آبیاری کردن گیاهان و درختان یکی از اصولی ترین کارهایی بوده است که بشر تا کنون آن را انجام داده است. باید بدانید که آبیاری در کشاورزی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشد و اگر این کار را اصولی انجام ندهید ممکن است ضرر بسیار زیادی را متحمل شوید. در ادامه شما را با انواع روش آبیاری گیاه آشنا می کنیم و یک سری اطلاعات بسیار خوب را در این زمینه به شما می دهیم.
انواع روش آبیاری گیاه در کشاورزی
آبیاری کردن خاک می تواند رطوبت لازم را برای رشد گیاهان و درختان فراهم نماید از این رو باید به صورت اصولی انجام گیرد در غیر این صورت ممکن است گیاهان از بین رفته و همچنین در اثر آبیاری غیر اصولی مشکلات بسیار زیادی برای آن ها ایجاد شده و ممکن است تمامی محصولات شما از بین بروند. آبیاری اصولی زمانی انجام می شود که شما با توجه به نیازهایی که زمین شما دارد آن را آبیاری کنید.
به صورت کلی دو نوع آبیاری وجود دارد و یکی از آن ها آبیاری تحت فشار می باشد و دیگری آبیاری سطحی است. اصلی ترین تفاوت این دو نوع آبیاری است. تفاوتی که در این دو نوع آبیاری دیده می شود بیشتر به دلیل نیروی به کار رفته در توزیع آب می باشد. در آبیاری به روش سطحی آب به کمک نیروی جاذبه و به صورت طبیعی پخش خواهد شد ولی در آبیاری های تحت فشار آب از طریق پمپ ها و لوله ها به زمین منتقل می شود. در ادامه این دو روش و تمامی جزئیات آن ها را برای شما بررسی خواهیم کرد.
آبیاری تحت فشار
این سیستم ها بسیار جدید می باشند و به این سیستم ها آبیاری با سیستم های نوین نیز گفته می شود. این روش به صورت کلی به دو دسته تقسیم بندی می شود و در یکی از آن ها آبیاری به روش بارانی انجام می گیرد و در دیگری آبیاری به روش قطره ای کمی باشد. در آبیاری های بارانی قطرات به صورت قطره های باران می باشد و روی گیاهان می ریزد و در آبیاری قطره ای آب از آبپاش ها به صورت قطره ای خارج می شود و به گیاهان می رسد و در این روش ها هدر رفت آب بسیار کم می باشد. در این دو روش آبیاری از نظر فشار وارد شده به آب نیز تفاوت هایی وجود دارد و این فشار در آبیاری بارانی بیشتر از نوع قطره ای آن می باشد.
مزیت های این نوع آبیاری
آبیاری تحت فشار دارای یک سری مزیت های بسیار خوب برای زمین های کشاورزی و محیط زیست می باشد و این مزیت ها عبارتند از :
- آبیاری با راندمان بالا
- افزایش کیفیت در محصولات کشاورزی
- پخش یک نواخت آب در زمین
- آبیاری بهتر در زمین های نا هموار و دارای شیب
- قابلیت تنظیم شدن به صورت اتوماتیک
- پخش کود و سم آفت کش همزمان با آبیاری
- امکان استفاده از این روش آبیاری برای کنترل دمای هوا و پیشگیری از یخ زدگی
آبیاری بارانی
آبیاری بارانی یکی از روش های آبیاری تحت فشار می باشد و اجزای اصلی آن شامل پمپ، لوله اصلی، لوله جانبی و آب پاش ها می باشد. به صورت کلی می توان گفت در این روش شما می توانید به دو صورت زمین های خود را آبیاری نمایید که یکی از آن ها روش کلاسیک بوده و دیگری روش مکانیزه می باشد. در نوع کلاسیک برای جا به جایی آبپاش ها و لوله ها باید از نیروی انسانی استفاده شود و دارای انواع متفاوتی می باشد. انواع این نوع آبیاری شامل کلاسیک کاملا متحرک، کلاسیک نیمه متحرک و کلاسیک ثابت می باشد. البته در هر کدام از این متدها می توانید از آبپاش های متفاوتی استفاده کنید و متحرک بودن و ثابت بودنشان دست شما می باشد.
در نوع مکانیزه در این روش برای جا به جایی آبپاش ها از نیروی الکتریسیته استفاده می شود و آبیاری راحت تر انجام خواهد شد و بیشتر برای اراضی وسیع و یکپارچه مورد استفاده قرار می گیرد. مهم ترین نوع آبیاری در این روش سیستم های چرخ دار، ارابه ای، متحرک خطی و عقربه ای می باشد.
