به طور کلی موش سیاه که کمی کوچک تر از موش های فاضلابی است طول آن تقریبا به ۴۰ سانتی متر می رسد. این دسته از موش ها شناگران خوبی نیستند و عمر متوسط شان تقریبا ۲ خواهد بود.
آشنایی با موش سیاه
بهتر است بدانید موش سیاه که به آن خرموش یا موش سقفی نیز گفته می شود امروزه با نام علمی Rattus Rattus شناخته خواهد شد. در واقع موش سقفی را می توان از انواع موش های خانواده موش صحرایی دانست که بیشتر در آسیا یافت می شود. نام این موش به خاطر رنگ بدن اش است که تقریبا ۱۵ سانتی متر طول بدن و همچنین ۱۵ سانتی متر طول دم آن ها است.
این جونده را می توان گونه ای شبگرد دانست که در مناطقی که احساس امنیت کند روزها نیز دیده می شود. این موش ها به صورت اجتماعی زندگی می کند و بستر های خیلی سخت مانند سیما و تخته را حفر و راه خود را باز خواهد کرد. همچنین در بالا رفتن از سطوحی مانند درخت و دیوار بسیار چابک است.
این جانور شناگر ماهری است و می تواند روی یک سیم با قطر حدود ۱.۶ میلی متر به آسانی بدود. گستره خانگی گروه معمولا در اطراف منبع غذایی به وجود می آید.
در منطقه حفاظت شده بر روی درختانی که در داخل آب دریا می رویند لانه های کروی شکل مشابه آشیانه پرندگان با استفاده از شاخه های حرا می سازد و داخل آن را به وسیله برگ، پارچه و قطعات طناب پلاستیکی مفروش می سازد.
با وجود اینکه این جانور به صورت اجتماعی زندگی می کنند اما در اغلب لانه هایی که در منطقه حرا مورد مشبررسی قرار گرفتند، دو موش، یک نر و یک ماده و گاهی یک موش ماده با نوزادان مشاهده گردیدده است. این جانور قادر است دیوار ها و درها را به آسانی با دندانش های سوراخ کرده و از آن ها عبور نماید.
جمعیت این حیوان در شهر تهران نسبت به گذشته کاهش چشمگیری را نشان می دهد که می تواند در ارتباط با عدم پخش زباله و نفوذناپذیری ساختمان های جدید باشد. این جونده صعود کننده بسیار خوبی است به گونه ای که اغلب در بخش های بالایی ساختمان مانند سقف یافت می شود و بسیار نیز وفق گذیر هستند.
با وجود اینکه اغلب ترجیح می دهند در مکان های مرتفع زندگی کنند اما قادر هستند تا خود را با محیط های مختلفی نیز وفق دهد و لانه بسازد. این جانور ذاتا شب زی و بالاروندگانی ماهر و زبردست هستند. همانطور که از نام شان پیدا است موش های سقفی ممکن است در مکان های مرتفع مانند درختان، تیر های سقفی و خرپاها، اتاق های زیر شیروانی و سقف ها یافت می شوند.
موش های سیه همچنین می توانند در صروت بزوم بر روی زمین نیز لانه گذاری نمایند. پس بایستی محل زندگی این موش را بیابید و ابتدا راه های ورود موش ها را به خانه شناسایی و مسدود نموده و سپس اقدام به دفع موش ها با استفاده از سم موش و یا تله موش نمایید.
در جمعیت های انبوه این جوندگان سلسله مراتب اجتماعی تشکیل می دهند که در آن، نر های برتر بیشتر از نر های ضعیف و با قدرت کمتر جفت گیری می کنند. در واقع خرموش ها اغلب ترجیح می دهند که از میوه ها و مغز ها تغذیه نمایند که به همین خاطر گاهی به عنوان موش میوه یا موش مرکبات نیز خوانده می شوند. هرچند موش سقفی همه چیز خوار بوده و تقریبا از هر چیزی که در دسترس شان باشد تغذیه خواهند کرد.
