خرید یک مال توسط تعدادی افراد سبب ایجاد شراکت بین آن ها شده و به آن مال هم مال مشاع گفته می شود. هر یک از این افراد دارای سهم مشخصی از مال مشاع است. در ادامه مطلب قصد داریم شما را با مجازات فروش مال مشاع آشنا نماییم.
جزا و مجازات فروش مال مشاع
هنگامی که چند نفر به طور مشارکتی به خرید مالی اقدام نمایند، مالکیت آن ها مشاع و مشترک محسوب می شود. به این اموالی که چند مالک دارد مال مشاع گفته می شود. به عبارتی خرید یک مال توسط چند نفر سبب ایجاد شراکت بین افراد شده و به آن مال هم مال مشاع اطلاق می شود.
طبیعتا هر شریک سهم معینی در مال مشاع خواهد داشت. ولی گاه ممکن است یک یا چند نفر از شرکا از ادامه شراکت در مال شراکتی یا دیگران منصرف گردد. حال سوال اینجاست که آیا شریک می تواند بدون اجازه دیگر شرکا به فروش مال مشاع اقدام نماید؟ آیا فروش مال مشاع جرم محسوب می شود و اگر جرم است مجازات آن چیست؟ در ادامه به پاسخ این سوالات می پردازیم.
فروش مال مشاع
بر اساس قانون ارائه شده هر یک از شرکا در مال مشاع می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در سهم خود داشته باشد. به این مفهوم که اگر یکی از شرکا بخواهد سهم خود از مال مشاع را بفروشد جرم مرتکب نمی شود و در حقیقت این عمل حق قانونی وی می باشد. هر یک از شرکا حق دارند همه سهم مشاع خود را در مال مشاع و یا قسمتی از سهم خود را به فروش برسانند.
خریدار هم به اندازه سهم خریداری شده در هر ذره از مال مشاع شریک می باشد. ولی ممکن است یکی از شرکا علاوه بر تصرف در سهم خودش از مال مشاع اقدام به فروش سهم دیگر شرکا هم نماید. در این صورت فروش سهم سایر شرکا در مال مشاع جرم محسوب می شود.
به این معنا که صاحب مال مشاع بخش مشخصی از کل ملک مشاع را به طور مفروز و جدا شده از بخش های دیگر ملک به فروش برساند. در این حالت در واقع حق دیگر مالکین در آن بخش از ملک مشاع را ضایع نموده است. فروش مال مشاع و سهم شریک به این شکل فروش مال غیر در نظر گرفته می شو. از این رو فروشنده مشمول قوانین کیفری و مجازات فروش مال غیر می گردد.
برای این که این موضوع را بهتر درک نمایید. فرض کنید دو نفر ساختمان دو طبقه ای را خریداری می کنند. در حقیقت هر یک از شرکا صاحب سه دانگ ساختمان می شوند. هر دو در تمام اجزای ساختمان و واحدها و طبقات شریک هستند. هر یک از شرکا می توانند تمام سهام شان از سه دانگ ساختمان یا بخشی را بفروشند.
به طور مثال یک شریک دو دانگ از ملک را می فروشد. به این ترتیب خریدار شریک جدید محسوب یم شود. از این رو شریک جدید در تمام اجزای این ساختمان و طبقات به اندازه دو دانگ سهم خود دارای حق می شود. حال اگر یکی از این شرکا بخواهد یک واحد از این ساختمان را به فروش برساند.
یعنی یک واجد از آپارتمان های ساختمان مشاع را به طور مستقل از دیگر بخش های ساختمان به خریدار بفروشد. در حالی که شریک دیگرش هم در این واحد به میزان سه دانگ سهم دارد. از این رو فروشنده به سهم شریک خود در آن قسمت تعدی نموده است.
وقتی شرکا تصمیم گرفته به شراکت شان در مال مشاع خاتمه بدهند می توانند با افراز و تقسیم این ساختمان نسبت به سهم خود به این شراکت پایان دهند. یعنی هر یک از این دو شریک با توجه به سهم سه دانگ خود از ساختمان دو طبقه می توانند به طور مستقل مالک یک طبقه از ساختمان گردند.
به این ترتیب به راحتی می توانند یک واحد از آپارتمان های طبقه خود را به فروش برسانند. زیرا که مالک ۶ دانگ کامل آن هستند. از این رو شرکا تا قبل از افراز مال مشاع و وجود شراکت در مال مشاع اجازه نداشته قسمت مشخصی از ساختمان را بفروشند. ولی می توانند سهم خود را بفروشند.
برای فروش مال غیر چه مجازاتی تعیین شده است؟
همانطور که اشاره شد شریک در مال مشاع با فروش سهم دیگر شرکا در حقیقت مرتکب جرم فروش مال غیر می شود. از این رو فرد متخلف مشمول مقررات کیفری و جزای مربوط به فروش مال غیر می گردد. مجازات فروش مال مشاع طبق قانون شامل حبس و پرداخت جزای نقدی و رد مال به مالک آن می باشد.
که این حبس متخلف از یک سال تا هفت سال بر اساس شرایط و به تشخیص قاضی می باشد. جزای نقدی فرد متخلف معادل مالی خواهد بود که وی اقدام به تصرف و فروش آن نموده است. اگر متخلف جزو کارکنان دولتی باشد از خدمت در دولت برای همیشه محروم می شود.
لازم به تذکر است در صورت آگاهی خریدار به عدم مالکیت فروشنده در فروش مال مشاع دادگاه خریدار را هم به عنوان معاون جرم تلقی می نماید. اگر برای شما جای سوال است که آیا شریک در مال مشاع با فروش سهم خود از مال مشاع بدون اجازه دیگر شرکا مرتکب جرم می شود یا نه؟
پاسخ خیر است. بر اساس قانون هر یک از شرکا حق داشته همه سهم مشاع خود را در ملک مشاع و یا بخشی از سهم شان را حتی بدون اجازه دیگر شرکا به فروش برسانند. از این رو با فروش سهم خود جرمی مرتکب نشده اند. به این ترتیب در صورتی فروش مال مشاع جرم تلقی می شود که یکی از شرکا علیرغم تصرف در سهم خود از مال مشاع به فروش سهم دیگر شرکا اقدام کند.
در این حالت فروش سهم سایر شرکا در مال مشاع جرم محسوب می شود. فروش مال مشاع و سهم شریک به این شکل فروش مال غیر لحاظ می شود. در پایان از همراهی شما سپاسگزاریم و امیدواریم پاسخ سوالات و ابهامات خود را در این زمینه به دست آورده باشید. همچنین پیشنهاد می شود و برای اطلاع از مجازات اعسار کذب و مجازات خیانت در امانت روی لینک ها کلیک کنید.
منبع : آرگا