نوزادان و کودکان زمانی که در اطراف شان سر و صدا یا فعالیت زیادی جریان داشته باشد و قادر هستند بیش از اندازه تحریک شوند. احتمال مشاهده کرده اید که نوزادان و کودکان با تحریک بیش از اندازه امکان دارد گریه کنند یا بدقلق شوند همچنین کودکان نوپا امکان دارد عصبانی شوند. ما در این مطلب در مورد تحریک پذیری کودکان صحبت می کنیم.
دلایل تحریک پذیری در کودکان
تحریک بیش از اندازه وقتی رخ می دهد که کودکان بیش از توان تحملشان توسط تجربیات، احساسات، سروصدا و فعالیت احاطه شوند. به عنوان مثال امکان دارد یک نوزاد تازه متولد شده بعد از یک مهمانی که بسیاری از بزرگسالان مورد محبت قرار دادند و نوازش کرده اند، بسیار نا آرام و بدقلق شود. امکان داره کودک پیش دبستانی بعد از یک رویداد بزرگ مثل یک جشن تولد خشمگین شود کودک در سن مدرسه اگر به مدرسه برود و بعد به مراقبت های بعد از مدرسه و سپس به کلاس شنا برود امکان دارد بدقلق شود.
کودکان با تحریک بیش از اندازه خسته می‌شوند و قادر هستند بیش از اندازه احساس فشار کننده وقتی این اتفاق رخ میدهد آنها به یک وقت آرام و یک محیط آشنا آرام احتیاج دارند.
نشانه های تحریک پذیری در نوزاد
نوزادانی یا کودکانی که دچار تحریک پذیری بیش از اندازه می شوند امکان دارد:
- انجام دادن حرکات تند
- کلافه و خسته بودن
- ناراحت بودن یا سرخود را برگردانند
- بی قراری و گریه کنند، مخصوصا اگر تحریک بیش از اندازه برای مدت طولانی ادامه داشته باشد
- مشت های خود را گره کنند، دستان خود را تکان بدهند یا لگد بزنند.
کودکان نوپا یا کودکان پیش دبستانی که بیش از اندازه تحریک می شوند مکان دارد:
- گریه کنند و نتوانند با استفاده از کلمات احساسات خود را توصیف کنند
- خسته، بدقلق و ناراحت به نظر برسند
- امتناع از انجام کارهای ساده مثل بستن کمربند ایمنی
- خود را با اشک یا خشم بر روی زمین بیندازند
- بگویند آنها خواهان این نیستند که همان کاری را که انجام می دهند ادامه دهند
کودکان در سن مدرسه که بیش از اندازه تحریک می شوند امکان دارد:
- به آسانی خسته شوند
- بدقلق یا خسته به نظر برسند
- سروصدا بر سر غذا
- با درخواست کمک کمتر همکاری کنند
- دست و پا چلفتی تر از حد معمول باشند مثل چیزی را رها کرده یا بریزند
- زیاد تر از اندازه معمول درباره کارهایی مثل مشق شب یا مسئولیت های خود کمک بگیرند
- زیادتر از اندازه معمول وابسته باشند یا به توجه بیشتری احتیاج داشته باشند
تعادل در زمان فعالیت و زمان آرامش
در پنج سال اول زندگی مغز کودکان بیش از هر موقع دیگری در زندگی آنها رشد می کند تجربیات اولیه کودک شما چیزهایی که کودک شما می بیند، می شنود، لمس میکند، بو میدهد و مزه می کند مغز کودک شما را تحریک میکند و میلیون ها ارتباط به وجود می آورد. این به این معنا می باشد که کودک شما به یک محیط تحریک کننده با فعالیت های متفاوت زیادی احتیاج دارد که شیوه‌های گوناگونی را برای بازی و یادگیری فراهم میکند و فرصت های بسیاری برای تمرین آنچه را که یاد می گیرد تمرین می کند.
ولی نوزادان و کودکان خردسال نیز برای داشتن امنیت و آرامش به مکان آرام و پیش‌بینی‌شده احتیاج دارند فرزند شما از سرگرمی بی سر و صدا و گشت و گذار در محیط خود با شیوه خود و سرعت خود بهره مند خواهد شد این زمان به کودک شما این امکان را میدهد تا بیاموزد چطور خود را مشغول کند در زمان هایی که به ساکت بودن احتیاج دارند تمرین کند و در آن زمانها کارهایی را برای به وجود آمدن آرامش پیدا کند.