خصوصیات ظاهری موش های سقفی:
توجه داشته باشید موش های سقفی دارای طول سرد و بدن بین ۱۶۰ تا ۲۳۰ میلی متر، طول دم ۱۸۰ تا ۲۵۰ میلی متر، طول کف پای عقب بین ۳۰ تا ۴۰ میلی متر، طول گوش بین ۲۴ تا ۲۷ میلی متر و وزن ۷۰ تا ۳۰۰ گرم هستند. همچنین دارای جثه ای متوسط تا بزرگ اما به مراتب کوچک تر و کشیده تر از موش های قهوه ای دارند.
با وجود اینکه این جانور به موش سقفی معروف شده اما رنگ موهای بدن او بسیار متغیر است و از سیاه مایل به قهوه ای تیره تا خاکستری تیره یا قهوه ای متمایل به حنایی دیده می شود. رنگ زیر بدن روشن تر و معمولا خاکستری کم رنگ و دم بلندتر از طول سر و تنه می باشدد.
همچنین روی دم موهای بسیار ریز و زبر به گونه ای رشد کرده که حلقه های غضروفی آن به وضوح قابل تشخیص است. این جانور گوش های بزرگ و نوک تیزی دارد، لایه گوش به خوبی رشد کرده و در صورت خم شدن به جلو به چشم می رسد.
نشانه های تهاجم موش سقفی:
همانطور که متوجه شدید این جونده کوچک تر از موش فاضلاب است و کلید های شناسایی بسیاری برای تشخیص موش سقفی به خانه وجود دارد. اول ایتکه چه جونده را به صورت زنده و یا مرده ببینید. نشانه معمول دیگر وجود فضولات آن در اطراف خانه است.
همچنین فضله های تازه این جونده کاملا نرم و مرطوب هستند و در حالی که فضله های قدیمی تر سفت و خشک خواهند بود. دقت داشته باشید دیدن لوازمی که جویده شده اند، پیدا کردن لانه جونده و مشاهده هر گونه لکه روغنی روی سطوح همه از علائم هجوم خرموش ها خواهند بود.
زیستگاه و محل زندگی:
با وجود اینکه خرموش ها متعلق به شبه قاره هند هستند اما امروزه به سرتاسر جهان انتشار یافته اند. به گونه ای که امروزه در بیشتر اسکله ها و مناطق مسکونی سواحل دریای عمان، خلیج فارس و جزایری مانند قشم و هندورابی، سواحل دریای خزر و شهر های بزرگی مانند تهران و شیراز زندگی می کنند.
همچنین در زیستگاه های طبیعی مانند کوه گنو، جنگل های حرای قشم، تیاب و تایبند و باغ های مرکبات و کشتزار های شمال کشور به سر می برد. از حاشیه دریا تا ارتفاع ۲۳۰۰ متری دیده می شوند و در بیشتر مناطق دارای جمعیت زیادی است به گونه ای که در حنگل های حرای قشم در هر هکتار تقریبا ۷ موش سقفی زندگی می کنند.
تغذیه در موش های سقفی:
به صراحت می توان گفت که جونده های سقفی همه چیز خوار هستندو با توجه به شرایط زیستگاهی خود از مواد گیاهی مانند بذر و میوه درختان استفاده می کنند. همچنین از جانورانی مانند ماهی، خرچنگ، پرندگان و تخم آن ها نیز تغذیه می کنند.
فرآیند تولید مثل:
به طور کلی موش های سقفی بین ۲ تا ۳ ماهگی به بلوغ جنسی می رسد و تقریبا یک سال عمر می کنند. معمولا این جونده ها می توانند هر سال تقریبا بین ۴ تا ۶ زایمان داشته باشند. که در هر زایمان نیز بین ۶ تا ۸ توله به دنیا می آورد و مانند سوسک ریز کابینی در تولید مثل بسیار فعال است. جونده های ماده این نوع در هر فصل و ماهی از سال قابلیت بارور شدن و زایمان کردن را دارند به گونه ای که در طول یک سال یک ماده می تواند تا ۴۰ توله به دنیا بیاورد.
منبع : آرگا
