رشته پزشکی در شاخه‌های مختلف یکی از محبوب‌ترین و حساس‌ترین رشته‌های تحصیلی در کشور ایران و همچنین سراسر جهان است و به تبع آن مراحل تحصیلی و تخصصی آن، قدری پیچیده است. به احتمال زیاد تا به حال در بین پزشکان پیشوند‌هایی همچون متخصص یا فوق تخصص را شنیده‌اید و شاید برایتان سؤال شده باشد که تفاوت بین این موارد چیست؟
بدیهی است تفاوت بین تخصص و فوق تخصص، در تحصیلات و گذراندن دوره‌های تحصیلی است که هرکدام ویژگی‌ها و قوانین خاص خود را دارا است.
اما موضوع به این سادگی‌ها نیست و جزئیاتی نیز در این بین وجود دارد که در ادامه این نوشته از درمانکده قصد داریم تا به صورت کامل برای شما عزیزان توضیح دهیم که دکتر متخصص با فوق تخصص چه فرقی دارد؟ پس انتها با ما همراه باشید.
مرحله اول رشته پزشکی
رشته پزشکی دقیقاً به مانند سایر رشته‌های دیگر دارای چند مرحله تحصیلی است البته که این مراحل اغلب پیچیده‌تر و طولانی‌تر از رشته‌های دیگر هستند. اولین مرحله از رشته پزشکی، پزشکی عمومی است که ۱۶ ترم معادل ۸ سال ادامه داشته و به چهار شاخه اصلی تقسیم‌بندی می‌شود که هرکدام از آن‌ها نیز زیر شاخه‌های مربوط به خود را دارند.
شاخه‌های پزشکی عمومی عبارت‌اند از:
- علوم پایه
- فیزیوپاتولوژی
- کارآموزی بالینی
- کارورزی بالینی
البته هرکدام از این موارد ویژگی‌ها و توضیحات لازم برای خود را دارند، اما موضوع این نوشته نبوده و در ادامه به آن نخواهیم پرداخت.
مرحله دوم رشته پزشکی (تخصص)
پزشکان بعد از سپری کردن دوره عمومی و همچنین طرح دوساله پزشکی، می‌توانند در یکی از رشته‌های تخصصی مورد علاقه خود تخصص دریافت کنند. دوره تخصص عموماً سه ساله است اما بسته به نوع تخصص مدنظر ممکن است تغییر کند. به عنوان مثال تخصص رادیولوژی ۴ سال و مغز و اعصاب ۵ سال دوره تخصص دارند.
در مقطع تخصص پزشکی، رشته‌ها بسیار متنوع و متفاوت هستند و بسته به یک‌سری شرایط و همچنین تمایلات شخصی خودتان می‌توانید در یکی از گرایش‌های زیر مشغول به تحصیل شوید:
- تخصص چشم پزشکی
- تخصص رادیولوژی
- تخصص پوست
- تخصص ارتوپدی
- تخصص مغز و اعصاب (نورولوژی)
- تخصص جراحی مغز و اعصاب (نوروسرجری)
- تخصص قلب
- تخصص گوش و حلق و بینی
- تخصص فیزیکی
- تخصص رادیوتراپی
- تخصص پاتولوژی
- تخصص زنان
- تخصص روانپزشکی
- تخصص جراحی
- تخصص داخلی
- تخصص بیهوشی
- تخصص عفونی
- تخصص اجتماعی
- تخصص طب اورژانس
- تخصص پزشکی قانونی
- تخصص پزشکی ورزشی
پس از انتخاب رشته مد نظر می‌بایست در آزمون مربوط به گرایش منتخب شرکت کرده و رتبه لازم برای حداقل یکی از تقریباً ۱۰۰ دانشگاهی که این رشته‌ها را ارائه می‌دهند به دست‌آورید. لازم به ذکر است که قبولی در تخصص‌های پزشکی کار آسانی نبوده و اغلب افرادی که موفق به قبولی در رشته‌های پزشکی می‌شوند، برای چندمین بار است که در آزمون تخصص شرکت کرده‌اند.
