویا دومین رتبه را در مقدار تولید( حدود ۱۴ میلیون تن در ۱۴.۸ میلیون هکتار) در گروه بقولات دارد. دانه نخود یک منبع سرشار از پروتئین، عناصر معدنی ضروری و فیبرهای رژیمی می باشد. این گیاه در نواحی نیمه خشک رشد خوبی دارد و می تواند نیتروژن اتمسفر را تثبیت کند. همچنین قادر به تحمل دمای بالا بعد از گلدهی نیز می باشد.
کشورما یکی از خاستگاه های این گیاه زراعی مهم محسوب می شود که هم از نظر سطح کشت و هم از لحاظ میزان تولید سهم قابل توجهی را در اختیار دارد. با توجه به نیاز روز افزودن محصولات کشاورزی و ازدیاد عملکرد در واحد سطح، کنترل آفات و بیماری های نخود برای کاهش هزینه ها و ضررهای اقتصادی حائز اهمیت است.
از این رو اگر به کشت نخود مشغول هستید بهتر است از آفات آن اطلاع تا با کنترل آن ها محصول باکیفیت و بیشتری را برداشت کنید.
۱. کرم پیله خوار
کرم پیله خوار نخود یکی از آفات مهم این گیاه محسوب می شود. این آفت در نواحی مورد کشت نخود توزیع وسیعی داشته و سالانه خسارت زیادی در نواحی نیمه خشک ایجاد می کند. کرم پیله خوار از مرحله گیاهچه ای تا بلوغ کامل می تواند خسارت به وجود آورد.
به نحوی که لاروها از برگ ، گل و غلاف تغذیه می کنند. رنگ لاروها غالبا سبز بوده ولی می تواند زرد، قهوه ای یا صورتی هم باشد. لاروهای بزرگتر حفره دایرهای شکل در دیواره غلاف ایجاد و بذر داخل آن را می بلعند. استفاده از ارقام تقریبا مقاوم نخود به این آفت و ارقام زود رس می تواند روش موثری در کنترل خسارت باشد.
کشت مخلوط نخود با گیاهانی از جمله کتان، گندم، گشنیز، خردل و یا استفاده از تله فرمونی نیز توصیه می شود. برای کنترل شیمیایی هم می توان از آفت کش های اندوسولفان و ایندوکساکارب بهره برد. کرم پیله خوار نخود زمستان را به شکل شفیره در خاک سپری و غالب یک نسل در سال دارد ولی در مواردی ممکن است دو نل در سال هم داشته باشد.
در این حالت در نسل دوم آفت، احتمالا همه شفیره ها بالغ نشده و به شکل شفیره در خاک زمستان گذرانی می کنند. توصیه شده هر نوع عملیات مبارزه روی لاروهای سن ۱ و ۲ صورت گیرد. تخم این آفت به صورت نیم کروی و به رنگ زرد روشن است. دو سمت تخم دارای ۱۴ خط پیوسته است. رنگ لاروها از سبز تا سبز تیره و سیاه متفاوت بوده و پشت لارو ۴ ردیف نوار تیره مشاهده می شود.
ضمنا در انتهای شکم شفیره دو خار باریک و نزدیک به هم وجود دارد که طول خار حدود یک میلی متر است. بال های جلویی حشره کامل قهوه ای مایل به خاکستری با نوارهای نامنظم تیره رنگ می باشد و بخش انتهایی آن دارای لکه های تیره است. بال های عقبی هم سفید و دارای نوارها و لکه های تیره می باشد.
این آفت با تغذیه از برگ، گل و سوراخ کردن غلاف همانطور که اشاره شد از دانه ها تغذیه و سبب کاهش محصول و عملکرد مزرعه می گردد. لاروهای جوان از پارانشیم برگ و اندام های زایشی یعنی گل و غنچه نخود تغذیه می کنند. عوامل زیر سبب گسترش و شیوع کرم پیله خوار نخود می گردند.
- بالا بودن جمعیت شفیره زمستان گذران نسل قبلی
- کاهش جمعیت و فعالیت حشرات مفید
- دمای متوسط حدود ۲۳ درجه سانتی گراد و یا بیشتر در اردیبهشت و اوایل خرداد
- افزایش رطوبت نسبی هوا در خرداد و تیر تا ۶۰ درصد و یا بیشتر
برای کنترل این آفت و مقابله موفقیت آمیز با آن توصیه می شود تله های فرمونی پیش از ظهور و مشاهده اولین آفت با تراکم دو تله در هکتار در ارتفاع حدودا یک متری از زمین نصب گردد. همچنین موارد زیر نیز توصیه می شود:
- شخم عمیق زمین بعد از برداشت محصول سبب به هم خوردن پناهگاه زمستانی آفت ها خواهد شد.
- کشت همزمان گندم، جو و نخود و همچنین تراکم کاشت رعایت گردد.
- یخ آب زمستانه سبب از بین رفتن شفیره های کرم پیله خوار نخود در عمق خاک خواهد شد.
- در کشت بهاره بهتر است کشت زود هنگام نخود انجام شود، زیرا در این حالت، به علت طولانی تر شدن دوره های رویشی و زایشی، مرحله حساس پر شدن دانـه نخود از نظر رطوبت و دما بـا شـرایط مطلوبی همراه شود و سبب افـزایش عملکـرد دانه و محصول می شود.
- کنترل آفت کرم پیله خوار نخود در کشت پاییزه راحت تر خواهد بود. از این رو توصیه می شود در صورت امکان کشت پاییزه نخود صورت گیرد.
۲. کرم طوقه بر نخود
کرم طوقه بر نخود هم از آفت های مهم در نواحی زیر کشت نخود به شمار می رود. در بعضی نواحی این آفت تا سی درصد از گیاهچه را نابود می کند. لارو از برگ، ساقه و ریشه گیاه نخود تغذیه کرده و معمولا به رنگ خاکستری تا سیاه هستند. این لارو گیاهچه نخود را از سطح یا زیر زمین می برند.
برای کنترل آفت کرم طوقه بر نخود استفاده از شخم عمیق، تناوب زراعی، کشت مخلوط با کتان، گندم و خردل، کنترل شیمیایی از طریق محلول پاشی اندوسولفان و آلدرین توصیه می شود.
۳. سوسک چینی حبوبات
این آفت از جمله آفت های انباری است که با ایجاد حفره در دانه های نخود از آن تغذیه می کند. نگهداری دانه نخود در مخازن فاقد آلودگی، خشک کردن غلاف ها تا سطح رطوبت بهینه بذر(حدودا هفت درصد)، و قرار دادن بذور در آفتاب قبل از انبارسازی از روش های جلوگیری از شیوع این آفت می باشند.
برای کنترل شیمیایی هم میتوان با محلول پاشی مالاتیون حدود ۵۰ درصد بر روی گیاه بالغ استفاده کرد. در مواردی نیز از گاز آلومینیوم فسفید برای مدیریت آفت سوسک چینی در انبار استفاده میشود.
در پایان اگر علاقمند هستید تا از آفات ذرت و آفات زرشک اطلاع یابید روی لینک ها کلیک کنید.
منبع : آرگا