آبیاری قطره ای
این نوع آبیاری هم دارای اجزای خاصی می باشد و این اجزا شامل ایستگاه پمپاژ، تجهیزات تصفیه آب، تانک تزریق کود و مواد شیمیایی، لوله اصلی، لوله جانبی و قطره چکان ها یا انواع گسیل نده ها می باشد. استفاده از این روش آبیاری کمی تواند تاثیر بسیار زیادی بر محصولات و سیستم کاری شما داشته باشد و به صورت کلی این روش آبیاری به چهار دسته تقسیم بندی می شود. این چهار دسته شامل آبیاری قطره ای، آبیاری اسپری، آبیاری بابلر و آبیاری زیر سطحی می باشد.
در آبیاری قطره ای جریان آب بسیار کم می باشد و به صورت قطره ای بر روی خاک اعمال می شود و خاک اطراف گیاه مرطوب می ماند. در این نوع سیستم ها باید کود دهی با دقت بیشتری انجام شود زیرا ممکن است منجر به گرفتگی قطره چکان ها گردد و دردسرهای بیشتری برایتان ایجاد خواهد شد.
در آبیاری به صورت اسپری آب به صورت اسپری بر روی خاک ریخته می شود و محیط اطراف گیاهان آبیاری می شود. این آبیاری نیز محدودیت هایی دارد و باید سعی کنید در کود دهی به همراه آبیاری دقت بیشتری به خرج دهید در غیر این صورت گرفتگی لوله ها می تواند منجر به ناتوانی این سیستم گردد.
آبیاری بابلر بسیار متفاوت تر از سایرین می باشد. در واقع در این روش آبیاری آب در شدت بسیار کم جریان دارد و به صورت حبابی بر روی خاک گیاهان اعمال می گردد. این نوع آبیاری برای گیاهان خاص بسیار مناسب می باشد و می تواند در رشد بهتر و کاهش میزان آفات تاثیراتی داشته باشد.
آبیاری زیر سطحی یکی از انواع روش آبیاری گیاه می باشد و معمولا لوله های آبیاری گیاهان در عمق ۸ الی ۱۰ سانتی متری خاک قرار می گیرد. این نوع آبیاری بسیار خوب می باشد و می تواند از هدر رفت آب و تبخیر شدن آن در روزهای گرم تابستانی و یخ زدن آب در روز های سرد زمستانی پیشگیری نماید. از این رو اگر گیاهان شما نیاز به آبیاری مداوم دارند بهترین روش همین نوع زیر سطحی می باشد.
در گذشته های نه چندان دور در یزد و شهرهای گرم از آبیاری کوزه ای استفاده می شده است. این روش نوع سنتی آبیاری زیر سطحی بوده است و این کوزه ها به صورت دستی از آب پر می شدند و آب از طریق کوزه ها به گیاهان داده می شد.
آبیاری سطحی
آبیاری سطحی از گسترده ترین روش های آبیاری گیاهان و درختان می باشد و از قدیم تا کنون این روش مورد استفاده کشاورزان بوده است. در این نوع آبیاری سه روش اصلی وجود دارد و شامل آبیاری نواری، آبیاری کرتی و آبیاری جویچه ای می باشد. این روش ها با توجه به میزان نیاز زمین و نوع گیاهان و درختان مورد استفاده قرار می گیرد.
مزیت های این آبیاری
هر روش آبیاری می تواند تاثیرات بسیار خوبی داشته باشد از این رو باید مزیت های این روش را نیز به خوبی بدانید. مزیت های این روش عبارتند از :
- ساده بودن
- هزینه بسیار کم
- عدم نیاز به دستگاه و تجهیزات
- عدم نیاز به استفاده از انرژی
- هزینه اولیه بسیار کم برای سرمایه گذاری
عیب های این روش
آبیاری سطحی از روش های بسیار قدیمی می باشد از این رو می تواند عیب هایی نیز با خود به همراه داشته باشد. معایب استفاده از این روش آبیاری برای آبیاری زمین های کشاورزی می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- ناتوانی در آبیاری درست زمین های شیب دار
- مناسب نبودن این روش آبیاری برای خاک های سطحی
- استفاده از نیروی کار بیشتر
- راندمان آبیاری بسیار کم
- هدر رفت زیاد آب
- نیاز به دبی بالای آب
در این مطلب با انواع روش آبیاری گیاه و جزئیات آن آشنا شدید و در ادامه می توانید مطالب دیگری که در رابطه با گیاهان نوشته شده است را مشاهده نمایید و برای این کار کافی است بر روی لینک های خوابانیدن شاخه و نقش عناصر در گیاه کلیک کنید.
منبع : آرگا