مرحله سوم رشته پزشکی (فوق تخصص)
مقطع فوق تخصصی پزشکی بالینی بالاترین و برترین مقطع تحصیلات دانشگاهی در رشته پزشکی است. هدف از برقراری دوره‌های فوق تخصصی، تربیت پزشکانی است که در زمینه‌های مختلف به صورت کاملاً متمرکز و بدون توجه به شاخ و برگ‌ها و سایر حواشی موجود نسبت به آن حوزه به تحصیل پرداخته و در یک زمینه به تخصص بالایی برسند. به عبارت دیگر می‌توان گفت که پزشک فوق تخصص از نظر تحصیلی و علمی در درجه بالاتری از پزشک متخصص قرار دارد.
شرایط مهم برای شرکت در این دوره تحصیلی عبارت است از:
۱) شرکت و قبولی در آزمون پذیرش دستیار
۲) تایید صلاحیت عمومی طبق ضوابط شورای انقلاب فرهنگی
- اعضای هیات علمی رسمی( قطعی یا آزمایشی)برای تحصیل در دوره‌های فوق تخصصی نیاز به گزینش مجدد ندارند.
- هر داوطلب می‌تواند بدون شرط سنی و محدودیت در آزمون فوق تخصصی شرکت نماید.
۳) داشتن دانشنامه تخصصی رشته پیش نیاز و یا گواهی قبولی در امتحان دانشنامه تخصصی
۴) داشتن کارت پایان خدمت نظام وظیفه یا معافیت آن برای آقایان
- تبصره: داوطلبانی که خدمت وظیفه آنان حداکثر تا پایان شهریور ماه همان سال به اتمام می رسد می‌توانند در آزمون شرکت نمایند.
- تبصره:موافقت دانشگاه محل خدمت آن دسته از متقاضیانی که به عنوان ماده یک قانون نحوه تامین هیات علمی مشغول انجام خدمت وظیفه در دانشگاههای علوم پزشکی کشور بوده و تا پایان شهریور ماه همان سال معادل مدت خدمت سربازی مصوب خود را خواهند گذراند ضروری است.
۵)نداشتن نقص عضو موثر حرفه ای
۶) عدم اشتغال به تحصیل در یکی از رشته‌های فوق‌تخصصی پزشکی و دوره‌های تکمیلی تخصصی (فلوشیپ) و PhD.
همان‌طور که پزشکی در مقطع تخصص به چند گرایش تقسیم‌بندی شد و افراد توانایی تحصیل در رشته‌های مختلف را پیدا کردند، در مقطع فوق تخصصی نیز همین اتفاق می‌افتد اما به نحوی متفاوت.
در مقطع فوق تخصص، گرایش‌های پزشکی ریزتر و تخصصی‌تر شده و تنها روی یک زمینه متمرکز می‌شوند. به عنوان مثال فارغ التحصیلان مقطع تخصص بیماری‌های داخلی در مقطع فوق تخصص می‌توانند تبدیل به فوق تخصص ریه و یا سایر موارد مربوطه بشوند.
کلام آخر
در کلی‌ترین حالت ممکن، به هیچ عنوان نمی‌توان یک پزشکی متخصص را با یک پزشک فوق تخصص مقایسه نمود چرا که فرایند‌های دریافت هرکدام از این صلاحیت‌های پزشکی متفاوت بوده و به صورت مرحله‌ای مطرح می‌شوند.
در این نوشته از سایت درمانکده تمام تلاش خود را به کار بستیم تا تفاوت بین دکتر متخصص و دکتر فوق تخصص را با شما عزیزان در میان بگذاریم. سایت درمانکده یک سرویس آنلاین دریافت نوبت و مشاوره از پزشکان متخصص و فوق تخصص است و تنها شما تا دسترسی به پزشکان مختلف مانند بهترین متخصص پوست در تهران در درمان کرده تنها مراجعه به وب سایت درمانکده و اخذ نزدیک‌ترین نوبت خواهد بود.
منبع : آرگا