نحوه مقابله با تحریک پذیری کودکان
زمانی که میبینید کودک شما خسته شده است در صورت امکان را جای آرام و کم نور ببرید، جایی که بتواند آرام شود به عنوان مثال تخت خواب. اگر با کودک خود بیرون هستید می توانید او را داخل کالسکه بگذارید و آن را با یک پوشش پتوی سبک بپوشانید و قطع اطمینان داشته باشید که برای جریان هوا فاصله‌ای به وجود آورده اید.
قنداق کردن نوزادان می تواند به آنها کمک کند تا آرام شوند چون تنش های جسمی را کاهش می دهد. در واقعیت قندان کردن بالاتنه نوزاد یکی از راه های رفع تحریک پذیری نوزادان است و حس امنیت داخل رحم مادر را برای آنها تداعی میکند.
در اینجا چندین راه حل برای کمک به تحریک پذیری کودکان نوپا یا کودک پیش دبستانی خود در کنترل تحریک بیش از اندازه وجود دارد:
- به کودک خود کمک کنید تا احساسی را از راه رفتار ابراز می کند، به زبان بیاورد. به صورت مثال، می توانید بگویید، من قادر هستم ببینم که ناراحت هستی یا من می بینم که همه چیز در حال حاضر بیش از اندازه است.
- تلاش کنید خودتان آرام باشید، این به کودک شما کمک می کند تا آرامش هم داشته باشد.
- بی صدا با کودک خود بنشینید و یک فعالیت آرام بخشی را برگزینید. قادر هستید یک داستان را بخوانید، با کودک خود دراز بکشید، چندین آهنگ آرام بخوانید یا تنها کمر کودک خود را ماساژ دهید. وقتی کودک شما آرام است، به او اندکی وقت بدهید تا با خودش بازی کند.
- در صورتی که کودک شما گفت که نمی خواهید کارهایی را که انجام می دهد، ادامه دهد، اندکی به او زمان دهید تا آرام شود. سپس ببینید آیا می توانید بفهمید که چرا آنها چنین احساسی دارند یا اینکه دوست دارند انجام چه کاری را جایگزین کنند.
- سر و صدا و فعالیت اطراف کودک خود را کاهش دهید. به صورت مثال، تلویزیون یا رادیو را خاموش کرده و کودک خود را به اتاق خوابش ببرید، یا اگر به نزدیک شدن شما احتیاج دارد تا کودک قادر باشد در کنار شما باشد، اجازه دهید وقت خود را در نزدیکی شما بگذراند.
اگر به علت تحریک بیش از اندازه کودک خود، مشکلات رفتاری می بینید، تقریبا همیشه با تغییر دادن محیط قادر هستید با آنها مبارزه کنید.
پیدا کردن مقدار تحریک مناسب
مقدار تحریکی که کودک شما دوست دارد به خلق و خوی او وابسته می باشد. برخی از کودکان بهتر از دیگران با محیط تحریک کننده کتار می آیند. اجازه دهید فرزندتان راهنما باشد و خاطر داشته باشید که یک رویکرد متعادل اکثرا بهترین است. بهتر است جدا از زمان خواب هر روز به نوزادان و کودکان خردسال اندکی وقت بدهید تا بی سر و صدا به بازی یا استراحت بپردازند.
کودکان در سن مدرسه احتمالاً از یک یا دو فعالیت فوق برنامه که به آنها علاقه مند هستند، استفاده می کنند. ورزش، موسیقی و دیگر باشگاه ها قادر هستند یک شیوه خارق العاده برای رشد مهارت ها، پیدا کردن دوستان جدید و دنبال علایق باشند. ولی وقت زیادی که برای فعالیت های منظم پس از مدرسه صرف می شود، امکان دارد موجب شود که کودک شما وقتی برای استراحت و سرگرم کردن خود پیدا نکند توانایی مشغول کردن قد یک مهارت اساسی در زندگی می باشد و تشبیه آن به کودک خود در مسیر رسیدن به یک فرد بالغ مستقل کمک می کنید.
هم اکنون که این مطلب خاتمه یافت برای آشنایی بیشتر با مطالبی در حوزه کودک و والدین بر لینک های رفتار با کودک بدقلق و فواید نوازش کودک کلیک کنید.
منبع : آرگا
